Điều trị viêm khớp dạng thấp bằng phương pháp kích thích điện có hiệu quả không?

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn gây sưng và đau khớp.

Bệnh viêm khớp dạng thấp hiện chưa có cách chữa trị khỏi dứt điểm nhưng có nhiều loại thuốc có thể giúp giảm các triệu chứng, ngăn ngừa hư hỏng khớp và giảm nguy cơ biến chứng. Bên cạnh sử dụng thuốc theo chỉ định, người bệnh có thể kết hợp thêm các phương pháp trị liệu để giảm đau đớn, cứng khớp và cải thiện khả năng vận động. Một trong những phương pháp trị liệu như vậy là kích thích điện.

Kích thích điện là gì?

Kích thích điện là liệu pháp sử dụng các xung điện nhẹ để kích hoạt sự co cơ. Những xung điện này bắt chước sự kích thích tự nhiên mà tế bào thần kinh gửi đến để tạo ra các cơn co cơ trên khắp cơ thể. Xung điện trong liệu pháp kích thích điện hoàn toàn không gây đau đớn.

Có nhiều loại liệu pháp kích thích điện, trong đó có những loại mà người bệnh có thể tự thực hiện tại nhà.

Ví dụ, một loại liệu pháp kích thích điện phổ biến mà người bệnh có thể sử dụng tại nhà là kích thích dây thần kinh bằng điện qua da (TENS).

Với phương pháp này, người bệnh đặt các miếng điện cực lên da ở những vùng bị đau hoặc căng cơ. Sau đó, xung điện nhẹ sẽ được truyền qua dây dẫn đến các điện cực và tác động đến các dây thần kinh. Người dùng có thể tùy chỉnh cường độ của xung điện theo nhu cầu và khả năng chịu đựng.

Lợi ích của liệu pháp kích thích điện đối với bệnh viêm khớp dạng thấp

Mục đích của liệu pháp kích thích điện là làm cho các cơ co lại và sau đó giãn ra một cách tự nhiên. Các xung điện còn làm tăng lưu lượng máu đến khu vực được kích thích, điều này được cho là có thể giúp thúc đẩy quá trình lành vết thương và giảm đau.

Bệnh viêm khớp dạng thấp gây đau mạn tính ở các khớp và nhiều khu vực khác trên khắp cơ thể. Đôi khi, nếu chỉ dựa vào thuốc thì sẽ khó kiểm soát được tình trạng bệnh mà phải kết hợp nhiều phương pháp điều trị với nhau để giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, giảm tần suất bùng phát và kéo dài giai đoạn thuyên giảm.

Những người bị viêm khớp dạng thấp có thể sử dụng các phương pháp điều trị bổ sung và thay thế bên cạnh các phương pháp điều trị chính như dùng thuốc. Tuy nhiên, hiện chưa có nhiều bằng chứng chứng minh hiệu quả của liệu pháp kích thích điện trong điều trị viêm khớp dạng thấp.

Một nghiên cứu vào năm 2021 cho thấy rằng những người sử dụng phương pháp kích thích điện như TENS đã giảm các cơn đau cấp tính và mạn tính nhưng các thử nghiệm quy mô lớn hơn lại cho thấy rằng liệu pháp kích thích điện chỉ có hiệu quả giảm đau và cải thiện khả năng vận động không đáng k.

Liệu pháp kích thích điện phù hợp với những ai?

Mặc dù hiệu quả chưa được kiểm chứng nhưng các liệu pháp kích thích điện như TENS không gây ra bất kỳ tác động tiêu cực nghiêm trọng nào đến sức khỏe. Tuy nhiên, trong một báo cáo vào năm 2022 về các liệu pháp điều trị bổ sung cho bệnh viêm khớp dạng thấp, Hiệp hội Thấp khớp Hoa Kỳ (ACR) đã đưa ra khuyến cáo rằng những người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp không nên sử dụng liệu pháp kích thích điện.

Theo hướng dẫn của ACR, mặc dù sử dụng liệu pháp kích thích điện để điều trị viêm khớp dạng thấp dường như không gây ra tác hại lớn nào nhưng chưa có nhiều bằng chứng về những lợi ích của liệu pháp này trong điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp. Trong báo cáo của mình, ACR kết luận rằng có vẻ như liệu pháp kích thích điện không mang lại ích lợi gì cho những người bị viêm khớp dạng thấp.

Các nhà nghiên cứu khác cũng đã đưa ra kết quả tương tự, thậm chí còn đặt câu hỏi về lợi ích thực sự của liệu pháp kích thích điện trong việc giảm đau mạn tính.

Mặc dù có những băn khoăn về lợi ích thực sự của liệu pháp kích thích điện trong việc giảm cơn đau cấp tính hoặc mạn tính ở những người mắc các bệnh như viêm khớp dạng thấp nhưng phương pháp điều trị này cũng không gây hại gì nên người bệnh hoàn toàn có thể thử nếu muốn.

Những ai không nên điều trị viêm khớp dạng thấp bằng liệu pháp kích thích điện?

Có một số nhóm đối tượng không nên sử dụng liệu pháp kích thích điện, gồm có:

• Phụ nữ đang mang thai
• Người mắc bệnh động kinh
• Người có các thiết bị y tế được cấy bên trong cơ thể như máy điều hòa nhịp tim

Quy trình thực hiện liệu pháp kích thích điện

Các bước của liệu pháp kích thích điện tùy thuộc vào loại liệu pháp và thiết bị cụ thể mà người bệnh sử dụng. Thông thường, thiết bị kích thích điện gồm có các điện cực được đặt lên vùng cần điều trị.

Thiết bị sẽ phát ra các xung điện nhẹ đến điện cực. Người dùng có thể điều chỉnh cường độ xung điện và thời điển điều trị.

Liệu pháp kích thích điện đa phần không gây đau đớn và phần lớn người dùng đều cảm thấy hơi tê nhẹ trong quá trình trị liệu. Khi tăng cường độ xung điện, người dùng có thể sẽ cảm thấy châm chích hoặc cảm giác như kim châm lên da.

Liệu pháp kích thích cơ bằng xung điện (EMS)

Liệu pháp kích thích cơ bằng xung điện (electrical muscle stimulation - EMS) hơi khác một chút so với kích thích điện. Thiết bị EMS được thiết kế để tạo ra các cơn co cơ nhằm tăng kích thước hoặc chức năng của cơ chứ không phải để làm thư giãn cơ.

Liệu pháp EMS thường được các vận động viên sử dụng như một cách để tăng sức mạnh và hiệu suất. Tuy nhiên, liệu pháp EMS cũng đã được nghiên cứu như một cách để cải thiện sức mạnh của cơ và khả năng vận động ở những người bị viêm khớp dạng thấp.

Một số nghiên cứu đã đánh giá những lợi ích mà liệu pháp EMS có thể mang lại cho những người bị viêm khớp dạng thấp. Một nghiên cứu từ năm 2019 cho thấy việc sử dụng liệu pháp EMS thường xuyên với cường độ xung điện cao giúp làm tăng khối lượng và sức mạnh của cơ ở những người bị viêm khớp dạng thấp, nhưng kết quả ở mỗi người được điều trị bằng liệu pháp này không hoàn toàn giống nhau.

Tóm tắt bài viết

Liệu pháp kích thích điện sử dụng dòng điện nhẹ để làm co cơ. Dòng điện được truyền qua các điện cực và nhiều thiết bị kích thích điện có thể được sử dụng tại nhà.

Liệu pháp kích thích điện thường được sử dụng để giảm đau và thúc đẩy quá trình phục hồi cơ nhưng lợi ích của liệu pháp này đối với những người bị viêm khớp dạng thấp vẫn còn gây tranh cãi.

Liệu pháp kích thích điện không gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng nào nhưng người bệnh vẫn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Những người đang mang thai, bị động kinh hoặc đã cấy máy điều hòa nhịp tim không nên sử dụng liệu pháp kích thích điện.

Liệu pháp kích thích điện không thể thay thế các phương pháp điều trị viêm khớp dạng thấp tiêu chuẩn. Người bệnh vẫn cần sử dụng các loại thuốc mà bác sĩ kê để kiểm soát các triệu chứng bệnh một cách hiệu quả và ngăn ngừa hỏng khớp.