Nguyên nhân gây rung nhĩ là gì? Có thể phòng ngừa rung nhĩ không?

Rung nhĩ (AFib) là một loại rối loạn nhịp tim (nhịp tim không đều) có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ và góp phần gây ra nhiều bệnh tim mạch khác.

Mặc dù có thể điều trị được nhưng rung nhĩ vẫn có khả năng gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Bài viết này sẽ đề cập đến những nguyên nhân hoặc yếu tố gây rung nhĩ, cũng như các biện pháp phòng ngừa tình trạng này.

Nguyên nhân gây rung nhĩ

Rung nhĩ xảy ra do hệ thống điện tim bị rối loạn. Thông thường, hai buồng trên (tâm nhĩ) và hai buồng dưới (tâm thất) của tim co bóp theo một trình tự nhất định để bơm máu qua bốn buồng tim, qua phổi và đi ra khắp cơ thể.

Khi bị rung nhĩ, sự phối hợp này bị gián đoạn, làm ảnh hưởng đến quá trình bơm máu của tim.

Mặc dù nguyên nhân chính xác dẫn đến rung nhĩ chưa được xác định rõ nhưng các nghiên cứu đã cho thấy tình trạng này thường do mô bất thường gần tĩnh mạch phổi gây ra. Một số phương pháp điều trị rung nhĩ, chẳng hạn như đốt điện tim (ablation), có thể giúp loại bỏ vùng mô này bằng năng lượng nóng hoặc lạnh để khôi phục nhịp tim bình thường.

Nguy cơ bị rung nhĩ sẽ tăng lên theo tuổi tác và thường gặp hơn ở những người có bệnh tim mạch, người bị béo phì, cao huyết áp hoặc các vấn đề sức khỏe khác.

Các yếu tố nguy cơ gây rung nhĩ

Rung nhĩ thường xuất hiện như một phần của quá trình lão hóa. Ngoài ra, một số bệnh lý cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc rung nhĩ. Hai yếu tố nguy cơ phổ biến nhất là tuổi cao và tăng huyết áp.

Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:

• Béo phì
• Di truyền
• Đái tháo đường
• Suy tim
• Bệnh tim thiếu máu cục bộ
• Cường giáp
• Bệnh thận mạn tính
• Ngưng thở khi ngủ
• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)
• Uống nhiều rượu hoặc uống trong thời gian dài
• Hút thuốc lá
• Phì đại thất trái
• Hoạt động thể chất cường độ cao hoặc tập luyện sức bền trong thời gian dài
• Căng thẳng, lo âu
• Nồng độ testosterone cao

Có thể phòng ngừa rung nhĩ không?

Nếu có tiền sử gia đình bị rung nhĩ, bạn sẽ khó có thể phòng tránh được hoàn toàn tình trạng này. Một số nhóm người, đặc biệt là người gốc châu Âu, sẽ có tỷ lệ mắc rung nhĩ cao hơn. Ngoài ra, một số bệnh lý góp phần gây rung nhĩ như cường giáp hoặc đái tháo đường cũng có thể khó tránh khỏi do yếu tố di truyền hoặc các nguyên nhân không thể kiểm soát.

Tuy nhiên, duy trì lối sống lành mạnh có thể giúp làm giảm nguy cơ mắc rung nhĩ và các bệnh tim mạch khác.

Các thói quen tốt cho tim mạch bao gồm:

• Không hút thuốc
• Hạn chế caffeine
• Hạn chế uống rượu
• Kiểm soát huyết áp
• Kiểm soát mức cholesterol
• Duy trì cân nặng hợp lý
• Áp dụng chế độ ăn tốt cho tim mạch
• Tập thể dục thường xuyên

Tiên lượng cho người bị rung nhĩ

Rung nhĩ có thể điều trị được nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Theo thống kê, rung nhĩ góp phần gây ra gần 160.000 ca tử vong mỗi năm và tỷ lệ tử vong liên quan đến rung nhĩ đã gia tăng trong 20 năm qua.

Mục đích của việc điều trị rung nhĩ là để kiểm soát nhịp tim, tần số tim và ngăn ngừa xảy ra biến chứng như đột quỵ.

Các phương pháp điều trị rung nhĩ chủ yếu là:

• Dùng thuốc kiểm soát nhịp tim và tần số tim (thuốc chẹn beta, thuốc chẹn kênh canxi, thuốc chống loạn nhịp tim)
• Thuốc chống đông máu để ngăn ngừa hình thành cục máu đông, giảm nguy cơ đột quỵ hoặc đau tim
• Sử dụng phương pháp sốc điện tim (cardioversion) hoặc đốt điện tim (ablation) để khôi phục nhịp tim bình thường
• Quản lý các bệnh tim mạch khác làm tăng nguy cơ bị rung nhĩ

Tuân thủ phác đồ điều trị là cách tốt nhất để cải thiện tiên lượng của người bị rung nhĩ. Cần phối hợp với bác sĩ chuyên khoa tim mạch để quyết định được loại thuốc và phương pháp điều trị phù hợp để kiểm soát rung nhĩ và ngăn ngừa xảy ra biến chứng.

Câu hỏi thường gặp

Rung nhĩ có nguy hiểm không?

Rung nhĩ là một tình trạng nghiêm trọng, có thể làm tăng nguy cơ gặp phải các biến cố tim mạch nguy hiểm hoặc bệnh tim mạch mạn tính. Trong nhiều trường hợp, rung nhĩ là một bệnh lý kéo dài nhưng có thể kiểm soát được bằng thuốc. Đối với những trường hợp khó kiểm soát hơn, có thể cần đến các phương pháp điều trị khác như sốc điện tim (cardioversion) hoặc phẫu thuật.

Căng thẳng có phải là nguyên nhân gây rung nhĩ không?

Căng thẳng không phải là nguyên nhân chính gây rung nhĩ, nhưng nó có thể là một yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh.

Rung nhĩ có thể gây ra các vấn đề sức khỏe khác không?

Rung nhĩ có thể làm tăng nguy cơ gặp phải nhiều biến chứng, trong đó có suy tim và đột quỵ. Khi bị rung nhĩ, cần kiểm soát nhịp tim và tần số tim để có thể phòng ngừa các biến chứng này.

Kết luận

Rung nhĩ là một rối loạn liên quan đến tín hiệu điện trong tim. Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng này nhưng không phải yếu tố nào cũng có thể phòng tránh được.

Nếu được chẩn đoán rung nhĩ, cách tốt nhất để cải thiện tiên lượng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng là phải tuân thủ phác đồ điều trị mà bác sĩ đưa ra.