Có nên uống canxi photphat không?

Canxi là gì?

Cơ thể mỗi người có khoảng 0,5 đến 1,1 kg canxi. Phần lớn trong số đó, lên đến 99%, tập trung trong xương và răng và 1% còn lại được phân bố khắp cơ thể trong các tế bào, lớp màng bao quanh tế bào, máu và trong các chất dịch khác của cơ thể.

Chúng ta đều biết rằng xương và răng được tạo nên chủ yếu từ canxi nhưng thực ra không phải chỉ có canxi. Xương và răng được cấu tạo từ canxi photphat (calcium phosphate), một hợp chất của canxi và phốt pho. Vậy liệu rằng bổ sung canxi photphat có giúp cho xương chắc khỏe hơn không?

Vai trò của canxi trong cơ thể

Canxi không chỉ tham gia hình thành và duy trì cấu trúc xương, răng chắc khỏe mà còn có nhiều chức năng quan trọng khác trong cơ thể như:

• Điều hòa sự lưu thông máu
• Hỗ trợ sự co cơ
• Hỗ trợ sự truyền tín hiệu giữa các tế bào thần kinh
• Tham gia vào quá trình đông máu

Cơ thể cần bao nhiêu canxi mỗi ngày?

Nói chung, cả nam giới và phụ nữ đều cần khoảng 1.000 miligam (mg) canxi mỗi ngày.

Từ 51 tuổi trở đi, nhu cầu canxi của phụ nữ tăng lên 1.200 mg. Lý do là bởi sau mãn kinh, sự hủy xương diễn ra nhanh hơn tốc độ tạo xương mới.

Bắt đầu từ tuổi 71, nam giới cũng cần 1.200 mg canxi mỗi ngày.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có nhu cầu canxi cao hơn do tốc độ hình thành và tăng trưởng xương nhanh chóng. Phụ nữ mang thai cũng cần nhiều canxi hơn bình thường vì cần phải cung cấp đủ canxi cho sự phát triển của thai nhi trong bụng.

Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), lượng canxi khuyến nghị hàng ngày đối với mỗi nhóm tuổi như sau: (1)

• 7 đến 12 tháng tuổi: 260 mg
• 1 – 3 tuổi: 700 mg
• 4 – 8 tuổi: 1.000 mg
• 9 – 18 tuổi: 1.300 mg
• Nam giới 19 – 70 tuổi: 1.000 mg
• Nam giới 71 tuổi trở lên: 1.200 mg
• Phụ nữ 19 – 50 tuổi: 1.000 mg
• Phụ nữ 51 tuổi trở lên: 1.200 mg

Thực phẩm giàu canxi

Từ trước đến nay, sữa vẫn được biết đến là nguồn cung cấp canxi dồi dào nhất. Tuy nhiên, nhiều loại thực phẩm khác cũng chứa lượng canxi lớn, chẳng hạn như:

• Phô mai, sữa chua và các sản phẩm từ sữa khác
• Các loại hạt và quả hạch như hạt bí, hạt dưa, hạt chia, óc chó, hạt dẻ cười, hạnh nhân…
• Các loại đậu
• Các loại rau xanh như rau bina, bông cải xanh, cải xoăn, cải thìa…
• Quả sung
• Cam quýt
• Đậu phụ (đậu hũ)
• Cá hồi hoặc cá mòi đóng hộp, nguyên xương

Các dạng canxi

Trong tự nhiên, canxi liên kết với các nguyên tố khác, chẳng hạn như carbon, oxy hoặc phốt pho. Trong quá trình tiêu hóa, những hợp chất canxi này sẽ trở lại trạng thái nguyên tố, được cơ thể hấp thụ và mang lại các lợi ích cho sức khỏe.

Canxi từ đá dolomit, bột xương hoặc vỏ hàu không được khuyến khích sử dụng vì những nguồn canxi này có thể lần chì và các chất độc hại khác. Cơ thể con người hấp thụ canxi tốt hơn khi tiêu thụ từng lượng nhỏ (tối đa 500 mg) và sau bữa ăn.

Canxi photphat, thường có dạng tricanxi photphat (tricalcium phosphate) trong thực phẩm chức năng, chứa gần 39% canxi nguyên tố. Tỷ lệ canxi nguyên tố này chỉ thấp hơn một chút so với canxi cacbonat (40%) nhưng cao hơn canxi citrat (21%), canxi lactat (13%) và canxi gluconat (9%).

Bổ sung vitamin D sẽ giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn. Do đó, nhiều loại thực phẩm chức năng bổ sung canxi cũng chứa cả vitamin D.

Có nên uống canxi photphat không?

Tiến sĩ Roger Phipps, trợ lý giáo sư tại Trường Đại học Dược Husson cho biết: “Đa phần thì các lợi ích mà canxi photphat mang lại cũng chỉ tương đương với canxi cacbonat hay canxi citrat. Tuy nhiên, bổ sung đủ phốt phát là điều cần thiết cho sức khỏe của xương. Vì vậy, canxi photphat sẽ là lựa chọn thích hợp hơn đối với những người bị thiếu hụt photphat.”

Thiếu photphat là vấn đề phổ biến ở những người bị bệnh celiac, bệnh Crohn, vấn đề về thận, rối loạn sử dụng rượu và những người uống quá nhiều thuốc kháng axit. Tuy nhiên, ở hầu hết người khỏe mạnh thì chế độ ăn hàng ngày có thể đáp ứng đủ nhu cầu photphat. Trên thực tế, tình trạng thừa photphat do uống quá nhiều nước ngọt có ga đang là một vấn đề đáng lo ngại ở nhiều quốc gia trên thế giới vì có thể dẫn đến loãng xương và các bệnh về thận. (2)

Phần lớn các trường hợp bị thiếu canxi và cần uống bổ sung đều là do thiếu vitamin D.

Tóm tắt bài viết

Tốt nhất vẫn nên cung cấp canxi cho cơ thể từ thực hiện tự nhiên, trừ khi bác sĩ chỉ định uống bổ sung. Nếu chế độ ăn không có đáp ứng đủ nhu cầu canxi và cần phải bổ sung thì nên lựa chọn canxi cacbonat hoặc canxi citrat.