Tiêm điểm bám gân lồi cầu trong xương cánh tay - Bộ y tế 2014

I. ĐẠI CƯƠNG

• Viêm điểm bám gân lồi cầu trong xương cánh tay là một bệnh lý thuộc nhóm bệnh lý phần mềm hay gặp, biểu hiện bằng đau tại vùng lồi cầu trong xương cánh tay. Lồi trong xương cánh tay là nơi bám của nhóm cơ trên lồi cầu. Điều trị nội khoa bao gồm: hạn chế vận động, dùng thuốc chống viêm không steroid tại chỗ và/ hoặc toàn thân, tiêm corticoid tại chỗ.
• Viêm điểm bám gân lồi cầu trong xương cánh tay: biểu hiện bằng đau tại vùng lồi cầu trong. Đau tăng lên khi gấp cổ tay hoặc lật sấp cổ cẳng tay có đối lực, ấn lồi cầu trong đau chói.

II. CHỈ ĐỊNH

• Viêm điểm bám gân lồi cầu trong xương cánh tay.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

•  Chống chỉ định tuyệt đối: nhiễm khuẩn khớp, phần mềm quanh khớp khuỷu ở vị trí tiêm.
•  Chống chỉ định tương đối: bệnh lý nội khoa nặng như suy tim, xơ gan, tăng huyết áp, đái tháo đường, nhiễm khuẩn toàn thân. Sau khi kiểm soát tốt các bệnh lý trên có thể tiêm.

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện (chuyên khoa)

•  01 bác sỹ đã được đào tạo và cấp chứng chỉ chuyên ngành cơ xương khớp.
•  01 điều dưỡng.

2. Phương tiện

•  Bộ dụng cụ tiêm khớp.
•  Găng vô khuẩn.
•  Kim tiêm 25-26 G, bơm tiêm 1-5 ml
•  Bông, cồn Iod sát trùng, panh, băng dính.
•  Thuốc tiêm khớp là thuốc corticoide tác dụng chậm như: methylprednisolon acetat 40mg/1ml (Depo Medrol); betamethasone dipropionate 5mg và betamethasone disodiumphosphate 2mg (Diprospan) hoặc hydrocotisol acetat 125mg/5ml...

3. Chuẩn bị người bệnh

•  Bác sỹ khám người bệnh xác định lại chẩn đoán, kiểm tra các chỉ định và chống chỉ định.
•  Giải thích cho người bệnh, mục đích tiêm cũng như các tai biến có thể xảy ra.

4. Hồ sơ bệnh án, đơn thuốc

•  Theo mẫu quy định.

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

• Thực hiện tại phòng thủ thuật xương khớp vô khuẩn theo quy định
•  Kiểm tra hồ sơ bệnh án hoặc đơn về chỉ định, chống chỉ định.
•  Tư thế người bệnh: tay người bệnh đặt trên mặt bàn tiêm, khuỷu tay gấp 450, cẳng tay xoay ra ngoài tối đa.
•  Xác định vị trí tiêm: lồi cầu trong xương cánh tay, chỗ ấn đau nhiều nhất.
•  Sát trùng tay, đi găng vô khuẩn.
•  Sát khuẩn bằng cồn Iod tại vị trí tiêm.
•  Đưa kim vào vị trí đã xác định, tiêm khoảng 0,2-0,3 ml thuốc corticoide tác dụng chậm.
•  Băng tại chỗ.
•  Dặn dò người bệnh sau làm thủ thuật: tránh để ướt vị trí tiêm trong vòng 24 giờ. Hạn chế vận động khớp trong vòng 24 giờ.

Hình minh họa: Kỹ thuật tiêm điểm bám gân lồi cầu trong xương cánh tay. Nguồn: internet

VI. THEO DÕI

•  Chỉ số theo dõi: mạch, huyết áp, tình trạng chảy máu tại chỗ, tình trạng viêm trong 24 giờ.
•  Theo dõi các tai biến và tác dụng phụ có thể xảy ra (bên dưới) sau 24 giờ.
•  Theo dõi hiệu quả điều trị.

VII. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ

•  Đau tăng sau khi tiêm 12-24 giờ: do phản ứng viêm với thuốc corticoid, thường khỏi sau một ngày, không phải can thiệp, có thể bổ sung thuốc giảm đau paracetamol 0,5g-2g/ngày, mỗi lần uống 0,5g tùy theo mức độ đau.
•  Nhiễm khuẩn phần mềm quanh khớp khuỷu do thủ thuật tiêm (viêm mủ): biểu hiện bằng sốt, sưng đau tại chỗ cần điều trị kháng sinh thích hợp.
•  Biến chứng hiếm gặp: tai biến do người bệnh quá sợ hãi, biểu hiện kích thích hệ phó giao cảm. Người bệnh choáng váng, vã mồ hôi, ho khan, có cảm giác tức ngực khó thở, rối loạn cơ tròn...Cần đặt người bệnh nằm đầu thấp, giơ cao chân, theo dõi mạch, huyết áp để có các biện pháp xử trí cấp cứu khi cần thiết.