Điều trị viêm khớp dạng thấp bằng hydroxychloroquine có hiệu quả không?

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh tự miễn mạn tính gây sưng và đau ở các khớp, chủ yếu xảy ra ở các khớp của bàn tay, cổ tay và bàn chân. Căn bệnh này còn có thể gây ảnh hưởng đến cả những bộ phận khác của cơ thể và dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng. Người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp thường trải qua các giai đoạn bệnh tái phát và thuyên giảm đan xen.

Hydroxychloroquine là một loại thuốc được sử dụng cho những người bị viêm khớp dạng thấp nhẹ. Dưới đây là những điều bạn cần biết về hiệu quả của loại thuốc này đối với bệnh viêm khớp dạng thấp, cơ chế điều trị bệnh và những tác dụng phụ có thể xảy ra khi dùng thuốc.

Hydroxychloroquine là gì?

Hydroxychloroquine (biệt dược là Plaquenil) thuộc nhóm thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARD). Ban đầu loại thuốc này được sử dụng để điều trị bệnh sốt rét nhưng sau đó đã trở thành một phương pháp điều trị hiệu quả cho các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp và bệnh lupus.

Hydroxychloroquine đa phần được dung nạp tốt mà không gây ra tác dụng phụ đáng kể, vì vậy nên đây là một loại thuốc an toàn cho cả người lớn và trẻ em. Loại thuốc này được bán rộng rãi và có giá thành hợp lý.

Hydroxychloroquine điều trị viêm khớp dạng thấp như thế nào?

Bệnh viêm khớp dạng thấp xảy ra do hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức và tấn công chính các mô khỏe mạnh của cơ thể. Hydroxychloroquine ngăn chặn các hóa chất gây viêm mà hệ thống miễn dịch giải phóng ra khi tấn công các mô cơ thể. Hay nói cách khác, hydroxychloroquine điều hòa và làm dịu hệ thống miễn dịch.

Đối với những người bị viêm khớp dạng thấp, loại thuốc này có những tác dụng sau đây:

• Giảm sưng
• Giảm đau
• Giảm cứng khớp
• Giảm viêm
• Ngăn ngừa hỏng và biến dạng khớp
• Giảm nguy cơ biến chứng

Hydroxychloroquine có thể được sử dụng một mình hoặc kết hợp với các DMARD khác như methotrexate, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và các triệu chứng ở mỗi ca bệnh.

Chuẩn bị trước khi sử dụng hydroxychloroquine

Người bệnh có thể sẽ phải đo thị lực trước khi dùng hydroxychloroquine và khám lại định kỳ hàng năm trong thời gian sử dụng thuốc. Điều này nhằm theo dõi những thay đổi về thị lực có thể xảy ra trong quá trình dùng thuốc.

Người bệnh cần cho bác sĩ biết nếu như đang mang thai, cho con bú hoặc đang có kế hoạch mang thai. Chưa rõ tính an toàn của loại thuốc này khi sử dụng trong thai kỳ. Một số nghiên cứu cho thấy loại thuốc này an toàn với phụ nữ mang thai trong khi một số nghiên cứu khác lại chỉ ra rằng hydroxychloroquine có thể gây dị tật bẩm sinh nếu dùng trong ba tháng đầu của thai kỳ.

Cách sử dụng hydroxychloroquine để điều trị viêm khớp dạng thấp

Hydroxychloroquine là một loại thuốc đường uống có dạng viên nén. Theo Hiệp hội Thấp khớp học Hoa Kỳ (the American College of Rheumatology), liều dùng hydroxychloroquine được xác định dựa trên cân nặng (5mg/kg cân nặng), liều dùng hàng ngày dao động từ 200 – 400mg. Liều tối đa là 400 mg mỗi ngày.

Người bệnh có thể uống thuốc một lần/ngày hoặc chia làm nhiều lần, liều lượng thuốc mỗi lần phải bằng nhau. Một số trường hợp cần sử dụng hydroxychloroquine liều cao hơn.

Nên uống hydroxychloroquine sau khi ăn. Nếu đang phải dùng thuốc kháng axit thì nên uống cách hydroxychloroquine ít nhất 4 tiếng.

Các tác dụng phụ của hydroxychloroquine

Tác dụng phụ phổ biến nhất của hydroxychloroquine là buồn nôn và tiêu chảy. Uống thuốc sau khi ăn có thể giúp giảm nguy cơ gặp phải những tác dụng phụ này.

Các tác dụng phụ khác của hydroxychloroquine gồm có:

• Phát ban da
• Thay đổi sắc tố da
• Rụng tóc
• Yếu cơ
• Thiếu máu (hiếm khi xảy ra)
• Rối loạn nhịp tim (hiếm khi xảy ra)

Giảm hoặc mất thị lực cũng là những tác dụng phụ hiếm gặp khác của hydroxychloroquine. Những tác dụng phụ này chủ yếu xảy ra ở những người dùng thuốc trong thời gian dài hoặc dùng liều cao và những người:

• mắc bệnh về võng mạc
• mắc bệnh thận
• mắc bệnh gan
• trên 60 tuổi

Hydroxychloroquine có thể tương tác với một số loại thuốc điều trị động kinh như carbamazepine hoặc phenytoin và thuốc điều trị bệnh tim mạch, đặc biệt là thuốc điều trị rối loạn nhịp tim như amiodarone và digoxin.

Những ai không nên dùng hydroxychloroquine để điều trị viêm khớp dạng thấp?

Những người có các yếu tố dưới đây dễ gặp phải tác dụng phụ của hydroxychloroquine hơn và cần phải cho bác sĩ biết trước khi bắt đầu dùng thuốc:

• Trên 60 tuổi
• Mắc bệnh võng mạc
• Mắc bệnh gan hoặc bệnh thận nặng
• Bị thiếu men G6PD
• Mắc chứng rối loạn chuyển hóa porphyrin
• Mắc bệnh vảy nến
• Bị dị ứng với hydroxychloroquine hoặc các loại thuốc tương tự (quinolone hoặc quinine)

Ngoài ra, người bệnh cần cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc và thực phẩm chức năng đang dùng để bác sĩ kê loại thuốc phù hợp và tránh xảy ra tương tác thuốc.

Hiệu quả điều trị viêm khớp dạng thấp của hydroxychloroquine

Các triệu chứng viêm khớp dạng thấp thường cải thiện trong vòng 2 tháng sau khi dùng hydroxychloroquine. Các triệu chứng thường cải thiện từ từ nên người bệnh cần phải kiên nhẫn sử dụng thuốc đều đặn.

Thuốc sẽ đạt hiệu quả tối đa sau khoảng 6 tháng. Nếu sau khoảng thời gian này mà các triệu chứng vẫn không cải thiện thì người bệnh nên báo cho bác sĩ để điều chỉnh phác đồ điều trị.

Câu hỏi về hydroxychloroquine

Cần dùng hydroxychloroquine trong bao lâu?

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh mạn tính không có cách chữa trị khỏi hoàn toàn. Do đó, người bệnh sẽ phải sử dụng các loại thuốc điều trị như hydroxychloroquine về lâu dài để kiểm soát tình trạng bệnh và ngăn ngừa biến chứng. Tuy nhiên, nếu thuốc không hiệu quả hoặc gây ra tác dụng phụ thì người bệnh nên cho bác sĩ biết để đổi thuốc.

Các phương pháp điều trị không cần dùng thuốc để làm giảm các triệu chứng viêm khớp dạng thấp?

Tập thể dục thường xuyên, ăn uống lành mạnh, đủ chất và nghỉ ngơi đầy đủ có thể giúp làm giảm nguy cơ bệnh tái phát và giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Ở những người hút thuốc lá, bỏ thuốc cũng sẽ có ích cho tình trạng bệnh viêm khớp dạng thấp.

Hydroxychloroquine có phải là thuốc ức chế miễn dịch không?

Hydroxychloroquine không trực tiếp ức chế hệ thống miễn dịch. Tuy nhiên, loại thuốc có thể làm giảm số lượng bạch cầu và điều này sẽ khiến cho người bệnh dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hơn.

Tóm tắt bài viết

Nếu không điều trị, bệnh viêm khớp dạng thấp có thể dẫn đến các biến chứng như hội chứng ống cổ tay, viêm các cơ quan (tim, phổi) và tổn thương mô vĩnh viễn.

Hydroxychloroquine giúp kiểm soát bệnh viêm khớp dạng thấp và ngăn ngừa những biến chứng này. Đây là một phương pháp điều trị viêm khớp dạng thấp hiệu quả và an toàn với hầu hết mọi người. Hydroxychloroquine có thể được sử dụng một mình hoặc kết hợp với các loại thuốc khác.