Tại sao nên bổ sung axit folic khi dùng methotrexate?

Methotrexate là một trong những loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất để điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp. Tuy nhiên, loại thuốc này có thể làm giảm lượng folate - một loại vitamin quan trọng trong cơ thể. Điều này có thể dẫn đến thiếu hụt folate. Do đó, nếu bạn phải điều trị viêm khớp dạng thấp bằng methotrexate thì có thể sẽ cần uống bổ sung axit folic – dạng tổng hợp của folate.

Folate là gì?

Folate là dạng tự nhiên của vitamin B9 – một loại vitamin cần thiết cho nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể. Folate giúp cơ thể tạo ra hồng cầu mới và các tế bào khỏe mạnh khác. Chất dinh dưỡng này còn cần thiết cho sự hình thành và sửa chữa DNA.

Folate có trong nhiều loại thực phẩm, gồm có:

• Các loại rau xanh, nhất là rau màu xanh đậm
• Đậu bắp
• Măng tây
• Một số loại trái cây như chuối, cam, dưa và chanh
• Các loại đậu, chẳng hạn như đậu hà lan, đậu lăng, đậu nành và đậu phộng
• Nấm
• Thịt và nội tạng, chẳng hạn như gan và cật
• Các loại quả hạch như óc chó, hồ đào
• Hải sản
• Trứng
• Sản phẩm từ sữa
• Ngũ cốc nguyên cám

Tốt nhất vẫn nên bổ sung folate từ các loại thực phẩm tự nhiên nhưng nếu chỉ ăn những thực phẩm này thì sẽ không đủ để bù đắp lượng folate bị mất đi do methotrexate.

Tại sao cần uống axit folic khi sử dụng methotrexate?

Methotrexate gây cản trở quá trình phân hủy và hấp thụ folate từ thực phẩm, đồng thời khiến cơ thể đào thải nhiều folate hơn bình thường.

Đó là lý do tại sao dùng methotrexate có thể dẫn đến thiếu hụt folate.

Do đó, bạn có thể sẽ phải uống bổ sung axit folic trong khi dùng methotrexate để ngăn ngừa tình trạng thiếu folate.

Một số triệu chứng thiếu folate gồm có:

• Thiếu máu (số lượng hồng cầu thấp)
• Yếu cơ, mệt mỏi
• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Đau bụng
• Tiêu chảy
• Vấn đề về gan
• Viêm miệng hoặc lở miệng
• Tê hoặc cảm giác châm chích
• Giảm thị lực

Axit folic là gì?

Axit folic là dạng tổng hợp của folate. Uống axit folic có thể giúp bù đắp lượng folate mà cơ thể bị mất khi dùng methotrexate và nhờ đó ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt folate. Những người phải dùng methotrexate để điều trị viêm khớp dạng thấp thường được khuyến nghị uống bổ sung axit folic, liều dùng thông thường là 01 mg. Tuy nhiên, liều dùng thực tế có thể sẽ cao hơn hoặc thấp hơn, tùy vào liều dùng methotrexate và nguy cơ thiếu hụt folate của mỗi người.

Uống axit folic có ảnh hưởng đến hiệu quả của methotrexate không?

Uống axit folic sẽ không ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị viêm khớp dạng thấp của methotrexate.

Methotrexate giúp giảm đau và sưng bằng cách ngăn chặn một số hóa chất gây viêm trong cơ thể và nhờ đó làm giảm tình trạng viêm. Mặc dù methotrexate ngăn cản quá trình hấp thụ folate nhưng việc bổ sung folate hay axit folic sẽ không ảnh hưởng gì đến tác dụng điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp của loại thuốc này.

Uống axit folic sẽ giúp ngăn ngừa thiếu hụt folate do methotrexate. Tuy nhiên, uống axit folic quá liều sẽ gây hại cho sức khỏe. Các vấn đề có thể xảy ra khi dùng axit folic quá liều gồm có khó tiêu, buồn nôn, tiêu chảy, lú lẫn, thay đổi hành vi, phản ứng da và co giật.

Điều gì xảy ra nếu không điều trị viêm khớp dạng thấp?

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn. Bệnh tự miễn xảy ra khi hệ thống miễn dịch nhầm lẫn các mô của cơ thể là những tác nhân gây hại xâm nhập từ bên ngoài và tấn công các mô.

Bệnh viêm khớp dạng thấp xảy ra do hệ miễn dịch tấn công màng hoạt dịch - lớp màng bao quanh khớp. Tình trạng viêm do sự tấn công của hệ miễn dịch khiến cho lớp màng này dày lên.

Nếu bệnh viêm khớp dạng thấp không được điều trị, sự dày lên của màng hoạt dịch sẽ dần dần phá hủy sụn và xương. Gân và dây chẳng – các mô hỗ trợ và liên kết các cấu trúc trong khớp – sẽ trở nên suy yếu và bị kéo giãn.

Điều này khiến cho khớp bị biến dạng và mất chức năng theo thời gian, dẫn đến giảm khả năng cử động.

Tình trạng viêm do sự tấn công nhầm của hệ miễn dịch còn có thể làm hỏng các bộ phận khác của cơ thể, gồm có da, mắt, phổi, tim và mạch máu. Điều trị bệnh viêm khớp dạ  ng thấp sẽ làm giảm nguy cơ tổn thương những cơ quan này, bảo tồn chức năng khớp cải thiện chất lượng cuộc sống.

>>> Tìm hiểu về các phương pháp điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp.

Tóm tắt bài viết

Methotrexate là một loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp hiệu quả nhưng có thể dẫn đến thiếu hụt folate và tình trạng này gây ra nhiều vấn đề cho sức khỏe. Uống bổ sung axit folic có thể giúp ngăn ngừa tác dụng phụ này của methotrexate.

Điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp là điều rất quan trọng. Nếu không điều trị, bệnh viêm khớp dạng thấp có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Do đó, không nên vì lo sợ thiếu hụt folate mà ngừng sử dụng methotrexate. Nếu được kê methotrexate để điều trị viêm khớp dạng thấp, bạn có thể hỏi bác sĩ về việc uống axit folic để ngăn ngừa tác dụng phụ. Nên đi khám nếu gặp các triệu chứng thiếu hụt folate trong thời gian sử dụng methotrexate như yếu cơ, mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn, nôn, đau bụng và tiêu chảy.