Nguyên nhân nào gây sưng môi âm hộ và biện pháp điều trị

Nội dung chính của bài viết

• Sưng môi âm hộ không phải vấn đề đáng lo ngại.
• Nguyên nhân phổ biến gây nên hiện tượng này là nhiễm nấm âm đạo, nhiễm khuẩn âm đạo, nhiễm trichomonas, dị ứng, u nang tuyến Bartholin và quan hệ tình dục không bôi trơn.
• Nếu tình trạng sưng kéo dài, gây đau đớn hoặc kèm theo vùng kín có mùi khó chịu hoặc khí hư bất thường thì nên đi khám để kiểm tra và tìm ra nguyên nhân.
• Cần vệ sinh âm hộ đúng cách, không mặc quần bó sát, tránh các sản phẩm dị ứng, sử dụng gel bôi trơn để ngăn ngừa môi âm hộ bị sưng.

Môi âm hộ là bộ phận nằm ở bên ngoài âm đạo, gồm có môi lớn và môi bé. Môi bé là hai vạt mô mỏng nằm ở hai bên cửa âm đạo còn môi lớn là hai vùng mô nằm ở bên ngoài môi bé. Chức năng của chúng là bảo vệ âm đạo và âm vật không bị tổn thương.

Môi âm hộ của mỗi phụ nữ có kích thước và hình dạng khác nhau. Thậm chí ở cùng một người, hai bên môi âm hộ cũng có kích thước không đều nhau hoàn toàn. Đây là điều bình thường. Tuy nhiên, môi âm hộ to lên do sưng lại là điều không bình thường. Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên điều này.

Triệu chứng đi kèm

Các nguyên nhân gây sưng môi âm hộ còn có các triệu chứng khác như:

• Ngứa ngáy hoặc nóng rát ở bộ phận sinh dục
• Dịch tiết âm đạo (khí hư) bất thường
• Vùng kín có mùi khó chịu
• Đau rát khi đi lại hoặc ngồi

Nguyên nhân

Môi lớn và môi bé âm hộ đều nhạy cảm nên rất dễ bị sưng. Một số nguyên nhân phổ biến gây nên hiện tượng này gồm có:

Nhiễm nấm âm đạo

Nhiễm nấm âm đạo là một bệnh phụ khoa rất phổ biến. Cứ 4 phụ nữ thì lại có 3 người từng bị vấn đề này vào một thời điểm nào đó trong đời. Sự phát triển quá mức của nấm men mà thủ phạm phổ biến nhất là nấm Candida có thể gây sưng đỏ, đau rát và ngứa ngáy toàn bộ khu vực vùng kín, bao gồm cả âm đạo và môi âm hộ.

Nguyên nhân khiến nấm men sinh sôi, phát triển mạnh có thể là do sử dụng thuốc kháng sinh, mang thai, tiểu đường hoặc sử dụng thuốc tránh thai. Nhiễm nấm âm đạo còn có biểu hiện là khí hư màu trắng và vón cục.

Nhiễm khuẩn âm đạo

Tương tự như nhiễm nấm âm đạo, nhiễm khuẩn âm đạo xảy ra do sự phát triển quá mức của vi khuẩn có hại. Nguyên nhân dẫn đến điều này có thể là do thói quen thụt rửa, quan hệ tình dục không an toàn hoặc sự thay đổi nồng độ nội tiết tố khiến cho số lượng vi khuẩn có lợi bên trong âm đạo bị giảm đi, tạo điều kiện cho các vi khuẩn có hại chiếm ưu thế và gây viêm nhiễm.

Các triệu chứng khi bị nhiễm khuẩn âm đạo gồm có khí hư màu trắng ngà, ngả xám hoặc vàng xanh và có mùi tanh cùng với cảm giác ngứa ngáy, nóng đỏ, đau rát nhưng nhiều phụ nữ bị vấn đề này lại không hề có triệu chứng nào cả.

Tìm hiểu về một số biện pháp khắc phục nhiễm khuẩn âm đạo tại nhà

Nhiễm trichomonas

Nhiễm trichomonas (hay trich) là một bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục phổ biến mà nguyên nhân là do ký sinh trùng trichomonas vaginalis (trùng roi âm đạo) gây ra. Ước tính có gần 4 triệu người bị nhiễm trichomonas nhưng 70% trường hợp không có triệu chứng. Khi có thì các triệu chứng thường là sưng đỏ, ngứa và nóng rát vùng sinh dục, đau khi đi tiểu và khi quan hệ tình dục, khí hư có màu trắng xám hoặc vàng xanh và có mùi hôi.

Dị ứng

Khi tiếp xúc với các chất gây dị ứng thì môi âm hộ sẽ bị sưng. Những chất này gồm có hương liệu trong xà phòng, nước giặt, nước xả vải, băng vệ sinh, chất liệu mủ cao su trong bao cao su hoặc một số loại vải.

U nang tuyến Bartholin

Khoảng 2% phụ nữ (chủ yếu ở độ tuổi 20) bị u nang tuyến Bartholin. Những u nang này hình thành khi tuyến Bartholin - các tuyến nằm ở hai bên âm đạo - bị tắc nghẽn. Các tuyến này có vai trò tạo ra dịch bôi trơn và giữ ẩm cho âm đạo. Khi bị tắc, dịch sẽ ứ lại và tạo ra u nang. U nang tuyến Bartholin thường chỉ biểu hiện triệu chứng khi bị nhiễm trùng. Khi điều này xảy ra, u nang sẽ khiến vùng da xung quanh âm đạo và môi âm hộ bị sưng đau và nhạy cảm.

Quan hệ tình dục mà không bôi trơn

Môi âm hộ và âm đạo bị cọ sát liên tục trong quá trình quan hệ tình dục nên rất dễ bị tổn thương nếu như âm đạo không tiết đủ dịch bôi trơn. Đây là vấn đề thường gặp vào thời kỳ mãn kinh hoặc sau khi sinh.

Chẩn đoán nguyên nhân

Bác sĩ sẽ lấy bệnh sử và trạng thái hoạt động tình dục cũng như các triệu chứng và sau đó tiến hành khám lâm sàng. Bác sĩ dùng tăm bông vô trùng lấy mẫu dịch tiết âm đạo và đôi khi cần lấy cả mẫu mô để phân tích xem có bị nhiễm trùng hay không và nếu đúng thì là do vi khuẩn, ký sinh trùng hay nấm gây ra.

Bác sĩ cũng sẽ tìm những dấu hiệu bất thường khác, ví dụ như u nang. Nếu như nghi ngờ ung thư âm đạo hoặc âm hộ thì sẽ cần tiến hành sinh thiết mô.

Phương pháp điều trị

Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân khiến môi âm hộ bị sưng. Nếu như bị nhiễm trùng nấm men thì thường có thể điều trị được bằng các loại thuốc trị nấm tại chỗ. Nếu là nhiễm khuẩn âm đạo thì sẽ cần dùng thuốc kháng sinh.

Nếu nguyên nhân gây sưng là do dị ứng, kích ứng hay quan hệ tình dục thì có thể khắc phuc bằng kem bôi hydrocortisone hoặc steroid. U nang tuyến Bartholin cần hút, dẫn lưu hoặc thậm chí phẫu thuật cắt bỏ.

Trong thời gian điều trị thì có thể chườm mát lên vùng bị sưng để giảm sưng nhanh hơn. Nếu u nang gây sưng và đau thì hãy thử ngâm nước ấm mỗi ngày và uống thuốc giảm đau không kê đơn. Cần dừng quan hệ tình dục cho đến khi hết sưng đau.

Ngăn ngừa

Có thể ngăn ngừa môi âm hộ bị sưng bằng những biện pháp dưới đây:

• Không được thụt rửa vì việc này sẽ phá vỡ sự cân bằng hệ vi sinh vật trong âm đạo
• Không mặc quần bó sát. Quần bó sẽ cọ sát lên vùng mô nhạy cảm của âm hộ và gây bí, tích tụ hơi ẩm, sau đó tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại và nấm phát triển.
• Tránh xa các sản phẩm có mùi thơm và chứa chất gây kích ứng
• Nếu bị dị ứng với cao su thì chọn bao cao su bằng chất liệu khác
• Sử dụng gel bôi trơn để giảm ma sát khi quan hệ
• Ăn sữa chua chứa men sống để bổ sung lợi khuẩn cho cơ thể