U nguyên bào thần kinh có ảnh hưởng đến thận không?

U nguyên bào thần kinh là một loại ung thư bắt đầu trong các tế bào thần kinh chưa trưởng thành. Đây là loại ung thư phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh và là loại ung thư phổ biến thứ hai ở trẻ em.

Một nửa số ca u nguyên bào thần kinh là trẻ sơ sinh dưới 17 tháng tuổi và hơn 70% là trẻ dưới 5 tuổi. (1)

Vị trí phổ biến nhất mà u nguyên bào thần kinh hình thành là bên trong tuyến thượng thận. Tuyến thượng thận nằm ngay bên trên mỗi quả thận.

U nguyên bào thần kinh có thể lan đến thận hoặc các mô lân cận khác, chẳng hạn như tủy sống hoặc gan. Mặc dù hiếm gặp nhưng đôi khi, ung thư bắt nguồn từ các tế bào thần kinh bên trong thận.

Trong bài viết này hãy cùng tìm hiểu xem u nguyên bào thần kinh có thể ảnh hưởng như thế nào đến thận.

U nguyên bào thần kinh ảnh hưởng đến những cơ quan nào?

U nguyên bào thần kinh có thể hình thành ở bất cứ đâu dọc theo nhánh của hệ thần kinh được gọi là hệ thần kinh giao cảm. Theo nghiên cứu vào năm 2014, khoảng một nửa số ca u nguyên bào thần kinh hình thành ở tuyến thượng thận. U nguyên bào thần kinh cũng có thể hình thành ở các cơ quan khác trong bụng cũng như những khu vực khác bên ngoài ổ bụng như:

• Ngực
• Xương sống
• Cổ
• Xương chậu

Triệu chứng về thận của u nguyên bào thần kinh

Biểu hiện của u nguyên bào thần kinh phụ thuộc vào nơi mà ung thư hình thành. Nếu khối u hình thành ở bụng thì trẻ sẽ có các triệu chứng như:

• Nổi cục cứng không đau ở bụng
• Ăn kém
• Thường xuyên bị đau bụng hoặc no dù không ăn nhiều
• Bất thường khi đi tiểu hoặc đại tiện
• Sưng phù ở chân và bìu (ở bé trai)

U nguyên bào thần kinh bắt đầu ở thận thường không có triệu chứng ở giai đoạn đầu. Nhưng khi sang các giai đoạn sau, ung thư có thể gây tiểu ra máu.

Tăng huyết áp là một triệu chứng hiếm gặp nhưng có thể xảy ra do khối u chèn ép động mạch thận (mạch máu lớn mang máu đến thận).

U nguyên bào thần kinh có thể tạo ra các hormone gây ra các vấn đề khắp cơ thể. Hiện tượng này được gọi là hội chứng cận ung thư (paraneoplastic syndrome). Các triệu chứng gồm có:

• Tiêu chảy kéo dài
• Rối loạn nhịp tim
• Sốt
• Đổ mồ hôi
• Tăng huyết áp
• Đỏ bừng mặt

U nguyên bào thần kinh có thể lan đến thận không?

U nguyên bào thần kinh phát triển và di căn (lan đến các bộ phận cơ thể khác) với tốc độ nhanh chóng. Khoảng 60% trường hợp u nguyên bào thần kinh ở trẻ em đã di căn đến các khu vực ở xa trong cơ thể tại thời điểm chẩn đoán. (2)

U nguyên bào thần kinh bắt đầu ở tuyến thượng thận có thể lan đến thận hoặc các khu vực khác, chẳng hạn như:

• Xương và tủy xương
• Não
• Ống sống
• Mạc treo, một phần của phúc mạc, giữ ruột dính vào thành bụng
• Màng ngoài tim (lớp màng bảo vệ xung quanh tim)
• Gan
• Cơ hoành
• Tuyến tụy

U nguyên bào thần kinh có gây tổn thương thận không?

U nguyên bào thần kinh có thể gây tổn thương thận. Ví dụ, một nghiên cứu vào năm 2019 đã báo cáo về trường hợp một bé gái 10 tháng tuổi bị tổn thương thận do bí tiểu do u nguyên bào thần kinh vùng chậu.

Một số phương pháp điều trị u nguyên bào thần kinh, chẳng hạn như xạ trị, cũng có thể gây tổn thương thận.

Tuy nhiên, các nghiên cứu về điều này cho ra nhiều kết quả trái ngược.

Trong một nghiên cứu vào năm 2017, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra chức năng thận của 266 người đã trải qua xạ trị để điều trị u nguyên bào thần kinh nguy cơ cao.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người tham gia nghiên cứu vẫn có chức năng thận tốt, không ai bị suy giảm chức năng thận trong thời gian dài. Tuy nhiên, có vẻ như nguy cơ tổn thương thận tăng lên khi tăng liều phóng xạ.

U nguyên bào thần kinh có thể hình thành ở thận không?

Mặc dù hiếm gặp nhưng u nguyên bào thần kinh có thể bắt đầu ở thận.

Trong một nghiên cứu trường hợp vào năm 2018, các nhà nghiên cứu đã báo cáo một trường hợp u nguyên bào thần kinh phát sinh ở thận ở một phụ nữ 41 tuổi. Theo các tác giả của nghiên cứu, đến nay mới chỉ có 7 trường hợp u nguyên bào thần kinh bắt đầu ở thận được báo cáo ở người lớn.

Hầu hết các nhà nghiên cứu cho rằng u nguyên bào thần kinh thận bắt nguồn từ tủy thượng thận hoặc hạch giao cảm.

Tủy thượng thận là phần bên trong của tuyến thượng thận, nơi tạo ra các hormone adrenaline và noradrenaline. Hạch giao cảm là một bó dây thần kinh trong thận giúp điều hòa huyết áp.

U nguyên bào thần kinh và u nguyên bào thận

Trẻ em cũng có thể bị ung thư thận và loại ung thư thận phổ biến nhất ở trẻ em là u nguyên bào thận (hay còn gọi là u Wilms). U nguyên bào thận chiếm khoảng 90% số ca ung thư thận ở trẻ em. Loại ung thư này bắt đầu trong các tế bào thận chưa trưởng thành.

U nguyên bào thần kinh cũng là một loại ung thư bắt đầu trong các tế bào chưa trưởng thành. U nguyên bào thần kinh có thể hình thành ở bất cứ đâu dọc theo hệ thần kinh giao cảm. U nguyên bào thần kinh đa phần bắt đầu ở tuyến thượng thận nhưng đôi khi, loại ung thư này bắt đầu trong các tế bào thần kinh bên trong thận.

Tỷ lệ sống sót của người bị u nguyên bào thần kinh

Nhóm Ung thư học Trẻ em (Children’s Oncology Group) chia u nguyên bào thần kinh thành bốn loại và mỗi loại có tỷ lệ sống sót khác nhau: (3)

Tỷ lệ sống 5 năm ở trẻ sơ sinh mắc u nguyên bào thần kinh giai đoạn 4S cao hơn vì khối u tự biến mất hoặc teo nhỏ khi trẻ lớn lên.

Tóm tắt bài viết

U nguyên bào thần kinh là một loại ung thư hình thành trong các tế bào thần kinh chưa trưởng thành. U nguyên bào thần kinh chủ yếu hình thành ở tuyến thượng thận (tuyến nằm phía trên thận) và có thể lan đến thận cũng như một số cơ quan khác trong cơ thể. Trong một số ít trường hợp, u nguyên bào thần kinh bắt đầu hình thành ở thận.

Hầu hết trẻ bị u nguyên bào thần kinh đều có thể sống sót. U nguyên bào thần kinh thường không có triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu. Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay khi có các biểu hiện bất thường.