Những vấn đề trong và sau khi mổ cắt tuyến giáp

Khi nào cần mổ cắt bỏ tuyến giáp?

Tuyến giáp là một tuyến nằm vùng cổ trước, phía trước khí quản, bao gồm hai thùy và eo (tạo thành hình con bướm). Nó có vai trò quan trọng trong việc sản xuất các hormone giúp điều chỉnh chức năng của cơ thể. Chức năng chính của tuyến giáp là sản xuất hai loại hormone quan trọng là thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3).

Việc cắt bỏ hoặc phẫu thuật loại bỏ tuyến giáp  thường chỉ được thực hiện trong những trường hợp đặc biệt và theo đề xuất của bác sĩ chuyên khoa. Dưới đây là một số tình huống khi cắt bỏ tuyến giáp có thể được xem xét:

• Bệnh ung thư tuyến giáp: Trong một số trường hợp ung thư tuyến giáp, phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp có thể là lựa chọn để loại bỏ khối u ung thư và ngăn ngừa sự lan truyền.

• Bệnh Basedow: Trong một số trường hợp nặng và khó điều trị của bệnh Basedow, khi điều trị bằng thuốc không hiệu quả hoặc gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề xuất cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp để kiểm soát sản xuất hormone quá hoạch.

• Tumor tuyến giáp: Nếu có các khối u (tumor) hoặc u bướu trong tuyến giáp gây ra áp lực lên các cơ và gây khó chịu, đau đớn, hoặc có nguy cơ gây rối loạn chức năng, cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp có thể xem xét.

• Cường giáp: Trong một số trường hợp nặng của cường giáp, khi điều trị bằng hormone tuyến giáp không hiệu quả hoặc gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng, bác sĩ có thể xem xét cắt bỏ tuyến giáp.

• Bệnh nontoxic nodular goiter: Trong trường hợp các u bướu tuyến giáp lớn, gây khó chịu và áp lực lên các cơ xung quanh, bác sĩ có thể xem xét cắt bỏ u bướu.

• Khi có nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe: Trong một số trường hợp hiếm hoi, khi tuyến giáp gây áp lực lên các cơ quan lân cận hoặc gây nguy cơ cho sức khỏe cơ thể, bác sĩ có thể xem xét phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp.

Quyết định cắt bỏ tuyến giáp là quyết định quan trọng và phải được thảo luận cẩn thận giữa bác sĩ và bệnh nhân. Bác sĩ sẽ đánh giá tình hình sức khỏe cụ thể của bệnh nhân và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất dựa trên tình trạng bệnh và các yếu tố cá nhân.

Vấn đề có thể gặp phải trong khi mổ cắt tuyến giáp

Ths.Bs Phạm Vũ Hiệp bác sĩ chuyên điều trị về bệnh lý tuyến giáp, thành viên Hội nội tiết - Đái tháo đường Việt Nam cho biết, 

Bất kỳ can thiệp nào vào vùng nào trong cơ thể cũng có thể gây ra nhiều vấn đề biến chứng lớn nhỏ khác nhau. Phẫu thuật tuyến giáp cũng vậy, mặc dù phẫu thuật tuyến giáp không quá phức tạp, nhưng nó vẫn là một cuộc phẫu thuật.

Do đó,  mọi người có thể gặp các biến chứng của cuộc phẫu thuật, bao gồm:

Phản ứng với thuốc mê: Như tất cả các loại thuốc khác khi đưa vào cơ thể, thuốc mê hoàn toàn có thể gây ra các phản ứng, mà cao nhất là shock phản vệ. Phản ứng với thuốc mê thường được theo dõi sát để xử lý kịp thời, tuy nhiên vẫn có những nguy cơ nhất định.

Chảy máu, tụ máu – nhiễm trùng vết mổ: Đây là vấn đề có thể xảy ra nếu như cuộc phẫu thuật không đảm bảo về vô khuẩn và kỹ thuật. Có nhiều trường hợp có các khối tụ máu kéo dài trong nhiều tuần, khiến mất thẩm mỹ và khó chịu ít nhiều cho bệnh nhân. Nhiễm trùng vết mổ cũng không phải hiếm gặp, nó có thể làm bệnh nhân phải mổ lại, hoặc kéo dài thời gian điều trị nội viện.

Rò thực quản: Nếu quá trình mổ gây tổn thương đến thực quản có thể bị rò thực quản vào vùng cổ. Biến chứng này khá hiếm gặp, nhưng lại là biến chứng gây khó chịu rất nhiều. Bệnh nhân rò thực quản sẽ cần nhịn ăn, nhịn uống, nuôi dưỡng hoàn toàn đường tĩnh mạch để chờ thực quản hồi phục trở lại. Thường sẽ mất vài tuần, và bệnh nhân sẽ phải nằm lại bệnh viện trong thời gian này.

Hạ canxi máu cấp: Vấn đề này do sự tổn thương tuyến cận giáp của bệnh nhân trong quá trình phẫu thuật. Nó có thể gây nhiều vấn đề như co quắp chân tay, rối loạn nhịp tim, chuột rút…

 Khàn tiếng, mất tiếng: Quá trình phẫu thuật có thể làm ảnh hưởng đến dây thần kinh thanh quản quặt ngược, gây nên khan tiếng, mất tiếng. Có 1 số biện pháp có thể áp dụng để tiến triển tốt hơn, nhưng không phải biện pháp nào cũng hiệu quả. Và thời gian hồi phục có thể kéo dài vài tuần hoặc lâu hơn, thậm chí vài năm. Hãn hữu có trường hợp khàn tiếng vĩnh viễn.

Cắt tuyến giáp, về lâu dài người bệnh sẽ đối mặt với những vấn đề gì?

Không chỉ có các vấn đề trong và sau mổ, vấn đề của bệnh nhân mất tuyến giáp còn kéo dài mãi về sau này. Ảnh hưởng rất lớn đến cảm xúc, chất lượng cuộc sống và sức khỏe, như:

• Suy giáp: Khi bạn cắt toàn bộ tuyến giáp, hoặc bán phần nhưng phần còn lại không hoạt động đủ nhu cầu của cơ thể, bạn sẽ suy giáp. Và việc điều trị hiện nay chỉ có duy nhất 1 phương pháp là dùng thuốc hormone giáp, uống cả đời.
• Rối loạn chuyển hóa lipid: Có một nghiên cứu được thực hiện của Đại học Y Hà Nội về tỷ lệ rối loạn chuyển hóa lipid ở bệnh nhân sau phẫu thuật cắt tuyến giáp, kết quả cho thấy 100% bệnh nhân sau cắt tuyến giáp có rối loạn chuyển hóa lipid. Cần phải biết rối loạn chuyển hóa lipid chính là nguyên nhân chính gây ra bệnh lý tim mạch – nguyên nhân tử vong hàng đầu trên toàn thế giới trong 1 thập kỷ qua.
• Lãnh cảm với mọi việc: Bệnh nhân suy giáp, đặc biệt nữ giới rất dễ rơi vào tình trạng này. Nó không hiếm, nhưng thường ít được quan tâm. Người mất tuyến giáp không cảm thấy những cảm xúc mãnh liệt như phấn khích, vui vẻ tột cùng… mà mọi thứ đều bình thường. Họ sống một cách "lãnh cảm" với cuộc đời, như thể không gì liên quan đến họ vậy. Rất khó để điều chỉnh vấn đề này.
• Các vấn đề khác của suy giáp: Táo bón, mệt mỏi, rụng tóc, da khô, rối loạn kinh nguyệt, khó mang thai (giảm khả năng mang thai tự nhiên hơn 30% so với phụ nữ còn tuyến giáp), dễ sảy thai tự nhiên… đều có thể xảy ra ở các bệnh nhân suy giáp. Đôi khi có thể giải quyết được bằng việc đưa hormone tuyến giáp và hormone tuyến yên về bình thường, nhưng cũng có những trường hợp không giải quyết được 1 cách triệt để.

Như vậy các vấn đề của bệnh nhân sau phẫu thuật là rất rõ ràng. Vì thế, đừng quyết định phẫu thuật cắt tuyến giáp quá vội khi mà vẫn còn những phương pháp điều trị khác. Điều quan trọng nên lắng nghe tư vấn của các bác sĩ nội tiết - chuyên điều trị bệnh lý tuyến giáp.