U xơ tử cung ảnh hưởng thế nào đến thai kỳ và khả năng sinh sản?

Nội dung chính của bài viết

• U xơ tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và thai kỳ.

• Tuy nhiên, hầu hết phụ nữ có u xơ tử cung đều vẫn có thể mang thai bình thường và không gặp phải vấn đề nào nghiêm trọng trong thời gian mang thai.

• Nếu bị u xơ tử cung và muốn sinh con thì hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn về các phương pháp điều trị và rủi ro.

• Duy trì một lối sống lành mạnh có thể làm giảm nguy cơ hình thành loại u lành tính này, cũng như những vấn đề về khả năng sinh sản và rủi ro trong thai kỳ sau này.

U xơ tử cung là gì?

U xơ là những khối u lành tính hình thành và phát triển trong hoặc trên tử cung (dạ con). Mặc dù lành tính nhưng những khối u này có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ.

U xơ tử cung là một vấn đề rất phổ biến. Khoảng 20 đến 80% phụ nữ bị u xơ tử cung trước tuổi 50 và 30% phụ nữ trong độ tuổi từ 25 đến 44 có những khối u lành này. Điều đó có nghĩa là u xơ tử cung xảy ra phổ biến hơn trong độ tuổi sinh sản.

Đọc để tìm hiểu thêm về u xơ tử cung cũng như là những ảnh hưởng đến thai kỳ và khả năng sinh sản.

Các triệu chứng của u xơ tử cung

U xơ tử cung thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào nhưng nếu có thì các triệu chứng thường gặp thường là:

• Kinh nguyệt ra nhiều và/hoặc đau đớn dữ dội
• Ra máu giữa chu kỳ kinh nguyệt (ngoài ra thời gian có kinh)
• Thiếu máu do mất nhiều máu vào kỳ kinh
• Cảm thấy căng tức ở bụng dưới hoặc bụng dưới phình to
• Đau khi quan hệ tình dục
• Đau mỏi thắt lưng
• Táo bón
• Các vấn đề về khả năng sinh sản, ví dụ như khó thụ thai, sảy thai và sinh non
• Đi tiểu nhiều
• Khó tiểu

Trong quá trình khám phụ khoa, nếu bác sĩ nghi ngờ có u xơ tử cung thì sẽ cần thực hiện các phương pháp chẩn đoán hình ảnh, chẳng hạn như siêu âm để xác nhận.

Ảnh hưởng đến thai kỳ

Hầu hết phụ nữ có u xơ tử cung đều không gặp phải bất kỳ vấn đề nào trong thai kỳ. Tuy nhiên, một số ít phụ nữ có u xơ sẽ bị đau đớn nhiều hơn bình thường trong thời gian mang bầu. Điều này thường xảy ra từ tháng thứ 4 của thai kỳ và trong những trường hợp mà khối u có kích thước lớn hơn 5cm.

Đôi khi, u xơ cũng có thể làm tăng nguy cơ xảy ra các vấn đề, biến chứng khác trong khi mang thai và sinh nở, gồm có:

• Hạn chế sự tăng trưởng của thai nhi: Khối u xơ kích thước lớn sẽ làm giảm diện tích trong tử cung và cản trở sự phát triển của thai nhi.
• Nhau bong non: Điều này xảy ra khi nhau thai tách ra khỏi thành tử cung do bị chặn bởi khối u xơ. Điều này làm giảm lượng oxy và chất dinh dưỡng nuôi thai nhi.
• Sinh non: Các cơn đau do u xơ tử cung có thể gây co thắt tử cung và dẫn đến sinh non.
• Sinh mổ: Khả năng phải mổ lấy thai ở phụ nữ bị u xơ tử cung cao gấp 6 lần bình thường.
• Thai ngôi mông hay ngôi thai ngược: Do hình dạng bất thường của tử cung khi có u xơ nên thai nhi không thể xoay đầu xuống phía dưới khi đến ngày dự sinh mà lại quay phần mông (hay chân) xuống.
• Sảy thai: Nguy cơ sảy thai ở những mẹ bầu có u xơ tử cung cao gấp đôi so với bình thường.

Ảnh hưởng của thai kỳ đến u xơ tử cung

Phần lớn u xơ tử cung không thay đổi kích thước khi mang thai nhưng trong một số trường hợp, u xơ to lên trong thai kỳ. Sự phát triển của u xơ tử cung bị ảnh hưởng bởi estrogen mà nồng độ estrogen lại tăng cao trong thời gian mang bầu. Điều này dẫn đến sự tăng kích thước của khối u xơ.

Tuy nhiên, đôi khi, u xơ tử cung lại co lại khi mang thai. Theo một nghiên cứu vào năm 2010, trong số những người có u xơ tử cung từ trước khi mang thai thì có đến gần 80% trường hợp khối u giảm kích thước sau khi sinh.

Ảnh hưởng của u xơ tử cung đến khả năng sinh sản

Nhiều phụ nữ bị u xơ tử cung vẫn có thể mang thai và sinh nở bình thường dù không hề điều trị.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, u xơ sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Ví dụ, u xơ dưới niêm mạc –loại u xơ hình thành và phát triển vào bên trong buồng tử cung – có thể làm tăng nguy cơ vô sinh hoặc sảy thai.

Mặc dù u xơ tử cung có thể gây vô sinh nhưng trong số các trường hợp có vấn đề về khả năng sinh sản thì phần lớn đều là do những nguyên nhân khác. Nếu đã cố gắng trong thời gian dài mà vẫn không thể thụ thai thành công hoặc sảy thai nhiều lần thì cần đi khám để tìm ra nguyên nhân cụ thể.

Điều trị u xơ tử cung trong thai kỳ

Trong thời gian mang thai, các lựa chọn điều trị u xơ tử cung sẽ hạn chế hơn so với bình thường do những rủi ro có thể xảy ra với thai nhi. Mẹ bầu nên nằm nghỉ ngơi nhiều, hạn chế vận động, uống nhiều nước và dùng thuốc giảm đau nhẹ theo hướng dẫn của bác sĩ để kiểm soát các triệu chứng.

Trong một số rất ít trường hợp, phẫu thuật cắt bỏ u xơ có thể được thực hiện trong nửa sau của thai kỳ nhưng chỉ áp dụng cho những trường hợp u xơ hình thành ở bên ngoài tử cung hoặc ở giữa thành tử cung. Nếu u xơ phát triển bên trong buồng tử cung thì việc cắt bỏ sẽ gây nguy hiểm cho thai nhi.

Điều trị u xơ trước khi mang thai để cải thiện khả năng sinh sản

Điều trị u xơ tử cung trước khi mang thai sẽ cải thiện khả năng sinh sản và giảm nguy cơ trong thai kỳ. Các phương pháp phổ biến nhất để điều trị u xơ tử cung gồm có:

• Phẫu thuật cắt u xơ: Thủ thuật chỉ cắt bỏ khối u và giữ nguyên tử cung. Điều này sẽ làm tăng khả năng phải sinh mổ và phải chờ khoảng 3 tháng sau khi phẫu thuật mới được thụ thai.
• Thuốc tránh thai nội tiết: Mặc dù không thể loại bỏ u xơ nhưng thuốc tránh thai nội tiết có thể làm giảm các triệu chứng, chẳng hạn như kinh nguyệt ra nhiều và đau đớn. Tuy nhiên, trong thời gian uống thuốc thì sẽ không thể mang thai.
• Vòng tránh thai nội tiết: Giống như thuốc tránh thai, vòng tránh thai nội tiết sẽ giúp cải thiện một số triệu chứng u xơ tử cung mà không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này nhưng trong thời gian sử dụng cũng sẽ không thể mang thai.
• Thuốc chủ vận GnRH (hormone giải phóng Gonadotropin): có tác dụng ngăn chặn sự sản xuất các hormone dẫn đến hiện tượng rụng trứng và có kinh nguyệt hàng tháng nên sẽ không thể mang thai trong khi dùng thuốc. Nhóm thuốc này có thể thu nhỏ u xơ tử cung.
• Phá hủy u xơ tử cung: Sử dụng dòng điện, tia laser hoặc chùm năng lượng tần số vô tuyến để thu nhỏ các mạch máu nuôi u xơ, từ đó khiến cho khối u teo đi.

Ngoài ra còn có các phương pháp khác để điều trị u xơ tử cung và cải thiện khả năng sinh sản. Mỗi phương pháp đều có những rủi ro và biến chứng riêng, vì vậy hãy nói chuyện với bác sĩ để được tư vấn cụ thể.

Cũng cần hỏi bác sĩ về thời gian có thể thụ thai sau khi điều trị. Với một số phương pháp, ví dụ như thuốc tránh thai thì có thể mang thai ngay khi ngừng sử dụng. Với những phương pháp khác như phẫu thuật cắt u xơ hay phá hủy u xơ thì sẽ cần chờ một thời gian cho tử cung hồi phục hoàn toàn trước khi mang thai.