Mối liên hệ giữa suy giáp và rung nhĩ là gì?

Hormone tuyến giáp có ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động của tim và hệ mạch máu.

Trong khi cường giáp (tình trạng tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone) được biết đến như một yếu tố nguy cơ gây rung nhĩ, thì ảnh hưởng của suy giáp (tuyến giáp sản xuất không đủ hormone) lên rung nhĩ lại chưa rõ ràng.

Mặc dù suy giáp có thể làm gia tăng một số yếu tố nguy cơ tim mạch liên quan đến rung nhĩ nhưng chưa có bằng chứng rõ ràng về mối liên hệ trực tiếp giữa hai bệnh lý này.

Rung nhĩ có phổ biến ở người bị suy giáp không?

Mặc dù mối liên hệ của rung nhĩ với cường giáp được ghi nhận rõ ràng hơn nhưng rung nhĩ có thể xảy ra ở cả người bị suy giáp và cường giáp,

Một số nghiên cứu cho thấy suy giáp có tỷ lệ khá cao ở bệnh nhân rung nhĩ, thậm chí có thể cao hơn cường giáp.

Ví dụ, một nghiên cứu năm 2022 dựa trên 2.000 người bị rung nhĩ cho thấy 10,5% có bệnh lý tuyến giáp, trong đó:

• 90% mắc suy giáp,
• 6,1% mắc cường giáp,
• 3,3% có chức năng tuyến giáp bình thường.

Tuy nhiên, nếu xét trên phạm vi dân số chung, suy giáp phổ biến hơn cường giáp. Ở phụ nữ, tỷ lệ mắc hai bệnh này lần lượt là 5,9% và 2%.

Suy giáp có thể gây rung nhĩ không?

Bệnh tuyến giáp đã được xác định là một yếu tố nguy cơ gây rung nhĩ.

Mối liên hệ giữa cường giáp và rung nhĩ đã được nghiên cứu rõ ràng vì cường giáp làm tăng nhịp tim, gây loạn nhịp và đánh trống ngực.

Tuy nhiên, mối quan hệ giữa suy giáp và rung nhĩ vẫn còn nhiều điểm gây tranh cãi. Một số nghiên cứu thậm chí cho rằng suy giáp có thể có tác dụng hỗ trợ ngăn ngừa rung nhĩ.

Ví dụ:

• Nghiên cứu trên quy mô lớn tại Đan Mạch năm 2012 cho thấy người mắc suy giáp có tỷ lệ rung nhĩ thấp hơn so với người có chức năng tuyến giáp bình thường.
• Nghiên cứu năm 2017 không tìm thấy mối liên hệ đáng kể giữa tình trạng suy giáp nhẹ và nguy cơ rung nhĩ, nhưng lại phát hiện mức hormone tuyến giáp cao hơn trong phạm vi bình thường có thể làm tăng nguy cơ mắc rung nhĩ.
• Nghiên cứu được tiến hành trên loài chuột năm 2013 lại kết luận rằng cả suy giáp và cường giáp đều có thể làm tăng nguy cơ rung nhĩ. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu trên động vật không phải lúc nào cũng áp dụng được cho con người.

Do đó, cần thêm nghiên cứu chuyên sâu hơn để làm rõ mối quan hệ này.

Mức TSH (nồng độ hormone kích thích tuyến giáp) nào có thể gây rung nhĩ?

Mối quan hệ giữa nồng độ hormone kích thích tuyến giáp (TSH) và nguy cơ rung nhĩ rất phức tạp, không có mức TSH cụ thể nào được xác định là nguyên nhân trực tiếp gây rung nhĩ.

Nghiên cứu năm 2017 dựa trên 30.085 người cho thấy mức TSH ban đầu (khi chưa dùng thuốc hay can thiệp điều trị) không ảnh hưởng đáng kể đến nguy cơ rung nhĩ ở nhóm người có tuyến giáp bình thường hoặc suy giáp nhẹ. Thay vào đó, mức thyroxine tự do cao hơn trong phạm vi bình thường lại có thể làm tăng nguy cơ rung nhĩ.

Nghiên cứu năm 2014 ghi nhận xu hướng nguy cơ rung nhĩ giảm ở người có mức TSH cao hơn (do suy giáp), nhưng sự khác biệt này không có ý nghĩa thống kê do số lượng ca rung nhĩ trong nhóm này thấp.

Nghiên cứu năm 2008 phát hiện rằng mức TSH thấp trong phạm vi bình thường (0,4–4,0 mIU/L) và mức thyroxine tự do cao trong phạm vi bình thường có thể làm gia tăng nguy cơ rung nhĩ ở người lớn tuổi.

Tuy nhiên, không có mức TSH cụ thể nào được xác định là nguyên nhân trực tiếp gây rung nhĩ. Kết quả nghiên cứu cho thấy ngay cả khi hormone tuyến giáp ở mức bình thường thì nguy cơ rung nhĩ vẫn có thể thay đổi tùy từng người.

Mối liên hệ giữa suy giáp và các vấn đề tim mạch

Suy giáp có liên quan đến nhiều yếu tố nguy cơ tim mạch, do đó có thể gián tiếp làm tăng nguy cơ rung nhĩ (AFib). Các yếu tố này bao gồm:

• Béo phì
• Huyết áp cao
• Đái tháo đường
• Viêm nhiễm

Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy suy giáp có thể ảnh hưởng đến nhịp tim, chức năng bơm máu của tim và phản ứng của mạch máu.

Những yếu tố này có thể góp phần tạo nên mối liên hệ gián tiếp giữa suy giáp và rung nhĩ.

Điều trị rung nhĩ ở người bị suy giáp

Điều trị rung nhĩ ở người bị suy giáp thường tập trung vào việc điều trị cả hai bệnh lý.

Rung nhĩ có thể được kiểm soát theo hai hướng chính:

• Kiểm soát tần số tim (rate control) – nhằm duy trì nhịp tim trong giới hạn an toàn.
• Kiểm soát nhịp tim (rhythm control) – nhằm khôi phục và duy trì nhịp tim bình thường.

Để thực hiện các mục tiêu điều trị này, bác sĩ sẽ có thể kê đơn các loại thuốc khác nhau để kiểm soát tốc độ tim đập và duy trì nhịp tim ổn định.

Cần lưu ý rằng levothyroxine, loại thuốc phổ biến trong điều trị suy giáp, đôi khi có thể làm rung nhĩ nặng thêm. Mặc dù levothyroxine giúp điều chỉnh mức hormone tuyến giáp nhưng nếu dùng liều quá cao có thể làm tăng nguy cơ rung nhĩ.

Ví dụ, một nghiên cứu năm 2021 cho thấy dùng levothyroxine liều cao (trên 0,075 mg/ngày) có thể làm gia tăng nguy cơ rung nhĩ ở người lớn tuổi mắc bệnh tuyến giáp.

Kết luận

Bệnh tuyến giáp là một yếu tố nguy cơ gây rung nhĩ đã được biết đến nhưng mối liên hệ trực tiếp giữa suy giáp và rung nhĩ vẫn chưa rõ ràng. Mặc dù suy giáp có thể ảnh hưởng đến tim và gián tiếp tác động đến rung nhĩ nhưng một số nghiên cứu lại cho rằng suy giáp có thể làm giảm nguy cơ rung nhĩ hoặc thậm chí có tác dụng ngăn ngừa tình trạng này.

Nhìn chung, mối quan hệ giữa suy giáp và rung nhĩ rất phức tạp, có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như mức độ rối loạn tuyến giáp, tình trạng sức khỏe tổng thể và các yếu tố nguy cơ tim mạch khác