Chăm sóc bàn chân ở người bệnh đái tháo đường - Bệnh viện Nội Tiết trung ương
Đái tháo đường có thể gây ra loét bàn chân, cắt cụt chi. Hầu hết các vết loét bàn chân đều có thể phòng ngừa được thông qua phát hiện và điều trị sớm. Nếu người bệnh đái tháo đường có tổn thương bàn chân được chăm sóc và điều trị đúng có thể tránh được cắt cụt chi.
Người bệnh tìm một thời điểm thích hợp nhất trong ngày (buổi tối là tốt nhất) để kiểm tra chân hàng ngày và làm điều đó như một thói quen.
Chọn nơi có đầy đủ ánh sáng để quan sát kỹ
Nếu bệnh nhân không cúi xuống để nhìn bàn chân của mình được thì hướng dẫn họ sử dụng một cái gương để quan sát lòng bàn chân hoặc nhờ người thân trong gia đình hoặc người thân chăm sóc
Rửa chân hàng ngày
- Rửa kỹ bàn chân và kẽ ngón chân (Dùng bọt biển hoặc khăn mềm rửa thật nhẹ nhàng). Rử̉a bằng nước ấm và xà bông trung tính. Không ngâm chân quá 5 phút.
- Sau khi rửa lau thật khô da và các kẽ ngón chân, có thể dùng bột tal để làn trơn da chân.
- Nếu da chân bị khô sử dụng kem làm ẩm da (lưu ý bệnh nhân không được bôi kem vào kẽ ngón chân).
Phòng tránh các vết bỏng
- Kiểm tra nhiệt độ nước trước khi tắm rửa bằng cách dùng nhiệt kế hoặc mu tay, khuỷu tay. Nhiệt độ nước không nóng quá cũng không lạnh quá. Khoảng 37ºC là tốt nhất.
- Không sưởi ấm chân bằng các phương pháp như sưởi bằng lò than, sưởi bằng viên gạch nung nóng; không dùng nước nóng để xông hơi bàn chân hoặc ngâm chân; không đốt lá ngải hơ chân; tắt chăn điện…vì dễ gây bỏng .
- Thoa kem chống nắng lên chỗ da để trần khi đi ra nắng
Nếu chân có vết chai chân hoặc sẹo
Người bệnh không được tự ý cắt vết chai sẹo mà phải đến gặp bác sỹ
Chăm sóc móng chân.
Không để móng chân mọc quá dài
Cách cắt móng chân:
- Nếu thị lực kém nên nhờ người thân trong gia đình cắt móng chân
- Cắt móng chân ngay sau khi tắm, khi đó móng sẽ mềm và dễ cắt
- Cắt móng chân theo đường ngang.Tránh cắt móng sâu vào phía trong. Dùng giũa để giũa những góc sắc nhọn và những cạnh thô ráp.
- Không được dùng những vật sắc nhọn đào sâu dưới móng chân hoặc da quanh móng
- Phải giũa những móng chân dày
Mang giầy, tất phù hợp với bàn chân
Tất: nên chọn tất bằng len hoặc cotton, tất có độn bông, mũi tất không chật, đường may nổi không thô, ráp. Tất cao đến đầu gối không được khuyên dùng
Giầy:
- Chọn giày rộng và sâu ở phần mũi, có đế cao su dày, gót không cao, đệm gót chắc chắn, buộc dây hoặc băng dán, lót trong nhẵn.
- Nên mua giày vào buổi chiều
- Khi thử giày, người bệnh phải đo cả hai chân, đứng để thử giày
- Không bao giờ đi giày mới cả ngày.
- Không bao giờ được đi chân trần
Nếu chân bị nhiễm trùng
Sát trùng vết thương và đến bệnh viện khám ngay
Giữ cho mạch máu được lưu thông
- Người bệnh nên đặt chân lên ghế theo tư thế nằm ngang khi ngồi xuống
- Không bắt chéo chân trong thời gian dài.
- Không đi những đôi tất chật hoặc thắt nút quanh cổ chân.
- Cử động ngón chân trong 5’ từ 2-3 lần trong ngày. Tập vận động bàn chân hàng ngày để tăng lưu thông mạch máu ở bàn chân như: đi bộ, đạp xe,…
Có lối sống lành mạnh
Người bệnh đái tháo đường cần tuân thủ tốt chế độ ăn, tập luyện hợp lý, thực hiện thuốc và tái khám theo đúng chỉ định của bác sĩ, biết cách theo dõi đường huyết, không hút thốc lá, …để quản lý tốt bệnh đái tháo đường, qua đó phòng ngừa các biến chứng có thể xảy ra
Nên đến gặp bác sỹ khi
- Có vết loét mà không bắt đầu lành trong vòng 2 tuần.
- Có móng chân quặp rất dày hoặc có xu hướng tách đôi khi cắt.
- Có các cục chai chân, các vết xước hoặc các vấn đề khác mà không giải quyết được.
Nguồn tham khảo: Bệnh viện Nội Tiết TW
Mặc dù đái tháo đường là một bệnh lý phổ biến nhưng không ít người vẫn chưa hiểu đúng về căn bệnh này, dẫn đến những sai lầm trong điều trị bệnh. Một trong những điều mà nhiều người hiểu sai nhất là chế độ ăn uống khi mắc đái tháo đường.
Loét bàn chân là một biến chứng phổ biến của bệnh đái tháo đường khi không được kiểm soát tốt bằng các phương pháp như điều chỉnh chế độ ăn, tập thể dục, thuốc đường uống và liệu pháp insulin. Các vết loét hình thành do mô da bị phân hủy và để lộ các lớp mô bên dưới.
Ở những người mắc bệnh tiểu đường, các vấn đề như bệnh thần kinh và lưu thông máu kém có thể khiến vết thương ở bàn chân không được phát hiện hoặc chậm lành. Tình trạng này có thể khiến cho các vết thương thông thường như vết cắt hay trầy xước bị nhiễm trùng và trở thành vết loét sâu.
Thêm đậu phộng và bơ đậu phộng vào chế độ ăn uống mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt đối với những người bị bệnh đái tháo đường type 2.
Ngứa chân ở những người mắc bệnh tiểu đường có thể là do lưu thông máu kém hoặc do tổn thương dây thần kinh ở cẳng chân và bàn chân. Cả hai tình trạng này đều là do lượng đường trong máu cao gây ra.