Sự khác biệt giữa đau thắt ngực và bệnh động mạch vành

Có nhiều loại đau thắt ngực, nhưng tất cả đều là các triệu chứng thường xảy ra do mắc các vấn đề tim mạch tiềm ẩn. Bệnh động mạch vành (CAD) cũng không phải là một bệnh đơn lẻ mà là một nhóm các tình trạng có thể ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của tim.

Bài viết này sẽ chỉ ra sự khác biệt giữa hai vấn đề tim này, cách xác định nguyên nhân gây ra các triệu chứng và thời điểm cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế.

Sự khác biệt giữa đau thắt ngực và bệnh động mạch vành

“Đau thắt ngực” (“angina” hay “angina pectoris”) là thuật ngữ y khoa chỉ tình trạng đau ngực. Đây là cảm giác đau hoặc khó chịu ở ngực xảy ra khi lưu lượng máu đến tim bị hạn chế, nhưng bản thân nó không phải là một bệnh.

Đau thắt ngực được coi là ổn định khi nó xảy ra do hoạt động thể chất hoặc tập thể dục và không tiến triển hoặc gây tổn thương vĩnh viễn cho tim. Tuy nhiên, đau thắt ngực xuất hiện đột ngột hoặc trở nên dữ dội hơn có thể là dấu hiệu của một bệnh tim mạch tiềm ẩn và có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như nhồi máu cơ tim.

Bệnh động mạch vành (CAD) là một nhóm các tình trạng gây thiếu máu đến tim do các động mạch bị hẹp hoặc tắc nghẽn, làm hạn chế lượng máu lưu thông bình thường đến tim.

Khi các mạch máu này hẹp lại và máu không lưu thông đầy đủ, tim cũng bị thiếu oxy. Các tình trạng thường được xếp vào nhóm này bao gồm:

• Đau thắt ngực không ổn định
• Nhồi máu cơ tim cấp tính
• Ngừng tim đột ngột

Triệu chứng có thể gặp phải

Đau thắt ngực xảy ra khi máu và oxy đến tim bị giảm, dẫn đến tình trạng thiếu máu cục bộ.

Bệnh tim thiếu máu cục bộ (tên gọi khác của CAD) có thể gây ra các loại tổn thương khác nhau, được biểu hiện qua nhiều triệu chứng.

Đau thắt ngực xảy ra do cơ tim bị căng thẳng do thiếu máu, và đây là triệu chứng điển hình trong nhiều trường hợp CAD. Tình trạng này cũng có thể do các căng thẳng hoặc co thắt trong các mạch máu gây ra.

Ngoài đau thắt ngực, các triệu chứng khác có thể xuất hiện khi mắc CAD bao gồm:

• Đổ mồ hôi lạnh
• Chóng mặt
• Buồn nôn
• Khó tiêu
• Đau cổ
• Khó thở
• Mệt mỏi

Nguyên nhân gây ra CAD và đau thắt ngực

Đau thắt ngực xảy ra do lưu lượng máu đến tim bị giảm, có thể là tạm thời hoặc trong thời gian dài. Tình trạng này cũng có thể là do gắng sức, tập luyện hoặc các bệnh tim khác gây ra.

Nguyên nhân của CAD phức tạp hơn. CAD thường do sự tích tụ mỡ, cholesterol, hoặc mảng bám trong mạch máu, hoặc do các mạch máu trở nên cứng và hẹp đi. Quá trình tích tụ các chất trong mạch máu làm giảm khả năng lưu thông máu được gọi là xơ vữa động mạch.

CAD tiến triển nhanh như thế nào?

CAD thường được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” vì nó tiến triển chậm và dần dần suốt cuộc đời. CAD hiếm khi xảy ra ở người trẻ tuổi, nhưng nếu mắc phải thì bệnh có thể tiến triển nhanh hơn.

Đối với hầu hết mọi người, nguy cơ CAD sẽ tăng sau 55 tuổi.

Nếu được phát hiện sớm, xơ vữa động mạch và các yếu tố góp phần gây CAD có thể được làm chậm tiến triển hoặc ngăn ngừa bằng cách dùng thuốc, điều trị và thay đổi lối sống.

Phương pháp điều trị CAD tốt nhất để ngăn ngừa nhồi máu cơ tim

Phương pháp điều trị CAD phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của triệu chứng. Nếu CAD được chẩn đoán sớm khi các triệu chứng còn nhẹ, áp dụng chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh cho tim mạch có thể giúp làm chậm quá trình tiến triển của bệnh và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim.

Trong các trường hợp CAD tiến triển nặng hơn với các triệu chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, thường cần đến phương pháp điều trị tích cực hơn để tránh nhồi máu cơ tim hoặc tử vong.

Các phương pháp điều trị CAD có thể bao gồm:

Thuốc:

• Thuốc giãn mạch như thuốc chẹn beta (beta-blockers), thuốc chẹn kênh canxi, hoặc thuốc ức chế men chuyển (ACE inhibitors) để tăng lưu lượng máu.
• Thuốc giảm cholesterol như statins để ngăn ngừa tích tụ thêm mảng bám.
• Thuốc làm loãng máu (thuốc chống đông máu) để giúp máu lưu thông qua các mạch máu hẹp.
• Thuốc chống kết tập tiểu cầu.

Nếu thay đổi lối sống và dùng thuốc không đủ hiệu quả để giảm các triệu chứng và kiểm soát CAD, bác sĩ có thể đề xuất các thủ thuật như:

• Can thiệp động mạch vành qua da: Mở các động mạch bị tắc nghẽn bằng cách đặt stent.
• Ghép bắc cầu động mạch vành: Thay thế các đoạn động mạch bị hẹp hoặc tắc nghẽn bằng các mạch máu khỏe mạnh.

Bác sĩ sẽ trao đổi với bạn để quyết định phương pháp điều trị phù hợp nhất dựa trên lối sống, nhu cầu cá nhân và tình trạng sức khỏe tổng quát.

Tuổi thọ của người mắc bệnh động mạch vành và đau thắt ngực

Đau thắt ngực ổn định thường không làm giảm tuổi thọ. Tuy nhiên, đau thắt ngực cũng có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ, mức độ phụ thuộc vào mức độ tổn thương tim do đau ngực.

Bệnh động mạch vành (CAD) đã được chứng minh làm giảm đáng kể tuổi thọ, nhưng mức độ giảm này phụ thuộc vào thời điểm bệnh được chẩn đoán và cách điều trị. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), các bệnh lý tim mạch như CAD, suy tim và nhồi máu cơ tim có thể lần lượt làm giảm tuổi thọ khoảng 10, 14 và 16 năm.

Ngược lại, những người không mắc bệnh tim mạch và duy trì lối sống lành mạnh có thể kéo dài tuổi thọ thêm khoảng 10 năm. Một báo cáo từ AHA năm 2023 cho thấy hơn 40% người trên 50 tuổi có thể kéo dài tuổi thọ hơn nữa bằng cách thực hiện các thay đổi tích cực cho sức khỏe tim mạch.

Khám sức khỏe định kỳ có thể giúp phát hiện sớm các bệnh lý tim mạch như CAD và tăng hiệu quả điều trị. Nếu bạn bị đau ngực dữ dội không thuyên giảm sau 5 phút nghỉ ngơi, đau trở nặng, hoặc đi kèm các triệu chứng khác như khó thở, hãy gọi cấp cứu hoặc tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.

Kết luận

Bệnh động mạch vành xảy ra do quá trình tích tụ mảng bám trong động mạch suốt đời. Sự tích tụ này làm hạn chế dòng máu đến tim, dẫn đến triệu chứng phổ biến nhất của bệnh là đau thắt ngực.

Bản thân đau thắt ngực không phải là một bệnh lý, nhưng nó thường là dấu hiệu của các vấn đề tim mạch tiềm ẩn. Bạn nên gặp bác sĩ hoặc tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời nếu bị đau thắt ngực.