Insulin detemir: Công dụng, liều dùng và tác dụng phụbênh

Ý chính trong bài

1. Insulin detemir chỉ có dạng biệt dược, không dạng thuốc gốc. Các biệt dược (tên thương mại): Levemir và Levemir FlexTouch.
2. Insulin detemir có dạng dung dịch lỏng để tiêm dưới da.
3. Insulin detemir được sử dụng để kiểm soát lượng đường trong máu ở người mắc bệnh tiểu đường type 1 và type 2.

Cảnh báo quan trọng

• Nguy cơ hạ đường huyết: Insulin detemir có thể gây hạ đường huyết (lượng đường trong máu thấp). Hạ đường huyết nghiêm trọng (lượng đường trong máu rất thấp) sẽ gây nguy hiểm. Tình trạng này có thể gây tổn hại đến tim hoặc não, gây bất tỉnh hoặc co giật và thậm chí tử vong. Hạ đường huyết có thể xảy ra rất nhanh và không có triệu chứng. Đó là lý do tại sao người bệnh cần phải việc đo đường huyết thường xuyên. Hạ đường huyết là khi lượng đường trong máu giảm xuống dưới 70 mg/dL.
• Nguy cơ dị ứng: Insulin detemir có thể gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Không dùng insulin detemir nếu người bệnh đã từng bị dị ứng với insulin detemir hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc. Việc tiếp tục dùng thuốc khi đã từng bị dị ứng có thể gây tử vong.
• Giới hạn về công dụng của insulin detemir: Không sử dụng insulin detemir để điều trị nhiễm toan ceton - một tình trạng nguy hiểm có thể xảy ra khi ở những người mắc bệnh tiểu đường type 1. Khi lượng đường trong máu quá cao, cơ thể sẽ phải phân hủy chất béo làm nguồn năng lượng thay thế cho đường. Quá trình này ra một loại hóa chất có tên là ceton. Nồng độ ceton trong máu cao sẽ dẫn đến nhiễm toan ceton và gây tổn hại nhiều cơ quan trong cơ thể. Gọi cấp cứu hoặc đến ngay cơ sở y tế nếu có các triệu chứng nhiễm toan ceton.
• Nguy cơ suy tim: Dùng nhóm thuốc trị tiểu đường có tên là thiazolidinedione (TZD) cùng với insulin có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm bệnh suy tim. Cần báo cho bác sĩ khi người bệnh đang dùng hai loại thuốc này và đột nhiên có triệu chứng suy tim hoặc các triệu chứng trước đây trở nên nặng hơn, gồm có khó thở, phù nề mắt cá chân hoặc bàn chân, tăng cân đột ngột. Nếu người bệnh có những triệu chứng này, có thể bác sĩ sẽ điều chỉnh liều dùng thiazolidinedione.
• Nguy cơ nhiễm trùng: Tuyệt đối không được dùng chung lọ đựng insulin, bơm kim tiêm hay bút tiêm dùng một lần với người khác. Việc tái sử dụng hoặc dùng chung kim tiêm hoặc bơm kim tiêm với người khác sẽ làm tăng nguy cơ mắc hoặc lây các bệnh nhiễm trùng.

Insulin detemir là gì?

Insulin detemir là một loại thuốc kê đơn có dạng dung dịch tiêm được đựng sẵn trong bơm kim tiêm. Người bệnh sẽ tự tiêm thuốc.

Insulin detemir hiện chỉ có dạng biệt dược là Levemir và Levemir FlexTouch, không có phiên bản thuốc gốc.

(Khi một loại thuốc mới được phát minh ra, nó sẽ được đăng ký tên thuốc gốc theo danh pháp quốc tế hoặc danh pháp của từng nước cùng với tên biệt dược của nơi tiến hành nghiên cứu. Sau khi được cấp phép lưu hành trên thị trường, biệt dược sẽ được giữ bằng sáng chế trong một khoảng thời gian nhất định theo quy định của mỗi nước. Sau khi hết hạn độc quyền, các nhà sản xuất khác có thể sản xuất thuốc này với tên thuốc gốc hoặc một tên biệt dược khác.)

Insulin detemir có thể được sử dụng kết hợp với các loại thuốc khác.

Công dụng của insulin detemir

Insulin detemir được sử dụng để làm giảm lượng đường trong máu ở người mắc bệnh tiểu đường type 1 hoặc type 2.

Cơ chế tác dụng của insulin detemir

Insulin detemir thuộc nhóm thuốc insulin. Nhóm thuốc là tập hợp các loại thuốc có cơ chế tác dụng tương tự nhau và những loại thuốc này thường có cùng công dụng. Có nhiều loại insulin khác nhau và insulin detemir là một loại insulin tác dụng kéo dài.

Ở những người mắc bệnh tiểu đường type 1, tuyến tụy không còn khả năng tạo ra insulin. Trong những trường hợp này, insulin detemir thay thế insulin tự nhiên của cơ thể.

Ở người mắc bệnh tiểu đường type 2, tuyến tụy không tạo ra đủ insulin hoặc cơ thể không thể sử dụng hiệu quả lượng insulin được tạo ra. Trong những trường hợp này, insulin detemir bổ sung và hỗ trợ insulin tự nhiên của cơ thể.

Insulin detemir giúp đường trong máu đi đến cơ để tế bào cơ sử dụng đường làm năng lượng. Insulin detemir còn giúp dự trữ lượng đường chưa được sử dụng đến trong mô cơ và mô mỡ. Ngoài ra, insulin detemir còn ngăn gan giải phóng đường vào máu và nhờ đó kiểm soát lượng đường trong máu.

Tác dụng phụ của insulin detemir

Insulin detemir không gây buồn ngủ nhưng có thể gây ra các tác dụng phụ khác.

Tác dụng phụ phổ biến

Một số tác dụng phụ phổ biến của insulin detemir gồm có:

• Hạ đường huyết
• Phản ứng tại vị trí tiêm với các triệu chứng như:
• Đỏ
• Sưng tấy
• Ngứa
• Tăng cân
• Phù nề ở cánh tay, cẳng chân, bàn chân hoặc mắt cá chân

Nếu những tác dụng phụ này chỉ ở mức độ nhẹ thì thường tự hết trong vòng vài ngày đến vài tuần. Những nếu các tác dụng phụ nghiêm trọng hoặc kéo dài dai dẳng thì cần báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ.

Tác dụng phụ nghiêm trọng

Báo ngay cho bác sĩ nếu gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng khi dùng insulin detemir. Gọi cấp cứu hoặc đến ngay bệnh viện nếu nhận thấy các triệu chứng có vẻ nguy hiểm và có thể đe dọa đến tính mạng. Dưới đây là một số tác dụng phụ nghiêm trọng của insulin detemir và các triệu chứng:

Hạ đường huyết nghiêm trọng

Hạ đường huyết nghiêm trọng là khi đường huyết dưới 35 – 40 mg/dL. Các triệu chứng gồm có:

• Đói cồn cào
• Bồn chồn, hồi hộp
• Run tay
• Đổ mồ hôi, ớn lạnh
• Da nhợt nhạt
• Chóng mặt
• Tim đập nhanh
• Lâng lâng
• Mệt mỏi, buồn ngủ
• Mơ hồ, thiếu tỉnh táo
• Mắt mờ
• Đau đầu
• Thay đổi tâm trạng thất thường
• Cáu gắt
• Mơ thấy ác mộng hoặc chảy nước mắt trong khi ngủ (hạ đường huyết xảy ra khi ngủ vào ban đêm)

Nếu không được điều trị kịp thời, hạ đường huyết có thể gây co giật, bất tỉnh và tổn thương não. Hạ đường huyết thậm chí còn có thể gây tử vong. Khi người bệnh bị bất tỉnh do hạ đường huyết hoặc không thể ăn uống, người xung quanh cần tiêm glucagon cho người bệnh để đưa đường huyết về mức an toàn hoặc nhanh chóng đưa người bệnh đến bệnh viện.

Tăng sinh mô mỡ hoặc loạn dưỡng mỡ

Tăng sinh mô mỡ (da dày lên) hoặc loạn dưỡng mỡ (da bị lõm) thường xảy ra khi tiêm nhiều lần liên tiếp ở cùng một vị trí. Để tránh gặp phải những vấn đề này thì người bệnh nên thay vị trí tiêm mỗi lần tiêm. Không tiêm insulin vào những vùng da đã bị dày lên, bị lõm, đang bị tổn thương, đóng vảy hay có sẹo.

Dị ứng

Insulin detemir có thể gây dị ứng ở một số người. Các triệu chứng thường gặp của phản ứng dị ứng gồm có:

• Phát ban khắp cơ thể
• Ngứa
• Khó thở
• Tim đập nhanh
• Sưng lưỡi và cổ họng (phù mạch)
• Choáng váng

Xử trí khi bị hạ đường huyết

Hạ đường huyết là tác dụng phụ chính của insulin detemir cũng như các loại insulin khác. Một số triệu chứng hạ đường huyết gồm có đói, bồn chồn, tim đập nhanh, run tay, đổ mồ hôi, ớn lạnh, da nhợt nhạt, thiếu năng lượng, buồn ngủ, thiếu tỉnh táo, chóng mặt, choáng váng, mờ mắt, đau đầu, dễ cáu gắt… Cần phải điều trị ngay khi bị hạ đường huyết.

Trong trường hợp bị hạ đường huyết nhẹ (đường huyết 55 – 70 mg/dL), người bệnh cần ăn hoặc uống 15 – 20 gram glucose để làm tăng lượng đường trong máu. Có thể ăn hoặc uống một trong những thứ sau:

• 3 - 4 viên nén glucose
• Một ống gel glucose
• Nửa cốc nước trái cây hoặc nước ngọt (loại có đường, không phải loại dành cho người ăn kiêng)
• 1 cốc sữa tách béo hoặc 1% béo
• 1 thìa canh đường, mật ong hoặc siro ngô
• Vài viên kẹo ngọt

Sau đó chờ 15 phút và đo lại đường huyết. Nếu đường huyết vẫn thấp thì tiếp tục lặp lại các bước trên cho đến đường huyết tăng lên tối thiểu là 70 mg/dL.

Khi đường huyết trở về mức bình thường, hãy ăn một thứ gì đó nếu còn hơn 1 tiếng nữa mới đến giờ ăn bữa tiếp theo.

Lưu ý, phản ứng của cơ thể mỗi người với thuốc không hoàn toàn giống nhau nên tác dụng phụ mà mỗi người gặp phải khi dùng insulin detemir sẽ khác nhau. Không phải ai dùng insulin detemir cũng gặp các tác dụng phụ kể trên và ngoài danh sách này, insulin detemir cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ khác. Trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ để biết rõ hơn về các tác dụng phụ của thuốc.

Tương tác thuốc

Insulin detemir có thể tương tác với các loại thuốc khác hoặc vitamin, thực phẩm chức năng và thảo dược mà người bệnh đang dùng. Tương tác thuốc có thể làm thay đổi tác dụng của thuốc. Điều này có thể khiến thuốc kém hiệu quả hoặc làm tăng nguy cơ xảy ra tác dụng phụ.

Để tránh xảy ra tương tác thuốc, người bệnh cần cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc, thảo dược hay thực phẩm chức năng mà mình đang dùng để bác sĩ kê thuốc cho phù hợp. Để hiểu rõ về tương tác thuốc của insulin detemir, hãy nói chuyện trực tiếp với bác sĩ hoặc dược sĩ.

Dưới đây là một số loại thuốc có thể tương tác với insulin detemir.

Thuốc điều trị tiểu đường

Việc dùng các loại thuốc trị tiểu đường khác cùng với insulin detemir có thể khiến lượng đường trong máu giảm xuống mức quá thấp. Nếu người bệnh còn đang sử dụng các loại thuốc trị tiểu đường khác thì có thể sẽ cần phải giảm liều insulin detemir. Một số ví dụ về thuốc trị tiểu đường gồm có:

• Các loại thuốc đường uống như pioglitazone hoặc rosiglitazone
• pramlintide

Cần thận trọng khi sử dụng thuốc trị tiểu đường đường uống cùng với insulin detemir. Sử dụng các loại thuốc này cùng nhau có thể làm tăng nguy cơ giữ nước và suy tim.

Thuốc chống trầm cảm

Một số loại thuốc chống trầm cảm có thể tương tác với insulin detemir và gây hạ đường huyết. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng nhau thì có thể sẽ phải giảm liều insulin detemir. Một số loại thuốc chống trầm cảm có thể tương tác với insulin detemir gồm có:

• fluoxetin
• Thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOI)

Thuốc điều trị nhiễm trùng

Những loại thuốc này có thể tương tác với insulin detemir và làm giảm lượng đường trong máu quá mức. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng nhau thì có thể sẽ phải giảm liều insulin detemir. Một số loại thuốc điều trị nhiễm trùng có thể tương tác với insulin detemir gồm có:

• Thuốc kháng sinh nhóm sulfonamide
• sulfamethoxazole có hoặc không có trimethoprim

Thuốc giảm đau

Một số loại thuốc giảm đau có thể tương tác với insulin detemir và gây hạ đường huyết. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng nhau thì có thể sẽ phải giảm liều insulin detemir. Ví dụ, insulin detemir có thể tương tác với nhóm thuốc giảm đau salicylate.

Thuốc điều trị to đầu chi

Những loại thuốc này có thể tương tác với insulin detemir và gây hạ đường huyết. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng nhau thì có thể cần phải giảm liều insulin detemir. Một số loại thuốc điều trị to đầu chi có thể tương tác với insulin detemir gồm có:

• octreotide
• pasireotide
• lanreotide

Thuốc chống đông máu

Pentoxyfylline – một loại thuốc chống đông máu - có thể tương tác với insulin detemir và gây hạ đường huyết. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng nhau thì có thể sẽ phải giảm liều insulin detemir.

Thuốc điều trị viêm loét đại tràng hoặc viêm khớp dạng thấp

Sulfasalazine – một loại thuốc được dùng để điều trị viêm loét đại tràng hoặc viêm khớp dạng thấp - có thể tương tác với insulin detemir và gây hạ đường huyết. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng nhau thì có thể sẽ phải giảm liều insulin detemir.

Thuốc điều trị cao huyết áp

Những loại thuốc này có thể tương tác với insulin detemir và khién lượng đường trong máu giảm xuống mức quá thấp. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng với insulin detemir thì có thể sẽ cần phải giảm liều insulin detemir. Một số loại thuốc điều trị cao huyết áp có thể tương tác với insulin detemir gồm có:

• enalapril
• lisinopril
• captopril

Thuốc điều trị rối loạn nhịp tim

Disopyramide – một loại thuốc điều trị rối loạn nhịp tim - có thể tương tác với insulin detemir và gây hạ đường huyết. Nếu người bệnh sử dụng các loại thuốc này cùng nhau thì có thể sẽ cần phải giảm liều insulin detemir.

Thuốc điều trị triglyceride cao

Các loại thuốc trong nhóm fibrate – một nhóm thuốc điều trị rối loạn mỡ máu - có thể tương tác với insulin detemir và gây hạ đường huyết. Nếu người bệnh phải sử dụng đồng thời các loại thuốc này cùng với insulin detemir thì có thể sẽ phai giảm liều insulin detemir.

Thuốc điều trị dị ứng hoặc hen suyễn

Những loại thuốc này có thể làm tăng lượng đường trong máu và điều này có thể làm giảm hiệu quả của insulin detemir. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng với insulin detemir thì có thể sẽ phải tăng liều insulin detemir. Một số loại thuốc điều trị dị ứng hoặc hen suyễn có thể gây ra điều này gồm có:

• corticoid
• epinephrin
• albuterol
• terbutalin

Nội tiết tố nữ

Các loại hormone thường được sử dụng trong các loại thuốc tránh thai nội tiết có thể làm tăng lượng đường trong máu và điều này sẽ làm giảm hiệu quả của insulin detemir. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng insulin detemir thì có thể sẽ phải tăng liều insulin detemir. Một số loại hormone có thể gây ra điều này là:

• estrogen
• progestogen

Thuốc điều trị HIV

Những loại thuốc này có thể làm tăng lượng đường trong máu và điều này có thể làm giảm hiệu quả của insulin detemir. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng với insulin detemir thì có thể sẽ phải tăng liều insulin detemir. Một số loại thuốc điều trị HIV có thể gây tăng đường huyết gồm có:

• Thuốc ức chế protease như ritonavir hoặc saquinavir

Thuốc chống loạn thần

Những loại thuốc này có thể làm tăng lượng đường trong máu và điều này có thể làm giảm hiệu quả của insulin detemir. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng với insulin detemir thì có thể sẽ phải tăng liều insulin detemir. Một số loại thuốc chống loạn thần có thể gây tăng đường huyết gồm có:

• olanzapine
• clozapine
• phenothiazine

Thuốc điều trị bệnh tim mạch hoặc cholesterol cao

Những loại thuốc này có thể làm tăng lượng đường trong máu và điều này có thể làm giảm hiệu quả của insulin detemir. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng với insulin detemir thì có thể sẽ phải tăng liều insulin detemir. Một số loại thuốc điều trị bệnh tim mạch hoặc cholesterol cao có thể gây tăng đường huyết gồm có:

• Niacin
• Thuốc lợi tiểu

Thuốc điều trị bệnh lao

Isoniazid – một loại thuốc điều trị bệnh lao - có thể làm tăng lượng đường trong máu và điều này có thể làm giảm hiệu quả của insulin detemir. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng nhau thì có thể sẽ phải tăng liều insulin detemir.

Thuốc điều trị rối loạn nội tiết

Những loại thuốc này có thể làm tăng lượng đường trong máu và điều này có thể làm giảm hiệu quả của insulin detemir. Nếu người bệnh phải sử dụng các loại thuốc này cùng với insulin detemir thì có thể sẽ phải tăng liều insulin detemir. Một số loại thuốc điều trị rối loạn nội tiết có thể gây tăng đường huyết gồm có:

• danazol
• glucagon
• Hormone tuyến giáp

Somatostatin - một loại thuốc điều trị rối loạn nội tiết – lại có thể làm giảm lượng đường trong máu khi dùng chung với insulin detemir và điều này làm tăng nguy cơ hạ đường huyết.

Thuốc chẹn beta

Thuốc chẹn beta – một nhóm thuốc điều trị cao huyết áp - có thể gây tăng hoặc hạ đường huyết khi dùng cùng với insulin detemir. Một số loại thuốc trong nhóm này còn có thể khiến cho người bệnh khó phát hiện các triệu chứng hạ đường huyết. Ví dụ về các loại thuốc này gồm có:

• propranolol
• metoprolol
• atenolol
• clonidine

Những loại thuốc sau đây có thể khiến người bệnh khó phát hiện các triệu chứng hạ đường huyết:

• guanethidine
• reserpine

Thuốc điều trị rối loạn tâm trạng

Thuốc lithium – một loại thuốc được sử dụng để điều trị rối loạn tâm trạng - có thể làm tăng hoặc giảm lượng đường trong máu khi dùng cùng với insulin detemir.

Thuốc điều trị viêm phổi

Trong thời gian đầu dùng chung với insulin detemir, pentamidine – một loại thuốc điều trị viêm phổi có thể gây hạ đường huyết và sau đó lại gây tăng đường huyết.

Lưu ý, phản ứng của cơ thể mỗi người với các loại thuốc là khác nhau nên tương tác thuốc trong mỗi trường hợp sẽ không hoàn toàn giống nhau. Không phải lúc nào insulin glargine cũng tương tác với các loại thuốc kể trên và ngoài danh sách này còn có rất nhiều loại thuốc khác có thể tương tác với insulin glargine. Để biết chi tiết về tương tác giữa insulin glargine với các loại thuốc khác hay thực phẩm chức năng, vitamin và thảo dược, hãy trao đổi trực tiếp với bác sĩ.

Cảnh báo về insulin detemir

Insulin detemir đi kèm một số cảnh báo sau đây.

Nguy cơ dị ứng

Insulin detemir có thể gây phản ứng dị ứng nghiêm trọng với các triệu chứng sau đây:

• Khó thở
• Sưng cổ họng hoặc lưỡi
• Ngứa ngáy
• Cảm thấy mơ hồ, không tỉnh táo
• Phát ban khắp cơ thể
• Tim đập nhanh
• Đổ mồ hôi

Nếu gặp các triệu chứng này khi dùng insulin detemir thì phải gọi cấp cứu hoặc đến ngay bệnh viện gần nhất.

Không được tiếp tục sử dụng insulin detemir nếu đã từng bị dị ứng. Việc tiếp tục sử dụng có thể gây tử vong.

Tương tác với thực phẩm

Loại và lượng thực phẩm mà người bệnh ăn sẽ ảnh hưởng đến liều insulin detemir cần dùng. Hãy cho bác sĩ biết khi thay đổi chế độ ăn uống vì có thể sẽ cần phải điều chỉnh liều dùng insulin detemir.

Tương tác với đồ uống có cồn

Uống rượu bia trong khi dùng insulin detemir sẽ ảnh hưởng đến lượng đường trong máu. Do đó, nên tránh uống rượu bia trong khi điều trị bằng loại thuốc này.

Không dùng chung thuốc với người khác

Không dùng chung insulin detemir với người khác, ngay cả khi người đó cũng mắc bệnh tiểu đường. Không phải ai bị bệnh tiểu đường cũng cần dùng insulin. Việc sử dụng insulin khi không cần thiết có thể gây nguy hiểm.

Cảnh báo đối với người đang mắc các bệnh lý khác

• Đối với người mắc bệnh gan: Ở người mắc bệnh gan, gan không còn khả năng giải phóng glucose và xử lý insulin detemir một cách hiệu quả. Do đó mà trong những trường hợp này, bác sĩ thường kê liều insulin detemir thấp hơn.
• Đối với người mắc bệnh thận: Ở người mắc bệnh thận, thận không còn khả năng xử lý insulin detemir một cách hiệu quả. Do đó mà trong những trường hợp này, bác sĩ thường kê liều insulin detemir thấp hơn.
• Đối với người bị suy tim: Dùng insulin detemir cùng với thiazolidinedione - một nhóm thuốc điều trị tiểu đường đường uống có thể gây tích tụ chất lỏng trong các mô của cơ thể và gây ra hoặc làm trầm trọng thêm bệnh suy tim.

Cảnh báo đối với các nhóm đối tượng khác

Đối với phụ nữ mang thai: Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã đưa ra một hệ thống phân loại thuốc dựa trên mức độ an toàn cho thai kỳ. Theo đó, các loại thuốc được chia thành 5 nhóm là A, B, C, D và X. Insulin detemir được xếp vào nhóm B, có nghĩa là:

Các nghiên cứu được thực hiện trên động vật mang thai không cho thấy thuốc gây hại đến bào thai.

Chưa có đủ nghiên cứu được thực hiện trên người để kết luận thuốc gây nguy hiểm cho thai nhi.

Nếu người bệnh đang mang thai hoặc dự định có thai thì cần báo cho bác sĩ. Chỉ nên sử dụng detemir trong thời kỳ mang thai nếu lợi ích lớn hơn rủi ro.

Đối với phụ nữ đang cho con bú: Chưa rõ liệu insulin detemir có đi vào sữa mẹ hay không. Người bệnh sẽ phải trao đổi với bác sĩ và quyết định xem nên tiếp tục dùng thuốc và nuôi con bằng sữa công thức hay cho trẻ bú mẹ và đổi sang loại thuốc khác.

Đối với người cao tuổi: Khi có tuổi, các cơ quan như thận và gan sẽ không còn hoạt động tốt như khi còn trẻ, có nghĩa là khả năng xử lý thuốc sẽ kém hơn. Cơ thể người cao tuổi còn trở nên nhạy cảm hơn với tác dụng của thuốc và những điều này sẽ làm tăng nguy cơ hạ đường huyết khi dùng thuốc. Do đó, bác sĩ sẽ chỉ định liều dùng ban đầu thấp hơn và giảm liều nếu cần.

Đối với trẻ em: Insulin detemir hiện chưa được chứng minh là an toàn và hiệu quả khi sử dụng cho bệnh nhân tiểu đường type 2 dưới 18 tuổi và bệnh nhân tiểu đường type 1 dưới 2 tuổi.

Để insulin detemir ngoài tầm với của trẻ. Thuốc có thể gây ra phản ứng hạ đường huyết nghiêm trọng ở trẻ và thậm chí có thể gây tử vong.

Cách sử dụng insulin detemir

Liều dùng và dạng thuốc mà mỗi người bệnh cần sử dụng là khác nhau. Liều dùng, dạng thuốc và tần suất sử dụng thuốc sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như:

• Tuổi tác của người bệnh
• Bệnh lý cần điều trị
• Mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh
• Các bệnh lý khác đang mắc
• Phản ứng của cơ thể với liều đầu tiên

Dạng thuốc và hàm lượng

• Biệt dược: Levemir
  • Dạng: lọ (10ml)
  • Hàm lượng: 100 đơn vị/ml (100 đơn vị insulin trong mỗi ml dung dịch)
• Biệt dược: LevemirFlexTouch
  • Dạng: bút tiêm (3ml)
  • Hàm lượng: 100 đơn vị/ml

Liều dùng để điều trị tiểu đường type 1

Liều dùng cho người lớn (từ 18 – 64 tuổi)

Isulin detemir chiếm một phần ba tổng nhu cầu insulin hàng ngày. Phần còn lại sẽ là insulin tác dụng ngắn hoặc insulin tác dụng nhanh.

Liều dùng cho trẻ em từ 2 – 17 tuổi

Insulin detemir chiếm một phần ba tổng nhu cầu insulin hàng ngày. Phần còn lại sẽ là insulin tác dụng ngắn hoặc insulin tác dụng nhanh.

Liều dùng cho trẻ từ 0 – 1 tuổi

Tính an toàn và hiệu quả của insulin detemir chưa được xác định ở trẻ em dưới 2 tuổi mắc bệnh tiểu đường type 1.

Liều dùng cho người cao tuổi (từ 65 tuổi trở lên)

Khi có tuổi, các cơ quan như thận và gan sẽ không còn hoạt động tốt như khi còn trẻ, có nghĩa là khả năng xử lý thuốc sẽ kém hơn. Cơ thể người cao tuổi còn trở nên nhạy cảm hơn với tác dụng của thuốc và những điều này sẽ làm tăng nguy cơ hạ đường huyết khi dùng thuốc. Do đó, bác sĩ sẽ chỉ định liều dùng ban đầu thấp hơn và giảm liều nếu cần.

Liều dùng để điều trị tiểu đường type 2

Liều dùng cho người lớn (từ 18 – 64 tuổi)

Liều dùng insulin detemir ban đầu sẽ là 10 đơn vị (0,1 đến 0,2 đơn vị cho mỗi kg cân nặng), tiêm một lần mỗi ngày vào bữa tối hoặc trước khi đi ngủ.

Trong một số trường hợp, người bệnh phải tiêm insulin detemir hai lần mỗi ngày. Liều khởi đầu sẽ là 5 đơn vị/lần, tiêm hai lần mỗi ngày (cách nhau 12 giờ).

Liều dùng cho trẻ em từ 2 – 17 tuổi

Tính an toàn và hiệu quả của insulin detemir chưa được xác định ở trẻ em mắc bệnh tiểu đường type 2.

Liều dùng cho trẻ từ 0 – 1 tuổi

Tính an toàn và hiệu quả của insulin detemir chưa được xác định ở trẻ em dưới 2 tuổi mắc bệnh tiểu đường type 1 hoặc type 2.

Liều dùng cho người cao tuổi (từ 65 tuổi trở lên)

Khi có tuổi, các cơ quan như thận và gan sẽ không còn hoạt động tốt như khi còn trẻ, có nghĩa là khả năng xử lý thuốc sẽ kém hơn. Cơ thể người cao tuổi còn trở nên nhạy cảm hơn với tác dụng của thuốc và những điều này sẽ làm tăng nguy cơ hạ đường huyết khi dùng thuốc. Do đó, bác sĩ sẽ chỉ định liều dùng ban đầu thấp hơn và giảm liều nếu cần.

Liều dùng trong một số trường hợp đặc biệt

• Liều dùng cho người chuyển từ loại insulin khác sang insulin detemir: Nếu chuyển từ insulin glargine hoặc insulin NPH sang insulin detemir thì giữ nguyên liều dùng. Người bệnh cần theo dõi sát sao mức đường huyết trong ba tuần đầu sử dụng insulin detemir. Bác sĩ có thể sẽ điều chỉnh liều dùng insulin detemir dựa trên chỉ số đường huyết.
• Liều dùng cho người mắc bệnh gan hoặc thận: Liều dùng insulin detemir có thể cần được điều chỉnh và người bệnh cần theo dõi sát sao mức đường huyết.

Lưu ý, trên đây chỉ là liều dùng tham khảo. Người bệnh cần phải dùng thuốc đúng liều mà bác sĩ kê.

Điều gì xảy ra nếu dùng insulin detemir không theo chỉ định?

Insulin detemir được sử dụng để kiểm soát bệnh tiểu đường về lâu dài. Thuốc có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng nếu như không được sử dụng đúng theo chỉ định.

• Nếu hoàn toàn không sử dụng thuốc hoặc quên tiêm thuốc: Hoàn toàn không sử dụng thuốc hoặc quên tiêm thuốc có thể khiến lượng đường trong máu tăng rất cao và đều này có thể dẫn đến các biến chứng của bệnh tiểu đường. Ở người mắc bệnh tiểu đường type 1, khi lượng đường trong máu quá cao, cơ thể sẽ phải phân hủy chất béo để lấy năng lượng thay cho đường. Điều này có thể dẫn đến một tình trạng nguy hiểm gọi là nhiễm toan ceton. Ở người mắc bệnh tiểu đường type 2, lượng đường trong máu sẽ tăng ngày một cao và có thể khiến người bệnh bị hôn mê.
• Nếu dùng thuốc quá liều: Dùng quá liều insulin detemir có thể gây hạ đường huyết. Người bệnh nên chuẩn bị sẵn một loại đồ ăn hoặc đồ uống có chứa đường như kẹo, nước ngọt hay viên nén glucose để dùng trong trường hợp bị hạ đường huyết nhẹ. Thực hiện các bước xử trí hạ đường huyết theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu gặp phải các triệu chứng hạ đường huyết nghiêm trọng, chẳng hạn như cảm giác như sắp ngất thì hãy gọi cấp cứu hoặc đến bệnh viện gần nhất ngay lập tức.
• Nếu quên tiêm thuốc: Nếu người bệnh quên tiêm một liều insulin detemir thì hãy tiêm ngay khi nhớ ra. Nhưng nếu chỉ còn vài giờ nữa là đến thời điểm tiêm liều tiếp theo thì bỏ qua liều đã quên và tiêm liều tiếp theo như bình thường. Không được tiêm gộp hai liều để bù cho liều đã quên. Điều này có thể dẫn đến phản ứng hạ đường huyết nghiêm trọng.
• Làm sao để biết thuốc có hiệu quả hay không? Nếu mức đường huyết giảm và các triệu chứng bệnh tiểu đường có sự cải thiện, ví dụ như không còn đi tiểu nhiều và không còn thấy khát hay đói thường xuyên thì chứng tỏ thuốc có hiệu quả.

Lưu ý khi dùng insulin detemir

Dưới đây là những điều quan trọng cần lưu ý khi sử dụng insulin detemir.

Lưu ý chung

• Tiêm insulin detemir vào bữa ăn tối hoặc trước khi đi ngủ
• Tiêm insulin detemir vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
• Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ
• Nếu phải tiêm insulin detemir hai lần một ngày thì tiêm vào bữa sáng và bữa tối để hai lần tiêm cách nhau khoảng 12 giờ.

Lưu ý về cách tiêm insulin detemir

• Người bệnh sẽ được hướng dẫn cách rút insulin từ lọ, gắn kim tiêm và tự tiêm thuốc.
• Tiêm insulin detemir vào phần mỡ dưới da. Nên tiêm insulin ở đùi, bụng hoặc phần bên ngoài của bắp tay.
• Không được tiêm insulin detemir vào tĩnh mạch hoặc cơ vì làm như vậy có thể gây hạ đường huyết nghiêm trọng.
• Thay đổi vị trí tiêm vào mỗi lần tiêm.
• Không tiêm ở vùng da đang bị kích ứng, sưng tấy, tổn thương, có vảy hoặc sẹo.
• Insulin detemir là một loại insulin trong suốt và không màu. Trước mỗi lần tiêm phải kiểm tra insulin bên trong lọ hoặc bút. Nếu thấy insulin vẩn đục, chuyển màu, đặc nhớt hay có hạt li ti thì không được sử dụng.
• Không trộn insulin detemir với các loại insulin hay dung dịch khác.
• Tiêm thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày.

Ngoài insulin, người bệnh sẽ cần mua thêm các dụng cụ dưới đây:

• Kim tiêm
• Bơm kim tiêm (nếu sử dụng insulin detemir dạng lọ)
• Hộp an toàn đựng vật sắc nhọn để vứt kim tiêm hoặc bơm kim tiêm
• Bông tẩm cồn
• Kim chích máu ngón tay để lấy máu đo đường huyết
• Que thử đường huyết
• Máy đo đường huyết

Bảo quản

Insulin detemir phải được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp.

Bảo quản insulin detemir chưa mở:

• Bảo quản trong tủ lạnh ở nhiệt độ từ 2°C đến 8°C (36°F đến 46°F).
• Không để thuốc sát bộ phận làm mát của tủ lạnh.
• Nếu bảo quản trong tủ lạnh, insulin detemir chưa mở có thể để được cho đến ngày hết hạn ghi trên bao bì.
• Insulin detemir cũng có thể được bảo quản ở nhiệt độ phòng dưới 30°C (86°F) trong thời gian tối đa 42 ngày.
• Bảo quản thuốc ở nơi càng mát càng tốt và tránh nơi nhiệt độ cao.
• Sau 42 ngày ở nhiệt độ phòng, insulin detemir sẽ không còn dùng được nữa.
• Không được để insulin detemir trong ngăn đá tủ lạnh và không sử dụng insulin detemir đã bị đóng băng.
• Để lọ insulin detemir trong hộp đựng đi kèm để tránh ánh sáng.

Bảo quản lọ insulin detemir đã mở:

• Bảo quản lọ insulin detemir đã mở trong tủ lạnh ở nhiệt độ từ 2°C đến 8°C (36°F đến 46°F).
• Lọ insulin detemir đã mở cũng có thể được bảo quản ở nhiệt độ phòng dưới 30°C (86°F) trong thời gian tối đa 42 ngày. Không để thuốc ở nơi có nhiệt độ cao và ánh sáng chiếu trực tiếp.
• Sau 42 ngày ở nhiệt độ phòng, thuốc sẽ không còn dùng được nữa.

Bảo quản bút tiêm insulin detemir đã mở:

• Bảo quản ở nhiệt độ phòng dưới 30°C (86°F) trong thời gian tối đa 42 ngày.
• Không để bút tiêm insulin detemir đã mở trong tủ lạnh.
• Rút kim sau mỗi lần tiêm và thay kim mới vào lần tiêm sau.
• Không để kim gắn ở bút tiêm khi không sử dụng để tránh thuốc bị nhiễm khuẩn hoặc rò rỉ ra ngoài, điều này có thể khiến người dùng tiêm sai liều.
• Không để bút tiêm insulin detemir ở nơi có ánh sáng và nhiệt độ cao.
• Sau 42 ngày phải vứt bút đi và dùng bút mới, kể cả khi bên trong bút vẫn còn thuốc.

Mang thuốc theo khi đi xa

• Luôn mang theo insulin detemir khi đi xa vì người bệnh cần phải tiêm thuốc đều đặn hàng ngày.
• Nếu đi máy bay, không được để thuốc trong hành lý ký gửi mà nên để trong hành lý xách tay.
• Tia X trong máy soi chiếu hành lý sẽ không ảnh hưởng đến thuốc.
• Để thuốc trong hộp đựng đi kèm còn nguyên nhãn để đề phòng trường hợp nhân viên an ninh tại sân bay yêu cầu kiểm tra.
• Insulin detemir chưa mở cần được bảo quản lạnh. Sử dụng túi giữ nhiệt cùng với túi chườm lạnh để duy trì nhiệt độ của thuốc trong khi di chuyển. Lọ insulin detemir đã mở có thể được bảo quản lạnh hoặc bảo quản ở nhiệt độ phòng dưới 30°C (86°F). Tuy nhiên, tránh để thuốc ở nơi có nhiệt độ cao và ánh sáng chiếu trực tiếp. Thực hiện theo hướng dẫn bảo quản đi kèm của thuốc.
• Không để thuốc trong ô tô khi thời tiết quá nóng hoặc quá lạnh.
• Vì phải sử dụng kim và bơm kim tiêm để tiêm thuốc nên trước chuyến bay, người bệnh cần tìm hiểu quy định của hãng hàng không về việc mang thuốc và vật dụng y tế sắc nhọn lên máy bay.

Theo dõi lâm sàng

Người bệnh sẽ phải làm xét nghiệm máu trước và trong khi điều trị bằng insulin detemir để đảm bảo an toàn. Những xét nghiệm cần thực hiện gồm có:

• Xét nghiệm đường huyết
• Xét nghiệm A1C (HbA1C). Xét nghiệm này đánh giá mức độ kiểm soát lượng đường trong máu trong 2 - 3 tháng gần nhất
• Xét nghiệm chức năng gan
• Xét nghiệm chức năng thận
• Xét nghiệm kali máu

Bác sĩ có thể sẽ điều chỉnh liều dùng insulin detemir dựa trên các loại thuốc khác mà người bệnh đang dùng và dựa trên:

• Chỉ số đường huyết
• Chức năng thận
• Chức năng gan
• Thói quen tập thể dục
• Chế độ ăn uống

Ngoài ra, người bệnh cũng sẽ cần khám kiểm tra các biến chứng của bệnh tiểu đường như:

• Khám mắt
• Khám bàn chân
• Khám răng
• Khám thần kinh
• Xét nghiệm mức cholesterol
• Đo huyết áp và nhịp tim

Chế độ ăn uống

Người bệnh tiểu đường cần điều chỉnh chế độ ăn uống theo khuyến nghị của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Các lựa chọn thay thế cho insulin detemir

Ngoài insulin detemir còn có rất nhiều loại thuốc khác để điều trị bệnh tiểu đường. Bác sĩ sẽ kê thuốc dựa trên các yếu tố như loại bệnh tiểu đường, mức độ nghiêm trọng, tuổi tác, bệnh sử và đáp ứng với thuốc.