Thuốc kết hợp linagliptin-metformin: Tác dụng, liều dùng và tác dụng phụ

Ý chính trong bài

• Thuốc kết hợp linagliptin-metformin chỉ có dạng biệt dược, không có dạng thuốc gốc. Tên biệt dược: Jentadueto.
• Linagliptin-metformin có dạng viên nén phóng thích tức thì và viên nén phóng thích kéo dài.
• Linagliptin-metformin được sử dụng kết hợp cùng với chế độ ăn kiêng và tập thể dục để cải thiện khả năng kiểm soát lượng đường trong máu ở người lớn mắc bệnh tiểu đường type 2. Không nên sử dụng thuốc để điều trị bệnh tiểu đường type 1 và nhiễm toan ceton.

Cảnh báo về nguy cơ nhiễm toan axit lactic

• Linagliptin-metformin có cảnh báo đặc biệt. Cảnh báo đặc biệt là cảnh báo nghiêm trọng nhất do Cục Kiểm soát Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đưa ra. Cảnh báo đặc biệt cho bác sĩ và bệnh nhân biết về tác dụng phụ có thể gây nguy hiểm của một loại thuốc.
• Metformin - một thành phần trong loại thuốc kêt hợp này -có thể gây ra một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng gọi là nhiễm toan axit lactic (sự tích tụ axit lactic trong máu). Nếu không được điều trị, nhiễm toan axit lactic có thể dẫn đến tử vong. Nguy cơ nhiễm toan axit lactic do sử dụng metformin cao nhất ở những người mắc bệnh thận nặng, vì vậy nên những người bị bệnh thận không được dùng metformin hay linagliptin-metformin. Ngoài ra còn có các yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ nhiễm toan axit lactic như mất nước (không uống đủ nước), phẫu thuật, uống quá nhiều rượu bia, mắc bệnh gan và một số loại bệnh tim mạch, chẳng hạn như suy tim sung huyết đột ngột tiến triển nặng.

Các cảnh báo khác

• Nguy cơ viêm tụy: Linagliptin -một thành phần trong loại thuốc kết hợp này -có thể gây viêm tụy (viêm tuyến tụy). Cần đi khám ngay nếu đang dùng thuốc linagliptin-metformin và đột ngột bị đau vùng bụng lan ra sau lưng, bụng đầy chướng hoặc buồn nôn và nôn.
• Phẫu thuật trong thời gian dùng thuốc: Phẫu thuật có thể làm tăng nguy cơ nhiễm toan axit lactic. Đây là một tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng của metformin -một thành phần trong loại thuốc kết hợp này. Nếu không được điều trị, nhiễm toan axit lactic có thể dẫn đến tử vong. Để giảm nguy cơ nhiễm toan axit lactic, bác sĩ có thể giảm liều hoặc yêu cầu ngừng sử dụng thuốc này trước khi phẫu thuật. Một thời gian sau phẫu thuật, người bệnh có thể dùng thuốc trở lại.
• Thực hiện các phương pháp chẩn đoán hình ảnh sử dụng thuốc cản quang: Người bệnh cần ngừng sử dụng thuốc linagliptin-metformin trước khi chụp X-quang có sử dụng thuốc cản quang. Lý do là vì thuốc cản quang có thể ảnh hưởng đến chức năng thận và điều này có thể làm tăng nguy cơ nhiễm toan axit lactic. Đây là một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị.

Linagliptin-metformin là gì?

Linagliptin-metformin là một loại thuốc kê đơn có chứa hai loại thuốc là linagliptin và metformin. Khi dùng các loại thuốc kết hợp như linagliptin-metformin, người dùng cần biết rõ các thành phần có trong thuốc vì mỗi thành phần sẽ có tác động khác nhau đến cơ thể.

Linagliptin-metformin có dạng viên nén phóng thích tức thì và viên nén phóng thích kéo dài dùng qua đường uống. Viên nén phóng thích tức thì giải phóng hoạt chất vào cơ thể ngay sau khi uống còn viên nén phóng thích kéo dài giải phóng hoạt chất từ từ vào cơ thể.

Linagliptin-metformin chỉ có dạng biệt dược có tên là Jentadueto và không có dạng thuốc gốc*.

(*Khi một loại thuốc mới được phát minh ra, nó sẽ được đăng ký tên thuốc gốc theo danh pháp quốc tế hoặc danh pháp của từng nước cùng với tên biệt dược của nơi tiến hành nghiên cứu. Sau khi được cấp phép lưu hành trên thị trường, biệt dược sẽ được giữ bằng sáng chế trong một khoảng thời gian nhất định theo quy định của mỗi nước. Sau khi hết hạn độc quyền, các nhà sản xuất khác có thể sản xuất thuốc này với tên thuốc gốc hoặc một tên biệt dược khác.)

Người bệnh tiểu đường có thể cần dùng linagliptin-metformin cùng với các loại thuốc khác.

Chỉ định

Linagliptin-metformin được sử dụng để điều trị bệnh tiểu đường type 2. Thuốc này được kết hợp cùng với chế độ ăn kiêng và tập thể dục để cải thiện lượng đường trong máu. Không sử dụng linagliptin-metformin để điều trị bệnh tiểu đường type 1 hay nhiễm toan ceton – tình trạng nồng độ ceton (một loại axit) trong máu tăng cao do cơ thể không có đủ insulin để đưa đường trong máu vào các tế bào.

Cơ chế tác dụng

Những loại thuốc có cơ chế tác dụng tương tự nhau được xếp vào một nhóm. Các loại thuốc trong cùng một nhóm thường có mục đích sử dụng giống nhau.

Linagliptin thuộc nhóm thuốc ức chế dipeptidyl-peptidase-4 (DPP-4). Linagliptin làm tăng lượng insulin mà cơ thể tự tạo ra. Insulin giúp di chuyển glucose (đường) từ máu vào các tế bào của cơ thể. Linagliptin còn làm giảm lượng glucose được tạo ra tự nhiên trong cơ thể. Những tác dụng này giúp làm giảm lượng đường trong máu.

Metformin thuộc nhóm thuốc biguanide. Metformin làm giảm lượng glucose mà gan tạo ra, ngoài ra còn làm giảm lượng glucose được hấp thụ từ thức ăn và cải thiện khả năng sử dụng insulin của cơ thể. Tất cả các tác dụng này giúp làm giảm lượng đường trong máu.

Tác dụng phụ của linagliptin-metformin

Thuốc kết hợp linagliptin-metformin thường không gây buồn ngủ nhưng có thể gây ra các tác dụng phụ khác.

Tác dụng phụ phổ biến

Một số tác dụng phụ phổ biến có thể xảy ra khi dùng thuốc kết hợp linagliptin-metformin gồm có:

• Các triệu chứng giống như cảm lạnh (nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi, đau họng, ho)
• Tiêu chảy
• Ăn không ngon miệng
• Buồn nôn hoặc nôn
• Ngứa

Nếu các tác dụng phụ chỉ ở mức độ nhẹ thì thường sẽ tự hết trong vòng vài ngày hoặc vài tuần. Nhưng nếu các tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc kéo dài thì cần báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ.

Tác dụng phụ nghiêm trọng

Báo cho bác sĩ ngay lập tức nếu gặp phải tác dụng phụ nghiêm trọng. Gọi cấp cứu ngay nếu cảm thấy các triệu chứng có thể đe dọa đến tính mạng. Dưới đây là một số tác dụng phụ nghiêm trọng của linagliptin-metformin cùng các triệu chứng:

• Nhiễm toan axit lactic: Nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào dưới đây thì phải ngừng dùng thuốc và đến ngay cơ sở y tế:
  • Cảm thấy rất mệt, không có sức lực
  • Đau nhức cơ bất thường
  • Khó thở
  • Đau bụng không rõ nguyên nhân kèm theo buồn nôn, nôn và tiêu chảy
  • Cảm giác lạnh ở tay và chân
  • Nhịp tim chậm hoặc không đều
• Hạ đường huyết (lượng đường trong máu thấp)*. Các triệu chứng gồm có:
  • Run tay
  • Cảm giác bồn chồn
  • Đổ mồ hôi
  • Tim đập nhanh
  • Mắt mờ
  • Chóng mặt
  • Da nhợt nhạt
  • Đói cồn cào
• Phản ứng dị ứng. Các triệu chứng gồm có:
  • Sưng phù mặt, môi hoặc cổ họng
  • Khó nuốt hoặc khó thở
  • Phát ban da
  • Nổi mề đay (da có những mảng gồ lên và ngứa ngáy)
• Viêm tụy (viêm tuyến tụy). Các triệu chứng gồm có:
  • Đau đột ngột ở vùng bụng và lan ra sau lưng
  • Bụng đầy chướng
• Thiếu vitamin B12. Lượng vitamin B12 trong cơ thể ở mức thấp có thể dẫn đến thiếu máu – tình trạng suy giảm số lượng hồng cầu và huyết sắc tố (hemoglubin) trong máu. Nguy cơ thiếu vitamin B12 và thiếu máu tăng lên khi sử dụng metformin trong thời gian dài (3 năm trở lên). Nguy cơ cũng tăng cao nếu chế độ ăn không cung cấp đủ vitamin B12 hoặc canxi. Các triệu chứng của thiếu vitamin B12 gồm có:
  • Mệt mỏi, thiếu năng lượng
  • Trí nhớ kém
  • Khả năng thăng bằng kém
  • Lưỡi đỏ, loét
  • Loét miệng
  • Châm chích
  • Yếu cơ
  • Giảm thị lực
  • Đau khớp dữ dội
• Pemphigoid bọng nước. Các triệu chứng gồm có:
  • Da nổi bọng nước lớn
  • Ngứa ngáy

* Điều trị hạ đường huyết

Cách xử trí trong trường hợp bị hạ đường huyết do linagliptin-metformin trị:

• Đối với hạ đường huyết nhẹ (đường huyết 55 – 70 mg/dL): ăn 15 – 20 gram carb, ví dụ như:
  • 3 - 4 viên nén glucose
  • Một ống gel glucose
  • Nửa cốc nước trái cây hoặc nước ngọt thông thường (không phải loại dành cho người ăn kiêng)
  • 1 cốc sữa bò tách béo hoặc 1% béo
  • 1 thìa canh đường, mật ong hoặc siro ngô
  • 8 – 10 chiếc kẹo cứng
• Chờ 15 phút và đo đường huyết.
• Nếu đường huyết vẫn thấp thì tiếp tục ăn 15 – 20 gram carb, sau đó chờ và đo lại đường huyết.
• Khi đường huyết trở lại mức bình thường, hãy ăn một chút gì đó nếu như phải hơn 1 tiếng nữa mới đến giờ ăn bữa chính hoặc bữa phụ.

Nếu không điều trị, tình trạng hạ đường huyết sẽ trở nên nghiêm trọng và có thể gây co giật, bất tỉnh và gây tổn thương não. Hạ đường huyết thậm chí còn có thể gây tử vong. Khi người bệnh bị bất tỉnh do hạ đường huyết và không thể ăn uống, người xung quanh sẽ phải tiêm glucagon cho người bệnh để đưa đường huyết về mức bình thường hoặc nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện.

Tương tác thuốc

Linagliptin-metformin có thể tương tác với các loại thuốc khác cũng như thực phẩm chức năng và thảo dược đang dùng. Tương tác có nghĩa là một chất làm thay đổi tác dụng của thuốc trong cơ thể. Điều này có thể gây hại hoặc làm giảm hiệu quả của thuốc.

Để tránh xảy ra tương tác thuốc, người bệnh cần cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc, thực phẩm chức năng và thảo dược đang dùng để bác sĩ kê thuốc cho phù hợp. Để biết một loại thuốc có thể tương tác với các loại thuốc, thực phẩm chức năng và thảo được đang dùng hay không, hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc dược sĩ.

Dưới đây là một số loại thuốc có thể tương tác với linagliptin-metformin.

Thuốc kháng sinh

Dùng rifampin (một loại thuốc kháng sinh) cùng với linagliptin có thể ngăn cản tác dụng của linagliptin. Do đó không dùng rifampin chung với linagliptin-metformin.

Thuốc điều trị hen suyễn

Terbutaline - một loại thuốc điều trị hen suyễn - có thể làm tăng lượng đường trong máu. Điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát bệnh tiểu đường khi dùng cùng với linagliptin-metformin.

Thuốc hạ đường huyết

Việc sử dụng các loại thuốc có tác dụng làm giảm đường huyết cùng với linagliptin-metformin có thể khiến lượng đường trong máu giảm xuống mức quá thấp. Người bệnh có thể cần phải giảm liều các loại thuốc này khi dùng chung với linagliptin-metformin để giảm nguy cơ hạ đường huyết.

Một số loại thuốc giảm đường huyết có thể tương tác với linagliptin-metformin gồm có:

• glipizide
• glyburua
• nateglinide
• repaglinua
• insulin

Thuốc hạ mỡ máu

Niacin - một loại thuốc làm giảm cholesterol trong máu - có thể làm tăng mức đường huyết. Điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát bệnh tiểu đường khi dùng cùng với linagliptin-metformin.

Thuốc điều trị bệnh tim

Một số loại thuốc điều trị bệnh tim có thể làm tăng lượng đường trong máu. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát bệnh tiểu đường khi dùng cùng với linagliptin-metformin. Các loại thuốc điều trị bệnh tim có thể gây tác dụng phụ này gồm có:

• amilorua
• digoxin
• triamteren
• quinidin
• procainamid

Một số nhóm thuốc điều trị bệnh tim khác cũng có thể làm tăng lượng đường trong máu. Điều này sẽ làm giảm khả năng kiểm soát bệnh tiểu đường khi dùng cùng với linagliptin-metformin. Các loại thuốc này gồm có:

• hydrochlorothiazide
• thuốc chẹn kênh canxi, chẳng hạn như:
• amlodipin
• Verapamil

Thuốc trị ợ nóng

Dùng một số loại thuốc điều trị chứng ợ nóng như cimetidin cùng với metformin có thể làm tăng nồng độ metformin trong máu. Điều này sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra các tác dụng phụ không mong, bao gồm cả nguy cơ nhiễm toan axit lactic.

Thuốc trị nghẹt mũi

Một số loại thuốc trị nghẹt mũi có thể làm tăng lượng đường trong máu. Điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát bệnh tiểu đường khi dùng cùng với linagliptin-metformin. Một số loại thuốc trị nghẹt mũi có thể gây ra tác dụng phụ này gồm có:

• pseudoephedrine
• naphazolin

Thuốc tránh thai đường uống và estrogen

Những loại thuốc này có thể làm tăng lượng đường trong máu. Điều này sẽ làm giảm hiệu quả kiểm soát bệnh tiểu đường của linagliptin-metformin. Một số loại thuốc này gồm có:

Thuốc tránh thai có chứa ethinyl estradiol

Estrogen liên hợp

Thuốc chống động kinh

Dùng thuốc chống động kinh zonisamide cùng với metformin có thể làm tăng nguy cơ nhiễm toan axit lactic.

Phenytoin - một loại thuốc chống động kinh khác - có thể làm tăng lượng đường trong máu. Điều này sẽ làm giảm hiệu quả kiểm soát bệnh tiểu đường của linagliptin-metformin.

Thuốc điều trị động kinh và đau nửa đầu

Dùng topiramate (một loại thuốc có tác dụng điều trị co giật động kinh và đau nửa đầu) cùng với metformin có thể làm tăng nguy cơ nhiễm toan axit lactic.

Thuốc trị bệnh tuyến giáp

Một số loại thuốc điều trị bệnh tuyến giáp có thể làm tăng lượng đường trong máu. Điều này sẽ làm giảm hiệu quả kiểm soát bệnh tiểu đường của linagliptin-metformin. Các loại thuốc này gồm có:

• levothyroxin
• liotrix
• liothyronin
• Tuyến giáp khô (desiccated thyroid)

Thuốc trị bệnh lao

Uống isoniazid – một loại thuốc điều trị bệnh lao - có thể làm tăng lượng đường trong máu. Điều này sẽ làm giảm khả năng kiểm soát bệnh tiểu đường khi dùng cùng với linagliptin-metformin.

Thuốc điều trị tăng nhãn áp, co giật và phù nề

Dùng thuốc điều trị tăng nhãn áp, co giật và phù nề như acetazolamid cùng với metformin có thể làm tăng nguy cơ nhiễm toan axit lactic.

Thuốc điều trị dị ứng hoặc huyết áp thấp

Một số loại thuốc điều trị dị ứng và huyết áp thấp có thể làm tăng lượng đường trong máu. Điều này sẽ làm giảm hiệu quả kiểm soát bệnh tiểu đường của linagliptin-metformin. Một số loại thuốc này gồm có:

• epinephrine
• dopamin

Các loại thuốc khác

Một số loại thuốc có thể làm tăng lượng đường trong máu. Điều này sẽ làm giảm khả năng kiểm soát bệnh tiểu đường khi dùng chúng cùng với linagliptin-metformin. Một ví dụ điển hình về loại thuốc gây ra tác dụng phụ này là corticosteroid, chẳng hạn như methylprednisolon và prednisone.

Cảnh báo

Linagliptin-metformin đi kèm một số cảnh báo.

Nguy cơ dị ứng

Linagliptin – một thành phần trong thuốc linagliptin-metformin - có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Các triệu chứng dị ứng gồm có:

• Sưng phù môi, cổ họng hoặc mặt
• Khó thở hoặc khó nuốt
• Nổi mề đay
• Các vấn đề về da như ngứa ngáy, bong tróc, mẩn đỏ

Nếu gặp các triệu chứng này, hãy gọi cấp cứu hoặc đến ngay bệnh viện gần nhất.

Không dùng linagliptin-metformin nếu đã từng bị dị ứng với thuốc hoặc bất cứ thành phần nào có trong thuốc. Việc tiếp tục sử dụng khi đã có tiền sử dị ứng có thể gây tử vong.

Tương tác với cồn

Không uống rượu bia trong khi sử dụng linagliptin-metformin vì loại thuốc này có chứa metformin. Uống đồ uống có cồn trong khi dùng metformin sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm toan axit lactic. Đây là một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng. Nhiễm toan axit lactic nếu không được điều trị có thể dẫn đến tử vong.

Cảnh báo đối với người mắc một số bệnh lý

• Đối với người mắc bệnh thận: Thuốc kết hợp linagliptin-metformin có chứa metformin. Những người có chức năng thận kém không nên dùng metformin vì khi thận lọc máu không hiệu quả, metformin sẽ tích tụ trong máu. Điều này có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm. Người mắc bệnh thận nặng có nguy cơ nhiễm toan axit lactic rất cao khi sử dụng metformin. Vì vậy những người bị bệnh thận nặng không nên dùng linagliptin-metformin. Bệnh thận còn làm tăng nguy cơ suy tim khi sử dụng linagliptin-metformin.
• Đối với người mắc bệnh gan: Sử dụng metformin khi bị tổn thương gan có thể làm tăng nguy cơ nhiễm toan axit lactic. Do đó, người bệnh sẽ phải làm xét nghiệm chức năng gan trước khi sử dụng linagliptin-metformin và xét nghiệm định kỳ trong thời gian điều trị bằng loại thuốc này.
• Đối với người bị thiếu vitamin B12: Metformin có thể làm giảm nồng độ vitamin B12 trong máu. Ở những người vốn đã bị thiếu vitamin B12 hoặc thiếu máu (số lượng hồng cầu thấp), việc sử dụng metformin sẽ khiến cho tình trạng thêm trầm trọng hơn.
  Những người điều trị bằng metformin hay linagliptin-metformin nên làm xét nghiệm máu đo mức vitamin B12 ít nhất một lần mỗi năm. Nếu có mức vitamin B12 thấp, người bệnh sẽ phải làm xét nghiệm kiểm tra hoặc theo dõi tình trạng thiếu máu. Lý do là vì thiếu vitamin B12 có thể gây thiếu máu. Những trường hợp thiếu vitamin B12 có thể cần phải tiêm vitamin B12.
• Đối với người bị viêm tụy: Thuốc kết hợp linagliptin-metformin có chứa linagliptin. Linagliptin có thể gây viêm tụy (viêm tuyến tụy) hoặc khiến cho tình trạng viêm tụy trở nên trầm trọng thêm. Do đó, những người đang bị viêm tụy không nên sử dụng linagliptin-metformin. Nếu đang dùng thuốc và nghi ngờ bị viêm tụy thì hãy ngừng sử dụng và đi khám.
• Đối với người bị suy tim hoặc có nguy cơ suy tim: Thuốc linagliptin-metformin làm tăng nguy cơ suy tim. Đến bệnh viện ngay nếu đang dùng linagliptin-metformin và có các triệu chứng suy tim hoặc các triệu chứng trở nặng. Các triệu chứng suy tim gồm có chóng mặt, mệt mỏi, khó thở, phù chân và tăng cân bất thường. Linagliptin-metformin còn làm tăng nguy cơ nhiễm toan axit lactic.
• Đối với người có tiền sử nhồi máu cơ tim: Ở những người từng bị nhồi máu cơ tim, sử dụng metformin có thể làm tăng nguy cơ nhiễm toan axit lactic.
• Đối với người bị rối loạn sử dụng rượu: Người bị rối loạn sử dụng rượu không nên sử dụng linagliptin-metformin vì thuốc này có chứa metformin. Uống rượu bia trong khi dùng metformin sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm toan axit lactic.

Cảnh báo đối với các nhóm đối tượng khác

• Đối với phụ nữ mang thai: Hiện chưa có đủ nghiên cứu được thực hiện trên phụ nữ mang thai để chứng minh tính an toàn của linagliptin-metformin khi sử dụng trong thai kỳ. Các nghiên cứu được thực hiện trên động vật mang thai không phát hiện thấy tác dụng phụ nguy hiểm của loại thuốc này. Tuy nhiên, phản ứng cơ thể người và phản ứng cơ thể động vật là khác nhau. Những gì được quan sát thấy ở động vật không phải lúc nào cũng diễn ra trên cơ thể người. Chỉ nên sử dụng linagliptin-metformin trong thai kỳ khi thực sự cần thiết. Những phụ nữ đang dùng loại thuốc này cần báo cho bác sĩ biết khi mang thai hoặc dự định có thai.
• Đối với phụ nữ đang cho con bú: Chưa rõ liệu linagliptin-metformin có đi vào sữa mẹ hay không nhưng metformin có thể đi vào sữa mẹ, tuy rằng lượng không đáng kể. Loại thuốc này làm giảm lượng đường trong máu nên việc sử dụng linagliptin-metformin trong thời gian cho con bú có thể gây ra tình trạng hạ đường huyết ở trẻ. Nếu đang dùng thuốc linagliptin-metformin và quyết định nuôi con bằng sữa mẹ thì cần trao đổi với bác sĩ. Có thể sẽ phải đổi sang loại thuốc khác.
• Đối với người cao tuổi: Người từ 80 tuổi trở lên cần làm xét nghiệm chức năng thận trước và trong thời gian điều trị bằng thuốc linagliptin-metformin. Lý do là vì người cao tuổi có nguy cơ cao bị suy giảm chức năng thận. Những người bị bệnh thận không nên dùng metformin vì khi chức năng thận kém, nồng độ metformin trong máu sẽ tăng cao và điều này làm tăng nguy cơ xảy ra tác dụng phụ. Ngoài ra, khi có tuổi, cơ thể sẽ xử lý thuốc chậm hơn và điều này cũng làm tăng nguy cơ xảy ra các vấn đề không mong muốn. Những người cao tuổi sử dụng loại thuốc này cần được theo dõi sát sao để xem thuốc có làm giảm đường trong máu quá mức hay không.

Khi nào cần báo cho bác sĩ?

Nếu nhận thấy mức đường huyết không được kiểm soát tốt sau 1 – 2 tuần sử dụng linagliptin-metformin thì hãy báo cho bác sĩ.

Cách sử dụng linagliptin-metformin

Liều dùng và dạng thuốc mà mỗi người bệnh cần sử dụng là khác nhau. Bác sĩ sẽ kê liều dùng phù hợp với mỗi ca bệnh. Liều dùng, dạng thuốc và tần suất dùng thuốc sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như:

• Tuổi tác
• Bệnh lý cần điều trị
• Mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh
• Các bệnh lý khác đang mắc
• Phản ứng của cơ thể với liều đầu tiên

Các dạng thuốc và hàm lượng

Biệt dược: Jentadueto

• Dạng thuốc: Viên nén phóng thích tức thì
• Hàm lượng:
  • linagliptin 2,5 mg/metformin 500 mg
  • linagliptin 2,5 mg/metformin 850 mg
  • linagliptin 2,5 mg/metformin 1.000 mg
• Dạng thuốc: Viên nén phóng thích kéo dài
• Hàm lượng:
  • linagliptin 2,5 mg/metformin 1.000 mg
  • linagliptin 5 mg/metformin 1.000 mg

Liều dùng cho bệnh tiểu đường type 2

Liều dùng cho người lớn (từ 18 – 64 tuổi)

• Liều dùng khởi đầu điển hình: Để tránh xảy ra đau bụng, bác sĩ thường bắt đầu với liều một viên 2,5mg linagliptin và 500mg metformin, uống một lần mỗi ngày.
• Tăng liều:
  • Sau 3 – 5 ngày, liều dùng có thể tăng lên hai lần mỗi ngày, mỗi lần 1 viên.
  • Sau một vài tuần, liều dùng có thể tăng dần, phụ thuộc vào mức độ hiệu quả của thuốc trong việc kiểm soát đường huyết.
• Liều tối đa: 5 mg linagliptin và 2.000 mg metformin mỗi ngày.

Liều dùng cho trẻ em (từ 0 – 17 tuổi)

Thuốc này chưa được nghiên cứu ở trẻ em. Không sử dụng linagliptin-metformin cho người dưới 18 tuổi.

Liều dùng cho người cao tuổi (từ 65 tuổi trở lên)

Khi có tuổi, cơ thể sẽ xử lý thuốc chậm hơn. Do đó, đối với bệnh nhân lớn tuổi, bác sĩ thường kê liều thấp hơn để tránh thuốc tích tụ quá nhiều trong cơ thể. Nồng độ thuốc quá cao trong máu có thể gây nguy hiểm.

Cách xử trí sự cố khi dùng linagliptin-metformin

Linagliptin-metformin dạng viên uống được sử dụng lâu dài để kiểm soát bệnh tiểu đường type 2. Điều quan trọng là phải sử dụng thuốc theo đúng chỉ định. Việc sử dụng thuốc không theo chỉ định có thể gây ra những vấn đề không mong muốn.

• Nếu ngừng dùng thuốc đột ngột hoặc hoàn toàn không dùng thuốc: Lượng đường trong máu sẽ tăng lên. Lượng đường trong máu ở mức cao không được kiểm soát trong thời gian dài sẽ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm toan ceton. Nếu không được điều trị kịp thời, nhiễm toan ceton có thể gây tử vong.
• Việc ngừng thuốc hoặc hoàn toàn không dùng thuốc còn làm tăng nguy cơ xảy ra các biến chứng lâu dài của bệnh tiểu đường như bệnh thần kinh, bệnh về mắt, bệnh thận, bênh tim mạch, vấn đề ở bàn chân và bệnh về da. Các biến chứng này có thể gây tàn tật hoặc đe dọa đến tính mạng.
• Nếu quên uống thuốc hoặc không uống thuốc đúng giờ: Thuốc có thể giảm hiệu quả hoặc hoàn toàn không có tác dụng. Để thuốc phát huy tác dụng tốt nhất thì cần uống thuốc đúng giờ mỗi ngày để lượng thuốc trong cơ thể luôn ổn định.
• Nếu uống thuốc quá liều: Việc dùng thuốc quá liều có thể gây hạ đường huyết. Khi xảy ra hạ đường huyết, người bệnh cần thực hiện theo các bước nêu trong phần “Điều trị hạ đường huyết” ở trên.
• Nếu nghĩ rằng mình đã uống quá nhiều thuốc, hãy báo cho bác sĩ hoặc đến cơ sở y tế. Nếu có các triệu chứng nghiêm trọng, hãy gọi cấp cứu hoặc đến phòng cấp cứu của bệnh viện gần nhất ngay lập tức.
• Quên uống thuốc: Nếu quên uống thuốc, hãy uống ngay khi nhớ ra. Nhưng nếu đã gần đến lúc dùng liều tiếp theo thì bỏ qua liều đã quên và uống liều tiếp theo như bình thường, không được uống gộp liều. Điều này có thể dẫn đến tác dụng phụ nguy hiểm.
• Làm sao để biết thuốc có hiệu quả hay không? Người bệnh nên kiểm tra lượng đường trong máu mỗi ngày bằng máy đo đường huyết và xét nghiệm A1C (HbA1C) khoảng 4 lần mỗi năm. Đây là xét nghiệm máu gíup đánh giá khả năng kiểm soát đường huyết trong vài tháng gần nhất.

Nếu thuốc có hiệu quả, mức đường huyết và A1C sẽ nằm trong phạm vi an toàn. Bác sĩ sẽ cho người bệnh biết phạm vi đường huyết và A1C cần duy trì.

Lưu ý khi dùng linagliptin-metformin

Dưới đây là những điều cần lưu ý khi sử dụng linagliptin-metformin.

Lưu ý chung

• Uống linagliptin-metformin sau bữa ăn để tránh gặp phải các vấn đề khó chịu về tiêu hóa.
• Uống thuốc hai lần mỗi ngày.
• Không bẻ, nhai hay nghiền thuốc trước khi uống.

Bảo quản

• Linagliptin-metformin phải được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp.
• Bảo quản viên nén linagliptin-metformin ở nhiệt độ phòng từ 20°C và 25°C (68°F đến 77°F). Nếu cần, thuốc có thể được bảo quản trong thời gian ngắn ở nhiệt độ từ 15°C đến 30°C (59°F đến 86°F).
• Không để thuốc ở nơi ẩm ướt và tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng.

Mang thuốc khi đi xa

• Luôn mang theo thuốc khi đi xa.
• Nếu đi máy bay, không được để thuốc trong hành lý ký gửi mà nên để trong hành lý xách tay.
• Tia X trong máy soi chiếu hành lý sẽ không ảnh hưởng đến thuốc.
• Để thuốc trong hộp đựng còn nguyên nhãn để đề phòng trường hợp nhân viên an ninh tại sân bay yêu cầu kiểm tra.
• Không để thuốc trong ô tô khi thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh.

Tự theo dõi đường huyết

Người bệnh nên kiểm tra lượng đường trong máu bằng máy đo đường huyết tại nhà hàng ngày để theo dõi xem đường huyết có trong phạm vi an toàn hay không. Điều này sẽ giúp đánh giá được hiệu quả của loại thuốc đang dùng cũng như các phương pháp điều trị tiểu đường khác.

Người bệnh có thể phải mua những dụng cụ sau đây để theo dõi lượng đường trong máu:

• Bông tẩm cồn
• Kim chích máu ngón tay
• Que thử đường huyết
• Máy đo đường huyết
• Hộp y tế đựng vật sắc nhọn (để đựng kim chích máu ngón tay đã qua sử dụng nhằm tránh gây nguy hại cho người khác)

Bác sĩ sẽ hướng dẫn cách xử trí khi đường huyết quá thấp và quá cao. Người bệnh nên ghi lại kết quả của mỗi lần đo đường huyết và mang theo khi đi tái khám. Dựa trên chỉ số đường huyết, bác sĩ sẽ điều chỉnh loại thuốc và liều dùng cho phù hợp.

Theo dõi đường huyết lâm sàng

Người bệnh sẽ cần theo dõi mức đường huyết khi dùng linagliptin-metformin để biết đường huyết có nằm trong phạm vi khuyến nghị hay không và để đánh giá hiệu quả của thuốc.

Có hai cách chính để theo dõi mức đường huyết:

• Đo đường huyết tại nhà bằng máy đo đường huyết mỗi ngày.
• Xét nghiệm A1C (HbA1C): nên thực hiện xét nghiệm khoảng 4 lần mỗi năm.

Bác sĩ cũng có thể sẽ yêu cầu làm các xét nghiệm dưới đây trước và trong khi dùng thuốc để đánh giá tính an toàn của thuốc và phát hiện các tác dụng phụ:

• Xét nghiệm chức năng thận (đo nồng độ creatinin trong máu, độ thanh thải creatinin hoặc cả hai)
• Xét nghiệm chức năng gan
• Khám mắt (ít nhất một lần mỗi năm)
• Khám bàn chân (ít nhất một lần mỗi năm)
• Khám răng (ít nhất một lần mỗi năm)
• Khám thần kinh
• Xét nghiệm cholesterol
• Đo huyết áp và nhịp tim
• Xét nghiệm máu để đo nồng độ vitamin B12
• Xét nghiệm công thức máu toàn bộ để kiểm tra tình trạng thiếu máu

Chế độ ăn uống

Linagliptin-metformin là loại thuốc kết hợp có chứa metformin. Metformin có thể làm giảm nồng độ vitamin B12 trong máu. Do đó, người dùng metformin hay linagliptin-metformin cần phải ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin B12 và canxi (cơ thể cần canxi để hấp thụ vitamin B12 một cách hiệu quả). Một số loại thực phẩm có chứa cả hai chất dinh dưỡng này là sữa, phô mai và sữa chua.

Chi phí phát sinh

• Để theo dõi đường huyết, người bệnh sẽ cần mua những vật dụng sau đây:
• Bông tẩm cồn để sát trùng ngón tay trước khi lấy máu
• Kim lấy máu ngón tay
• Máy đo đường huyết
• Que thử đường huyết
• Hộp y tế đựng vật sắc nhọn (thùng để vứt kim lấy máu ngón tay đã sử dụng)

Các loại thuốc trị tiểu đường khác

Ngoài linagliptin-metformin còn có rất nhiều loại thuốc khác để điều trị bệnh tiểu đường. Mỗi người sẽ phù hợp với một số loại thuốc nhất định. Nếu linagliptin-metformin không phù hợp hoặc không hiệu quả, bác sĩ sẽ kê các loại thuốc khác.