Nguyên nhân nào gây phì đại âm vật và cách khắc phục

Nội dung chính của bài viết

• Âm vật to hơn bình thường đa phần không phải vấn đề cần lo lắng.
• Thông thường, nguyên nhân đơn thuần chỉ là do sưng và âm vật sẽ tự trở lại bình thường sau một thời gian ngắn.
• Tuy nhiên, một số trường hợp sẽ cần dùng thuốc hoặc làm thủ thuật để can thiệp.

Có bình thường không?

Âm vật là một trong các bộ phận sinh dục nữ, có kích cỡ nhỏ như hạt đậu, cứng và nằm ở ngay bên trên hai môi bé âm hộ. Kích cỡ âm vật của mỗi phụ nữ là khác nhau nhưng đôi khi, cơ quan này lại bị to hơn so với bình thường hay được gọi là phì đại âm vật. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến hiện tượng này. Có thể là do kích thích tình dục nhưng trong một số trường hợp, đây lại là dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn.

Âm vật phì đại đa phần không phải vấn đề đáng lo ngại trừ khi có cảm giác khó chịu, ngứa ngáy hoặc đau. Những triệu chứng này có thể là do nhiễm trùng hoặc một vấn đề khác cần điều trị.

Dưới đây là một số nguyên nhân có thể gây phì đại âm vật, khi nào là bình thường, khi nào là bất thường, những dấu hiệu cần đi khám và phương pháp điều trị.

Phì đại tạm thời

Âm vật thường bị sưng tạm thời sau khi được kích thích tình dục. Khi được kích thích, sự lưu thông máu đến bộ phận sinh dục tăng và khiến cho âm vật cùng môi âm hộ đều sưng lên. Sau khi đạt cực khoái, kích thước của âm vật sẽ lại giảm xuống và bộ phận sinh dục trở lại trạng thái bình thường.

Khi đạt cực khoái, sự hưng phấn tình dục kìm nén trong cơ thể sẽ được giải phóng. Nếu không có sự giải phóng này thì cảm giác nhói và sưng ở bộ phận sinh dục, bao gồm cả âm vật, cũng sẽ tự giảm đi nhưng với tốc độ chậm hơn. Âm vật có thể bị sưng trong một thời gian dài nếu thường xuyên được kích thích nhưng không thể đạt đến cực khoái.

Nhưng hưng phấn tình dục không phải là lý do duy nhất khiến cho âm vật to lên so với bình thường. Một số vấn đề có thể khiến vùng âm hộ, trong đó có cả âm vật và môi âm hộ, bị sưng viêm tạm thời.

Các nguyên nhân thường gặp gây viêm âm hộ hay còn gọi là viêm âm hộ – âm đạo (vulvovaginitis) gồm có:

• Phản ứng dị ứng với các chất liệu hoặc hóa chất trong quần áo, nước giặt, nước xả vải, dung dịch vệ sinh, băng vệ sinh và các sản phẩm dùng cho vùng kín khác
• Nhiễm nấm hoặc nhiễm khuẩn, ví dụ như nhiễm nấm âm đạo, nhiễm khuẩn âm đạo, ghẻ và chấy rận
• Các vấn đề về da, chẳng hạn như viêm da hoặc chàm (eczema)
• Quan hệ tình dục trong thời gian dài

Phì đại kéo dài

Một số nguyên nhân khiến âm vật bị phì đại trong thời gian dài gồm có:

Rối loạn nội tiết tố

Tình trạng dư thừa các loại androgen, ví dụ như testosterone, có thể làm cho âm vật tăng kích thước. Nồng độ testosterone cao là một hiện tượng có thể xảy ra tự nhiên trong cơ thể hoặc là kết quả do sử dụng steroid đồng hóa (anabolic steroid).

Những phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang hoặc các bệnh do rối loạn cân bằng nội tiết tố khác thường có nồng độ androgen tăng cao và điều này khiến cho âm vật có kích thước to hơn bình thường.

Vấn đề này thường xảy ra ở những trẻ bị tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh (congenital adrenal hyperplasia - CAH). Khi bị bệnh di truyền này, cơ thể trẻ sản xuất ra quá nhiều androgen và ảnh hưởng đến kích thước âm vật.

Khối u buồng trứng

Một số loại khối u trong buồng trứng, ví dụ như khối u tế bào Sertoli - Leydig và u tế bào steroid, có thể sản xuất ra androgen. Sự gia tăng nồng độ androgen này khiến âm vật tăng kích thước và ngoài ra còn đi kèm một số triệu chứng khác.

Khi nào cần đi khám?

Nếu âm vật không trở lại kích thước bình thường sau 1 - 2 ngày thì nên đi khám bác sĩ. Cũng nên đi khám nếu cảm thấy đau đớn, ngứa ngáy, khó chịu hoặc chảy máu âm đạo bất thường. Đây có thể là những dấu hiệu của viêm âm đạo hoặc một vấn đề tiềm ẩn khác.

Kể cả khi không có những biểu hiện này nhưng nếu cảm thấy kích thước âm vật lớn gây khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày thì cũng có thể đến gặp bác sĩ sản phụ khoa để được kiểm tra.

Phương pháp điều trị

Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân khiến âm vật bị phì đại. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân là do bị sưng tạm thời và chỉ cần bôi thuốc là đủ để đưa âm vật về trạng thái bình thường.

Dưới đây là một số phương pháp cụ thể để khắc phục tình trạng âm vật phì đại do những nguyên nhân khác nhau gây nên.

Phản ứng dị ứng

Nếu âm vật bị sưng sau khi dùng một sản phẩm mới thì cần ngừng sử dụng ngay. Cũng cần tránh xa những sản phẩm chứa hương liệu và các chất nghi ngờ gây kích ứng vùng kín. Có thể bôi kem cortisone không kê đơn để giảm kích ứng và ngứa ngáy. Ngoài ra, hãy thử ngâm vùng âm hộ trong nước ấm pha với một chút muối và sử dụng kem bôi estrogen để giảm bớt cảm giác khó chịu.

Nhiễm trùng/viêm

Nếu nhiễm nấm hoặc nhiễm khuẩn là nguyên nhân gây sưng đỏ và ngứa ngáy thì sẽ cần dùng thuốc trị nấm (đối với nhiễm nấm) hoặc thuốc kháng sinh (đối với nhiễm khuẩn). Các loại thuốc này có cả dạng kê đơn và không kê đơn, dạng uống và dạng bôi.

Rối loạn nội tiết tố

Trong những trường hợp có nồng độ androgen cao do các bệnh rối loạn cân bằng nội tiết tố như hội chứng buồng trứng đa nang thì sẽ cần điều trị bằng liệu pháp hormone. Liệu pháp hormone có thể làm giảm các triệu chứng khó chịu và giảm kích thước của âm vật.

Khối u trong buồng trứng

Hóa trị, liệu pháp hormone, xạ trị và phẫu thuật là những giải pháp để điều trị khối u trong buồng trứng và các triệu chứng đi kèm.

Tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh

Trong những trường hợp âm vật to bẩm sinh, nếu cần thiết thì có thể thu gọn âm vật bằng một thủ thuật đơn giản nhằm cắt bỏ bớt mô ở bộ phận này.

Biến chứng

Âm vật phì đại không làm tăng nguy cơ mắc bất kỳ bệnh lý hay vấn đề sức khỏe nào. Những trẻ bị tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh vẫn có thể phát triển một cách bình thường, khỏe mạnh.

Tuy nhiên, âm vật to do sưng có thể sẽ gây khó chịu và phiền toái. Ngoài ra, những vấn đề khiến âm vật bị sưng có thể sẽ trở nên nghiêm trọng hơn nếu không được điều trị. Do đó, khi phát hiện âm vật sưng lên trong thời gian dài và còn có những dấu hiệu bất thường khác thì nên đi khám.