Cảm giác lo âu, căng thẳng kéo dài - Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

Triệu chứng và dấu hiệu

Triệu chứng và dấu hiệu của RLLATT thay đổi về mức độ. Các triệu chứng RLLATT bao gồm:

• Đứng ngồi không yên; Cảm giác kích động căng thẳng; Cảm giác có cục, hòn vướng ở cổ
• Khó tập trung; Mệt mỏi; Dễ kích thích; Mất kiên nhẫn
• Hay đãng trí; Căng cơ
• Rối loạn giấc ngủ ( khó dỗ giấc ngủ và giấc ngủ chập chờn)
• Đổ mồ hôi nhiều; Cảm giác ngộp thở
• Đau vùng dạ dày; Tiêu chảy; Nhức đầu v.v.

Yếu tố nguy cơ

Một số yếu tố tăng nguy cơ hình thành RLLATT là:

• Tuổi thơ bất hạnh. Trẻ có tuổi thơ bất hạnh và nhiều nghịch cảnh, chứng kiến những hình ảnh gây tổn thương, có nguy cơ RLLATT cao hơn.
• Bệnh Tật. Mắc phải bệnh nặng, như ung thư chẳng hạn, có thể làm bạn lo âu. Lo âu về tương lai, về cách điều trị, về chi phí có thể vượt quá khả năng chịu đựng của mình.
• Stress. Nhiều tình huống stress dồn dập trong cuộc sống có thể khởi phát sự lo âu quá mức. Ví dụ bệnh tật đi kèm với stress bị mất việc và mất thu nhập là khởi đầu cho RLLATT.
• Nhân cách. Một số dạng nhân cách nào đó dễ sinh rối loạn lo âu.  Những người không đạt được nhu cầu về tâm lý, như trường hợp không có những liên hệ gần gũi được đáp ứng đầy đủ, có thể cảm thấy kém an toàn và có nguy cơ cao RLLATT. Ngoài ra, một số rối loạn nhân cách, như rối loạn nhân cách giáp ranh (borderline personality disorder), cũng đi kèm RLLATT.
• Di truyền. Một số chứng cứ cho thấy RLLATT có yếu tố di truyền khiến nó thường gặp ở nhiều thành viên trong cùng một gia đình.

Khi nào cần đi khám bệnh

• Bệnh nhân RLLATT, người lớn cũng như trẻ em,  thường xuyên bị đe doạ bởi những lo âu.
• Họ lo âu, căng thẳng vì những vấn đề từ nhỏ đến lớn như: Việc học hành; Công việc; Thành tích thể thao; Sửa chữa xe; Công việc nội trợ; Động đất; Chiến tranh; Tài chánh; Di chuyển bằng máy bay; Sức khoẻ của họ và những người khác …
• Bạn có cảm giác không thể loại bỏ được sự sợ sệt và lo lắng, ngay cả khi cố gắng thư giãn và tìm cách gỡ rối. Sự lo âu có thể kéo dài từ tháng này sang tháng kia. Bạn cảm thấy không còn tự kiểm soát được. Lo âu ảnh hưởng đến khả năng xử lý công việc hàng ngày của bạn.
• Trạng thái lo âu có thể giảm bớt, nhưng cũng có khi trở nên trầm trọng hơn theo thời gian. Hãy tìm sự giúp đỡ của bác sĩ chuyên khoa trước khi bệnh trở nặng, việc trị liệu sẽ dễ dàng hơn.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán RLLATT, bệnh nhân cần hội đủ các tiêu chuẩn sau:

• Lo lắng và lo âu quá mức hàng ngày trong thời gian ít nhất 6 tháng
• Khó khăn trong việc kiểm soát sự lo âu
• Lo âu đi kèm với những triệu chứng đặc hiệu, như cảm giác bế tắc, khó tập trung, căng cơ và rối loạn giấc ngủ
• Lo âu gây khủng hoảng và xáo trộn nặng đến cuộc sống thường nhật.
• Lo âu không liên quan đến những tình trạng khác, như các cơn hoảng sợ (panic attacks) hoặc lạm dụng thuốc ma tuý.

Biến chứng

RLLATT gây những hậu quả nặng nề hơn là chỉ đơn thuần làm bạn lo âu.

Nó có thể làm cho những vấn đề sau đây trở thành trầm trọng hơn như

• Trầm cảm;
• Lạm dụng chất gây nghiện;
• Mất ngủ;
• Những vấn đề về dạ dày ruột;
• Nhức đầu;
• Nghiến răng (bruxism).

Điều Trị

1. Thuốc men

Có nhiều loại thuốc để giảm bớt triệu chứng của RLLATT:

• Các thuốc chống lo âu
• Thuốc chống trầm cảm

2. Tâm lý liệu pháp

Một số phương pháp để đối phó với RLLATT:

• Gia nhập một nhóm hỗ trợ về Rối loạn lo âu.  Bạn có thể tìm thấy sự đồng cảm, sự nhận thức, cùng nhau trao đổi kinh nghiệm.
• Hành Động. Cùng làm việc với chuyên gia tâm lý của bạn để chỉ rõ những vấn đề khiến bạn lo âu và tìm cách đối mặt với nó. Ví dụ, nếu tài chánh là vấn đề bạn quan tâm, hãy làm việc để làm sao hoạch định được một bản dự toán.
• Hãy để quá khứ qua đi. Đừng quá lưu tâm về những chuyện đã qua. Hãy thay đổi những điều bạn có thể thực hiện, còn lại nên để cho mọi việc tự hoàn tất tiến trình của nó.
• Phá vỡ vòng lẩn quẩn. Khi bạn cảm thấy lo âu, hãy đi bộ nhanh (jogging) hoặc chú tâm vào một sở thích riêng (hobby) nào đó để hướng sự tập trung của bạn ra khỏi những sự việc làm bạn lo lắng.
• Hãy tự chăm sóc bản thân. Ngủ đầy đủ, ăn chế độ ăn cân đối, tập luyện và dành thời gian để thư giãn. Tránh cà phê và thuốc lá vì có thể làm triệu chứng lo âu thêm trầm trọng. Tuyệt đối không sa đà vào rượu và các loại  thuốc cấm.
• Tuân thủ chặt chẽ kế hoạch điều trị. Dùng thuốc theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Hãy tái khám đúng hẹn. Sự kiên trì sẽ giúp kế hoạch điều trị của bạn tiến triển tốt.
• Hoà hợp với tập thể. Đừng để sự lo âu cách ly bạn khỏi những người thân yêu và những hoạt động bổ ích. Gần gũi những người khác mang đến cho bạn một sự chuyển hướng lành mạnh.

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn