Viêm bàng quang kẽ: Triệu chứng, nguyên nhân và điều trị

Các triệu chứng viêm bàng quang kẽ có mức độ nặng nhẹ khác nhau, từ cảm giác nóng rát nhẹ khi đi tiểu cho đến đau dữ dội. Các triệu chứng có thể kéo dài dai dẳng hoặc xảy ra theo đợt.

Theo một ước tính, tỷ lệ mắc viêm bàng quang kẽ trên thế giới là từ 1/100.000 đến 5,1/100.000. Phụ nữ có nguy cơ bị viêm bàng quang kẽ cao nhất nhưng trẻ em và nam giới cũng có thể mắc bệnh này.

Viêm bàng quang kẽ còn được gọi là hội chứng đau bàng quang (painful bladder syndrome - PBS) hay hội chứng đau vùng chậu mạn tính (chronic pelvic pain - CPP).

Triệu chứng viêm bàng quang kẽ

Viêm bàng quang kẽ gây ra nhiều triệu chứng như:

• Đau dai dẳng hoặc thường xuyên ở vùng chậu
• Căng tức, khó chịu ở vùng chậu
• Tiểu gấp (buồn tiểu đột ngột)
• Đi tiểu nhiều lần cả ngày lẫn đêm
• Đau khi quan hệ tình dục

Các triệu chứng có thể thay đổi theo ngày và người bệnh có thể trải qua những giai đoạn không có triệu chứng. Các triệu chứng có thể tăng nặng khi bị nhiễm trùng đường tiết niệu.

Nguyên nhân gây viêm bàng quang kẽ

Nguyên nhân chính xác gây viêm bàng quang kẽ vẫn chưa được xác định rõ nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng một số yếu tố có thể làm tổn thương niêm mạc bàng quang và gây ra tình trạng này. Các yếu tố này gồm có:

• Tổn thương niêm mạc bàng quang do phẫu thuật
• Bàng quang bị căng quá mức, thường là do nhịn tiểu trong thời gian dài
• Suy yếu hoặc rối loạn chức năng cơ sàn chậu
• Bệnh tự miễn
• Nhiễm trùng thường xuyên
• Dây thần kinh vùng chậu bị viêm hoặc nhạy cảm quá mức
• Chấn thương tủy sống

Nhiều người bị viêm bàng quang kẽ còn mắc hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc đau cơ xơ hóa. Một số chuyên gia cho rằng viêm bàng quang kẽ có thể là một phần của tình trạng viêm tổng thể xảy ra ở nhiều hệ cơ quan trong cơ thể.

Các nhà nghiên cứu cũng đang tìm hiểu khả năng viêm bàng quang kẽ xảy ra do yếu tố di truyền. Mặc dù không phổ biến nhưng đã có báo cáo về một số trường hợp nhiều thế hệ trong một gia đình đều bị viêm bàng quang kẽ, trong đó có những trường hợp mẹ và con gái hoặc hai chị em gái cùng mắc bệnh.

Nghiên cứu vẫn đang được tiến hành để xác định nguyên nhân gây viêm bàng quang kẽ và tìm các phương pháp điều trị hiệu quả hơn.

Chẩn đoán viêm bàng quang kẽ

Không có phương pháp nào có thể đưa ra chẩn đoán chính xác viêm bàng quang kẽ, vì vậy nhiều trường hợp viêm bàng quang kẽ không được phát hiện. Do viêm bàng quang kẽ có nhiều triệu chứng tương tự như các vấn đề về bàng quang khác nên trước tiên bác sĩ cần loại trừ những vấn đề này. Những bệnh lý có triệu chứng giống với viêm bàng quang kẽ gồm có:

• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Ung thư bàng quang
• Viêm tuyến tiền liệt mạn tính (ở nam giới)
• Hội chứng đau vùng chậu mạn tính (ở nam giới)
• Lạc nội mạc tử cung (ở phụ nữ)

Bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán viêm bàng quang kẽ sau khi xác nhận rằng các triệu chứng không phải do các bệnh lý này gây ra.

Biến chứng của viêm bàng quang kẽ

Viêm bàng quang kẽ có thể dẫn đến một số biến chứng như:

• Cứng thành bàng quang, dẫn đến giảm khả năng chứa nước tiểu của bàng quang
• Giảm chất lượng cuộc sống do đi tiểu nhiều lần, tiểu gấp, đau khi đi tiểu và các triệu chứng đau nhức
• Ảnh hưởng đến đời sống tình dục
• Ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần
• Thiếu ngủ, mệt mỏi do tiểu đêm
• Lo âu, trầm cảm

Điều trị viêm bàng quang kẽ

Không có cách nào có thể chữa trị dứt điểm viêm bàng quang kẽ. Mục đích điều trị là làm giảm các triệu chứng. Người bệnh có thể phải thử nhiều phương pháp điều trị khác nhau để tìm ra phương pháp hiệu quả nhất. Thông thường sẽ phải kết hợp nhiều phương pháp điều trị. Dưới đây là một số phương pháp điều trị viêm bàng quang kẽ.

Thuốc

Các loại thuốc thường được sử dụng để kiểm soát các triệu chứng viêm bàng quang kẽ:

• Pentosan polysulfate natri (Elmiron): loại thuốc này đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ phê duyệt để điều trị viêm bàng quang kẽ. Pentosan polysulfate natri giúp phục hồi các vết rách hoặc khiếm khuyết trên thành bàng quang. Không dùng pentosan cho phụ nữ mang thai hoặc dự định có thai.

• Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), ví dụ như ibuprofen, naproxen, aspirin. Nhóm thuốc này giúp giảm đau và viêm.
• Thuốc chống trầm cảm ba vòng như amitriptyline. Các loại thuốc này giúp làm giãn cơ bàng quang, giảm triệu chứng đau, tiểu gấp và tiểu nhiều lần.
• Thuốc kháng histamin như Claritin, giúp làm giảm triệu chứng tiểu nhiều lần và tiểu gấp.

Người bệnh có thể cần dùng nhiều loại thuốc cùng lúc.

Bơm căng bàng quang

Bơm nước hoặc khí vào bàng quang để làm căng phồng bàng quang. Phương pháp này có thể giúp giảm triệu chứng viêm bàng quang kẽ bằng cách tăng sức chứa của bàng quang và làm gián đoạn các tín hiệu đau được truyền qua dây thần kinh trong bàng quang. Có thể phải sau từ 2 đến 4 tuần thì các triệu chứng mới cải thiện rõ rệt.

Đưa thuốc trực tiếp vào bàng quang

Đưa ống thông qua niệu đạo và bơm dung dịch thuốc chứa dimethyl sulfoxide (Rimso-50), hay còn được gọi là DMSO vào trong bàng quang. Dung dịch thuốc được giữ trong bàng quang từ 10 đến 15 phút và sau đó xả ra ngoài. Liệu trình điều trị thường gồm có hai buổi điều trị mỗi tuần và kéo dài từ 6 - 8 tuần. Có thể lặp lại liệu trình điều trị nếu cần.

Dung dịch DMSO được cho là có thể làm giảm tình trạng viêm thành bàng quang. Phương pháp này còn có thể ngăn ngừa co thắt cơ gây đau, tiểu nhiều lần và tiểu gấp.

Kích thích điện thần kinh

Kích thích điện thần kinh qua da (TENS) là phương pháp truyền các xung điện nhẹ qua da để kích thích các dây thần kinh kiểm soát hoạt động của bàng quang. TENS có thể giúp làm giảm các triệu chứng bằng cách tăng lưu lượng máu đến bàng quang, tăng cường cơ sàn chậu hoặc kích hoạt sự giải phóng các chất ngăn chặn cơn đau.

Điều chỉnh chế độ ăn

Một số loại thực phẩm và đồ uống nhất định có thể làm cho các triệu chứng viêm bàng quang kẽ trở nên nặng hơn, ví dụ như:

• Rượu bia
• Cà chua
• Đồ ăn cay
• Sô cô la
• Caffeine
• Thực phẩm có tính axit như trái cây và nước trái cây họ cam quýt

Tốt nhất người bệnh nên tự theo dõi để xác định xem loại thực phẩm nào kích hoạt hoặc làm tăng nặng triệu chứng, từ đó điều chỉnh chế độ ăn uống cho hợp lý.

Bỏ thuốc lá

Mặc dù không có mối liên hệ nào được chứng minh giữa hút thuốc và viêm bàng quang kẽ nhưng hút thuốc chắc chắn làm tăng nguy cơ ung thư bàng quang. Có thể bỏ thuốc lá sẽ giúp giảm bớt các triệu chứng viêm bàng quang kẽ.

Tập thể dục

Duy trì thói quen tập thể dục đều đặn cũng có thể giúp kiểm soát các triệu chứng viêm bàng quang kẽ. Tuy nhiên, nên tránh các hoạt động có tác động mạnh vì những hoạt động này có thể kích hoạt các triệu chứng. Hãy thử một số bài tập sau đây:

• Yoga
• Đi bộ
• Các bài tập thể cardio tác động thấp (low impact) hoặc pilates

Bên cạnh tập thể dục toàn thân, bài tập giúp tăng cường cơ sàn chậu như bài tập Kegel cũng rất có ích cho người bị viêm bàng quang kẽ.

Rèn luyện bàng quang

Rèn luyện bàng quang có nghĩa là đi tiểu vào những thời điểm đã định trước trong ngày thay vì đi mỗi khi cảm thấy buồn và cố gắng tăng dần khoảng cách giữa các lần đi tiểu. Điều này có thể giúp cải thiện khả năng chứa nước tiểu của bàng quang, nhờ đó làm giảm triệu chứng viêm bàng quang kẽ như tiểu gấp và tiểu nhiều lần.

Giảm căng thẳng

Học cách đối phó với những yếu tố gây stress trong cuộc sống có thể giúp kiểm soát các triệu chứng viêm bàng quang kẽ. Ngoài ra, người bệnh cũng có thể thử các biện pháp thư giãn như thiền hay liệu pháp phản hồi sinh học.

Phẫu thuật

Phẫu thuật chỉ được chỉ định khi các triệu chứng quá nghiêm trọng và các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả. Viêm bàng quang kẽ có thể được điều trị bằng phẫu thuật mở rộng bàng quang hoặc phẫu thuật loại bỏ vết loét trong bàng quang. Bác sĩ sẽ tư vấn loại phẫu thuật phù hợp cho người bệnh.

Viêm bàng quang kẽ có chữa khỏi được không?

Không có cách chữa trị khỏi viêm bàng quang kẽ. Tình trạng này có thể kéo dài nhiều năm hoặc thậm chí suốt đời. Mục tiêu chính của việc điều trị là làm giảm và kiểm soát các triệu chứng.