Mãn kinh ảnh hưởng thế nào đến bệnh viêm khớp vảy nến và ngược lại?

Khoảng thời gian trước khi mãn kinh được gọi là tiền mãn kinh. Thời điểm bắt đầu và độ dài giai đoạn tiền mãn kinh ở mỗi phụ nữ là khác nhau nhưng giai đoạn này kéo dài trung bình khoảng 4 năm. Sự thay đổi nội tiết tố ở giai đoạn tiền mãn kinh gây nên nhiều triệu chứng khó chịu, gồm có bốc hỏa, khó ngủ, mệt mỏi và tâm trạng tiêu cực.

Mãn kinh còn có thể ảnh hưởng đến các vấn đề sức khỏe, trong đó có viêm khớp vảy nến. Hiểu được mối liên hệ giữa mãn kinh và viêm khớp vảy nến sẽ giúp bạn giảm nguy cơ bệnh tái phát vào thời kỳ mãn kinh cũng như nguy cơ mắc các bệnh liên quan, ví dụ như loãng xương.

Viêm khớp vảy nến làm tăng nguy cơ mãn kinh sớm

Thời kỳ mãn kinh thường diễn ra ở độ tuổi từ 45 đến 55. Giai đoạn tiền mãn kinh thường bắt đầu trước kỳ kinh nguyệt cuối cùng khoảng 4 năm.

Viêm khớp vảy nến là một bệnh tự miễn xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm tế bào khỏe mạnh khỏe mạnh của cơ thể. Hầu hết những người bị viêm khớp vảy nến cũng mắc bệnh vảy nến.

Ở những phụ nữ mắc bệnh viêm khớp vảy nến, thời kỳ mãn kinh có thể bắt đầu sớm hơn. Một nghiên cứu được thực hiện trên hơn 1,7 triệu phụ nữ trong độ tuổi sinh sản vào năm 2011 cho thấy những người mắc các bệnh lý viêm mạn tính, gồm có bệnh vảy nến, có nguy cơ mãn kinh sớm (mãn kinh trước 45 tuổi) hoặc mãn kinh quá sớm (mãn kinh trước 40 tuổi) cao gấp 5 lần so với những người không mắc các bệnh này. (1)

Bệnh vảy nến và viêm khớp vảy nến có thể tăng nặng vào thời kỳ mãn kinh

Triệu chứng của bệnh vảy nến và viêm khớp vảy nến thường xảy ra theo đợt. Các tác nhân có thể kích hoạt các triệu chứng gồm có stress, tổn thương da, uống rượu, hút thuốc, mắc các bệnh khác và nhiễm trùng.

Nghiên cứu cho thấy sự thay đổi nội tiết tố nữ trong thời kỳ mãn kinh cũng có thể làm khiến bệnh viêm khớp vảy nến và vảy nến tái phát. Các nghiên cứu khác đã phát hiện ra rằng sự giảm estrogen sau mãn kinh có thể làm trầm trọng thêm bệnh vảy nến.

Thời kỳ mãn kinh có một số triệu chứng tương tự như bệnh viêm khớp vảy nến. Điều này gây khó khăn cho việc xác định nguyên nhân gây ra triệu chứng. Ví dụ, bệnh viêm khớp vảy nến có thể gây khó ngủ hoặc thay đổi tâm trạng tiêu cực và những triệu chứng này cũng có thể xảy ra trong giai đoạn tiền mãn kinh.

Các triệu chứng mãn kinh cũng có thể làm cho các đợt tái phát viêm khớp vảy nến trở nên nặng hơn. Tình trạng thiếu ngủ trong thời kỳ mãn kinh sẽ dẫn đến mệt mỏi. Điều này sẽ làm gia tăng cẩm giác đau do viêm khớp vảy nến.

Theo dõi các triệu chứng, chế độ ăn uống, giấc ngủ và mức độ stress sẽ giúp bạn xác định và kiểm soát các tác nhân kích hoạt triệu chứng viêm khớp vảy nến. Nếu bạn nhận thấy các triệu chứng viêm khớp vảy nến tái phát thường xuyên hơn hoặc trở nên nghiêm trọng hơn vào thời kỳ mãn kinh thì hãy hỏi bác sĩ về việc điều chỉnh thuốc.

Tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương

Loãng xương tình trạng mật độ khoáng chất trong xương giảm, khiến cho xương trở nên yếu và dễ gãy. Phụ nữ có nguy cơ bị loãng xương cao hơn nhiều so với nam giới. Điều này một phần là do sự sụt giảm estrogen trong thời kỳ mãn kinh. Homrone estrogen đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ xương. Do đó, thiếu estrogen vào thời kỳ mãn kinh sẽ làm tăng nguy cơ loãng xương. Tình trạng viêm mạn tính do viêm khớp vảy nến cũng có thể làm tăng nguy cơ loãng xương. Một số loại protein gây viêm có ở bệnh vảy nến cũng có thể góp phần gây ra chứng loãng xương.

Nghiên cứu cho thấy những phụ nữ bị viêm khớp vảy nến có thể có nguy cơ mắc bệnh loãng xương cao hơn sau khi mãn kinh. (2) Một tổng quan vào năm 2016 gồm 21 nghiên cứu cho thấy mật độ khoáng xương thấp là một vấn đề phổ biến ở những người mắc bệnh viêm khớp vảy nến. Một báo cáo nghiên cứu khác cho thấy những người mắc bệnh viêm khớp vảy nến và vảy nến có nguy cơ gãy xương cao hơn. (3)

Nếu bạn bị viêm khớp vảy nến thì nên thực hiện các biện pháp duy trì xương chắc khỏe và giảm thiểu nguy cơ loãng xương, ví dụ như đo mật độ xương sớm hơn bình thường, uống bổ sung canxi, vitamin D và tập thể dục thường xuyên.

Liệu pháp hormone thay thế có thể điều trị viêm khớp vảy nến không?

Liệu pháp hormone thay thế có thể làm giảm bốc hỏa và các triệu chứng khác của thời kỳ mãn kinh. Liệu pháp này còn giúp ngăn ngừa loãng xương.

Sự sụt giảm estrogen có thể làm tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của các đợt tái phát viêm khớp vảy nến. Tuy nhiên, nghiên cứu ban đầu cho thấy liệu pháp hormone thay thế không có tác dụng cải thiện các triệu chứng viêm khớp vảy nến. Cần phải nghiên cứu thêm để hiểu rõ hơn về tác động của liệu pháp hormone thay thế đến bệnh viêm khớp vảy nến.

Bạn nên trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng liệu pháp hormone thay thế.

Cách kiểm soát bệnh viêm khớp vảy nến trong thời kỳ mãn kinh

Tránh các tác nhân kích hoạt triệu chứng và điều trị các triệu chứng mãn kinh có thể giảm nguy cơ tái phát bệnh viêm khớp vảy nến.

Các cách có thể giúp kiểm soát các triệu chứng viêm khớp vảy nến vào thời kỳ mãn kinh gồm có:

• Hạn chế căng thẳng: Căng thẳng hay stress có thể khiến cho bệnh viêm khớp vảy nến tái phát. Bạn có thể thử các cách giảm căng thẳng như tập yoga hay thiền. Những cách này cũng có thể giúp làm giảm một số triệu chứng mãn kinh.
• Cải thiện chất lượng giấc ngủ: Khó ngủ là một vấn đề thường gặp trong thời kỳ mãn kinh và thiếu ngủ có thể khiến cho triệu chứng viêm khớp vảy nến tái phát. Các cách cải thiện giấc ngủ gồm có đi ngủ và thức dậy vào cùng một khung giờ mỗi ngày, tạo không gian phòng ngủ thoải mái, không tiêu thụ caffeine vào buổi chiều, không ăn no và tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ.
• Hoạt động thể chất: Duy trì hoạt động thể chất có thể giúp bạn ngăn ngừa các triệu chứng viêm khớp vảy nến tái phát. Tập các bài tập kháng lực như tập ta và các bài tập chịu trọng lực như đi bộ còn giúp tăng cường sự chắc khỏe của xương và giảm nguy cơ loãng xương trong thời kỳ mãn kinh.
• Đổi thuốc điều trị viêm khớp vảy nến: Nếu các triệu chứng viêm khớp vảy nến tăng nặng vào thời kỳ mãn kinh, bạn nên báo cho bác sĩ để điều chỉnh liều hoặc loại thuốc.

Tóm tắt bài viết

Thời kỳ mãn kinh có thể làm tăng tần suất cũng như mức độ nghiêm trọng của các đợt tái phát viêm khớp vảy nến. Những phụ nữ mắc bệnh viêm khớp vảy nến có nguy cơ loãng xương cao hơn khi bước vào tuổi mãn kinh. Bệnh viêm khớp vảy nến còn làm tăng nguy cơ mãn kinh sớm.

Liệu pháp hormone thay thế không có tác dụng điều trị viêm khớp vảy nến nhưng có thể giúp giảm bốc hỏa và các triệu chứng mãn kinh khác, nhờ đó cải thiện phần nào các triệu chứng của bệnh viêm khớp vảy nến. Tránh các tác nhân kích hoạt triệu chứng và thay đổi lối sống, ví dụ như ngủ đủ giấc và hạn chế căng thẳng cũng sẽ giúp kiểm soát bệnh viêm khớp vảy nến.