Viêm màng ngoài tim do lupus điều trị bằng cách nào?

Lupus ban đỏ hệ thống, dạng lupus phổ biến nhất, có thể gây viêm mạn tính và tổn thương nhiều cơ quan của cơ thể, bao gồm cả tim. Một số phương pháp điều trị bệnh lupus cũng có thể gây ra các vấn đề về tim.

Lupus ban đỏ hệ thống có thể gây ra nhiều dạng tổn thương tim, gồm có viêm màng ngoài tim – tình trạng viêm “chiếc túi” bảo vệ tim.

Tại sao bệnh lupus gây viêm màng ngoài tim?

Các bệnh tự miễn như lupus và xơ cứng bì đều làm tăng nguy cơ viêm màng ngoài tim. Giống như các bệnh tự miễn khác, bệnh lupus cũng xảy ra do hệ miễn dịch hoạt động quá mức và tấn công nhầm các mô và tế bào khỏe mạnh của cơ thể.

Viêm màng ngoài tim do lupus xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công nhầm các mô bao quanh tim.

Theo thời gian, tình trạng viêm và tổn thương do bệnh lupus có thể ảnh hưởng đến mạch máu và tim, dẫn đến các vấn đề khác như bệnh động mạch vành và viêm cơ tim.

Ngoài sự nhầm lẫn của hệ miễn dịch, viêm màng ngoài tim do lupus cũng có thể là kết quả của việc sử dụng steroid trong thời gian dài để điều trị bệnh lupus. Do nguy cơ gây bệnh tim nên steroid thường được kê ở liều thấp nhất và dùng trong thời gian ngắn nhất có thể.

Mặc dù bệnh lupus phổ biến hơn ở phụ nữ nhưng viêm màng ngoài tim lại phổ biến nhất ở nam giới trong độ tuổi từ 16 đến 65. Theo một tổng quan tài liệu vào năm 2019, giới tính nam và từng mắc bệnh lupus khi còn trẻ là những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm màng ngoài tim.

Ngoài bệnh lupus, viêm màng ngoài tim còn có thể là do những nguyên nhân khác gây ra như nhiễm virus, chấn thương và bệnh thận.

Các biến chứng tim mạch của bệnh lupus

Bệnh lupus có thể dẫn đến các biến chứng về tim mạch như:

• Bệnh động mạch vành
• Tăng huyết áp
• Viêm cơ tim
• Viêm nội tâm mạc (viêm lớp màng bên trong tim)
• Viêm màng ngoài tim
• Nhồi máu cơ tim

Nghiên cứu cho thấy viêm màng ngoài tim là biến chứng tim mạch phổ biến của bệnh lupus. Viêm nội tâm mạc (viêm lớp màng bên trong tim) cũng là một vấn đề thường gặp ở người mắc bệnh lupus trong khi viêm cơ tim lại rất hiếm gặp.

Triệu chứng của viêm màng ngoài tim do lupus

Màng ngoài tim gồm có hai lớp bao quanh tim, có vai trò giống như một chiếc túi bảo vệ tim và giữ tim cố định. Khi màng ngoài tim bị viêm, tim sẽ cọ xát vào lớp màng này và gây ra các triệu chứng.

Hầu hết những người bị viêm màng ngoài tim do lupus không có triệu chứng liên quan đến màng ngoài tim. Tuy nhiên, các triệu chứng thường gặp gồm có:

• Hụt hơi
• Đau ngực khi hít vào
• Đau ngực tương tự như triệu chứng nhồi máu cơ tim

Nếu đột nhiên bị đau ngực, hãy gọi cấp cứu ngay. Đó có thể là dấu hiệu của cơn nhồi máu cơ tim.

Một số triệu chứng của viêm màng ngoài tim do lupus giống với triệu chứng của các vấn đề về tim khác và vấn đề về phổi. Do đó, cần đi khám khi có các triệu chứng để được chẩn đoán chính xác.

Các triệu chứng của viêm màng ngoài tim có thể trở nên nặng hơn trong các cơn bùng phát lupus. Đây cũng là thời điểm mà các triệu chứng bệnh lupus trở nên nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như mệt mỏi, phát ban và đau khớp.

Phương pháp điều trị viêm màng ngoài tim do lupus

Mục tiêu điều trị viêm màng ngoài tim là kiểm soát các triệu chứng đồng thời giải quyết nguyên nhân gốc rễ. Người mắc bệnh lupus cần tái khám định kỳ để xem có cần thay đổi phác đồ điều trị hay không.

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như ibuprofen, có thể giúp giảm đau ngực và khó chịu do viêm màng ngoài tim do lupus. Tuy nhiên, những người có vấn đề về thận do bệnh lupus không nên dùng những loại thuốc này.

Nếu người bệnh có các triệu chứng nghiêm trọng hơn, bác sĩ có thể kê steroid hoặc các loại thuốc chống viêm mạnh hơn như colchicine.

Quá trình điều trị viêm màng ngoài tim do lupus có thể kéo dài hơn 3 tháng.

Trong những trường hợp viêm màng ngoài tim nghiêm trọng, dịch có thể tích tụ ở quanh tim và gây áp lực lên tm. Những trường hợp này cần phải chọc dịch màng ngoài tim để loại bỏ dịch tích tụ và giảm áp lực. Đôi khi cần phẫu thuật cắt màng ngoài tim.

Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần duy trì lối sống tốt cho tim mạch, gồm có:

• Bỏ thuốc lá
• Tập thể dục thường xuyên
• Chế độ ăn uống lành mạnh
• Uống aspirin hàng ngày (nếu được bác sĩ chỉ định)

Viêm màng ngoài tim ảnh hưởng như thế nào đến tiên lượng của người mắc bệnh lupus?

Hầu hết các trường hợp viêm màng ngoài tim đều nhẹ và cấp tính (xảy ra trong thời gian ngắn). Tuy nhiên, những người mắc bệnh lupus có thể nguy cơ cao bị viêm màng ngoài tim tái phát hoặc mạn tính.

Theo thời gian, viêm màng ngoài tim có thể gây ra các biến chứng đe dọa tính mạng, gồm có chèn ép tim do tích tụ dịch ở khoang màng ngoài tim.

Nếu viêm màng ngoài tim là do sử dụng steroid để điều trị bệnh lupus, bác sĩ có thể sẽ giảm liều dùng thuốc. Có thể sẽ mất một thời gian để tìm ra liều lượng hiệu quả tối thiểu (liều thấp nhất để ngăn ngừa bùng phát lupus).

Mặc dù tiên lượng của người mắc bệnh lupus đã được cải thiện trong những năm gần đây nhờ những tiến bộ trong điều trị nhưng các biến chứng về tim mạch vẫn là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở những người mắc căn bệnh tự miễn này.

Tóm tắt bài viết

Viêm màng ngoài tim là một biến chứng thường gặp của bệnh lupus. Viêm màng ngoài tim xảy ra khi tình trạng viêm kéo dài hoặc sử dụng một số loại thuốc điều trị lupus gây tổn thương lớp màng bao quanh tim.

Hãy đi khám ngay lập tức khi có bất kỳ triệu chứng mới nào như đau ngực hoặc khó thở. Bác sĩ sẽ tiến hành cácc xét nghiệm để kiểm tra xem những triệu chứng này có phải do biến chứng tim mạch của bệnh lupus hay không.

Vì viêm màng ngoài tim do lupus thường không có triệu chứng nên người mắc bệnh lupus nên kiểm tra sức khỏe tim mạch thường xuyên để phát hiện sớm các biến chứng như viêm màng ngoài tim.