Mãn kinh có những triệu chứng nào?

Nội dung chính của bài viết:

• Mãn kinh là giai đoạn đánh dấu sự chấm dứt chu kỳ kinh nguyệt và khả năng sinh sản ở phụ nữ.
• Nguyên nhân gây nên các triệu chứng của giai đoạn mãn kinh chủ yếu là do sự suy giảm về nồng độ các hormone sinh dục nữ như estrogen và progesterone.
• Mãn kinh gây ra các triệu chứng như thay đổi chu kỳ kinh nguyệt; bốc hỏa; khô âm đạo; đau khi quan hệ; mất ngủ hoặc khó ngủ; đi tiểu thường xuyên hoặc tiểu không tự chủ; nhiễm trùng đường tiết niệu; giảm ham muốn; teo âm đạo; thay đổi tâm trạng; thay đổi mô da, tóc và các mô khác.
• Nên đi khám bác sĩ nếu như các vấn đề hoặc triệu chứng mãn kinh gây khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn. 

Mãn kinh là gì?

Mãn kinh là giai đoạn đánh dấu sự chấm dứt chu kỳ kinh nguyệt và khả năng sinh sản ở phụ nữ. Mãn kinh thường diễn ra trong độ tuổi từ 45 – 55 và trước khi mãn kinh, hầu hết phụ nữ đều thường trải qua giai đoạn tiền mãn kinh. Giai đoạn này có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm. Thực ra, hầu hết các triệu chứng liên quan đến mãn kinh đều bắt đầu xảy ra từ giai đoạn tiền mãn kinh này.

Nguyên nhân gây nên các triệu chứng của giai đoạn mãn kinh chủ yếu là do sự suy giảm về nồng độ các hormone sinh dục nữ như estrogen và progesterone. Vì các hormone này có nhiều tác động khác nhau lên cơ thể người phụ nữ nên các triệu chứng mãn kinh cũng rất đa dạng.

Estrogen là hormone có vai trò điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và ảnh hưởng đến các bộ phận sau của cơ thể:

• Hệ sinh dục
• Đường tiết niệu
• Tim
• Mạch máu
• Xương
• Ngực
• Da
• Tóc
• Niêm mạc
• Cơ sàn chậu
• Não bộ

Dưới đây là những triệu chứng phổ biến nhất của giai đoạn mãn kinh.

Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt

Khi chuẩn bị bước vào giai đoạn mãn kinh, chu kỳ kinh nguyệt sẽ không được đều đặn như trước đây, có thể dài hơn hoặc cũng có thể ngắn hơn và mỗi khi có kinh, lượng máu có thể nhiều hơn hoặc ít hơn bình thường và còn có hiện tượng ra máu giữa chu kỳ kinh nguyệt. Thời gian mỗi lần có kinh có thể ngắn hơn hoặc dài hơn trước đây.

Ngoài ra, trong thời kỳ tiền mãn kinh, nhiều phụ nữ còn bị lỡ kinh nguyệt (một hoặc vài tháng không có kinh). Nếu bạn bị lỡ kinh nguyệt thì trước tiên nên thử thai để loại trừ khả năng mang thai. Nếu như không mang thai mà bị lỡ kinh nguyệt thì đây rất có thể là dấu hiệu cho thấy sắp bắt đầu thời kỳ mãn kinh. Nếu không có kinh nguyệt trong 12 tháng liên tiếp và sau đó tự nhiên lại ra máu âm đạo nhỏ giọt thì cần đi khám bác sĩ để kiểm tra xem có mắc bất kỳ vấn đề nào nghiêm trọng, chẳng hạn như ung thư hay không.

Bốc hỏa

Rất nhiều phụ nữ gặp phải hiện tượng bốc hỏa là do mãn kinh. Bốc hỏa là cảm giác nóng bừng đột ngột ở phần trên của cơ thể hoặc toàn thân, mặt và cổ chuyển sang màu đỏ và đổ mồ hôi ngay cả khi thời tiết không nóng.

Mức độ của cơn bốc hỏa có thể từ nhẹ đến nặng, thậm chí gây gián đoạn giấc ngủ vào ban đêm. Mỗi cơn bốc hỏa thường kéo dài trong khoảng từ 30 giây đến 10 phút. Ở hầu hết phụ nữ, hiện tượng bốc hỏa thường tiếp diễn từ 1 đến 2 năm sau kỳ kinh nguyệt cuối cùng. Mặc dù bốc hỏa vẫn có thể tiếp tục sau khi mãn kinh nhưng mức độ thường giảm dần theo thời gian.

Bốc hỏa là hiện tượng bình thường mà hầu hết phụ nữ mãn kinh đều gặp phải nhưng nếu cơn bốc hỏa gây ảnh hưởng nhiều và làm gián đoạn cuộc sống thì nên đi khám bác sĩ để được tư vấn về các phương pháp khắc phục.

Khô âm đạo và đau khi quan hệ

Tình trạng giảm sản sinh estrogen và progesterone còn ảnh hưởng đến độ ẩm bên trong âm đạo. Phụ nữ có thể bị khô âm đạo ở mọi lứa tuổi nhưng đây là một vấn đề đặc biệt phổ biến ở những phụ nữ đang phải trải qua thời kỳ mãn kinh.

Các dấu hiệu của khô âm đạo gồm có ngứa ngáy xung quanh âm hộ cùng với cảm giác châm chích hoặc nóng rát. Khô âm đạo gây đau đớn khi quan hệ tình dục và còn có thể gây cảm giác buồn tiểu thường xuyên. Để chống khô âm đạo, hãy thử dùng chất bôi trơn gốc nước và kem dưỡng ẩm âm đạo. Việc quan hệ tình dục thường xuyên sẽ làm tăng lưu lượng máu đến âm đạo và cải thiện tình trạng khô hạn, ngoài ra còn giúp ngăn ngừa teo âm đạo.

Nếu vẫn cảm thấy khó chịu thì nên đi khám bác sĩ.

Mất ngủ hoặc khó ngủ

Để có sức khỏe tốt, các chuyên gia khuyến cáo người lớn nên ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm. Tuy nhiên, trong thời kỳ mãn kinh, phụ nữ thường bị khó ngủ hoặc mất ngủ, thức dậy sớm hơn bình thường và khó ngủ trở lại.

Để có thể đi vào giấc ngủ dễ dàng và ngủ ngon giấc, hãy thử các biện pháp hỗ trợ như thư giãn và các bài tập thở. Tập thể dục vào ban ngày cũng là một cách giúp bạn dễ ngủ nhưng tránh vận động mạnh vào buổi tối. Tránh dùng máy tính hoặc điện thoại di động trước khi đi ngủ vì việc tiếp xúc với ánh sáng từ những thiết bị này có thể gây khó ngủ và làm giảm chất lượng giấc ngủ. Nên tắm nước ấm, đọc sách hoặc nghe nhạc êm dịu trước khi ngủ để đầu óc được thư giãn.

Ngoài ra còn một số cách đơn giản để cải thiện giấc ngủ là đi ngủ vào cùng một thời điểm mỗi tối, giữ mát cơ thể trong khi ngủ và tránh các loại thực phẩm, đồ uống ảnh hưởng đến giấc ngủ như chocolate, caffeine hoặc rượu.

Đi tiểu thường xuyên hoặc tiểu không tự chủ

Phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh thường bị mất kiểm soát bàng quang, dẫn đến hiện tượng buồn tiểu liên tục ngay cả khi bàng quang không đầy, tiểu không tự chủ hoặc gặp phải tình trạng đau rát khi đi tiểu. Nguyên nhân của những vấn đề này là do trong thời kỳ mãn kinh, các cơ sàn chậu vốn có nhiệm vụ kiểm soát việc đào thải nước tiểu trở nên suy yếu, các mô trong âm đạo và niệu đạo bị mất đi tính đàn hồi và lớp niêm mạc mỏng đi.

Để tránh bị chứng tiểu không tự chủ thì không nên uống quá nhiều rượu, uống đủ nước và tăng cường cơ sàn chậu bằng bài tập Kegel. Nếu vấn đề vẫn tiếp diễn thì cần đi khám bác sĩ.

Nhiễm trùng đường tiết niệu

Trong thời kỳ mãn kinh, phụ nữ có thể bị nhiễm trùng đường tiết niệu. Nồng độ estrogen giảm và những thay đổi trong đường tiết niệu là nguyên nhân làm tăng khả năng nhiễm trùng.

Nếu bạn cảm thấy buồn tiểu liên tục, đi tiểu nhiều hơn bình thường hoặc cảm thấy nóng rát khi đi tiểu thì hãy đi khám bác sĩ. Bác sĩ sẽ làm tiến hành các phương pháp xét nghiệm như xét nghiệm nước tiểu để chẩn đoán và có biện pháp khắc phục phù hợp.

Giảm ham muốn

Việc không còn muốn thân mật trong thời kỳ mãn kinh là điều mà rất nhiều phụ nữ gặp phải. Nguyên nhân của điều này là do những thay đổi từ sự suy giảm nồng độ estrogen trong cơ thể. Trong thời kỳ mãn kinh, nồng độ testosterone và estrogen đều giảm, điều này khiến cho phụ nữ khó cảm thấy kích thích khi thân mật hơn. Bên cạnh đó, sự suy giảm estrogen còn gây khô âm đạo và dẫn đến đau rát khi quan hệ tình dục, do đó khiến phụ nữ không còn muốn quan hệ.

Nếu nguyên nhân gây giảm ham muốn là do đau đớn khi quan hệ thì nên đi khám bác sĩ để được kê thuốc điều trị.

Teo âm đạo

Teo âm đạo cũng là một tình trạng do sự suy giảm sản sinh estrogen gây ra và thường đi kèm với hiện tượng mỏng và viêm thành âm đạo. Teo âm đạo còn làm cho việc quan hệ tình dục trở nên đau đớn đối với phụ nữ và cuối cùng làm giảm nhu cầu quan hệ tình dục. Chất bôi trơn hoặc các phương pháp điều trị kê đơn như liệu pháp estrogen tại chỗ (dạng kem bôi, miếng dán, viên đặt hoặc vòng đặt âm đạo) là những biện pháp để cải thiện tình trạng này.

Thay đổi tâm trạng

Trong thời kỳ mãn kinh, những thay đổi trong mức độ sản sinh hormone còn ảnh hưởng đến cả tâm trạng của phụ nữ. Không ít phụ nữ thường xuyên bị cáu kỉnh, rầu rĩ và thay đổi tâm trạng thất thường chỉ trong một khoảng thời gian ngắn, đang từ rất vui vẻ rồi lập tức cảm thấy buồn bã, chán nản cực độ hoặc gắt gỏng vì những lí do nhỏ nhặt. Nguyên nhân là bởi những biến động về nội tiết tố này ảnh hưởng đến não bộ và dẫn đến những thay đổi về cảm xúc, tâm trạng.

Thay đổi mô da, tóc và các mô khác

Khi có tuổi, phụ nữ sẽ gặp phải những thay đổi ở da và tóc. Tình trạng mất mô mỡ và collagen sẽ làm cho da trở nên khô hơn, mỏng hơn và còn ảnh hưởng đến độ đàn hồi và độ ẩm của da, bao gồm cả vùng da quanh vùng kín. Estrogen giảm cũng góp phần gây nên tình trạng rụng tóc hoặc khiến tóc bị khô và dễ gãy. Trong thời gian này nên tăng cường dùng các sản phẩm dưỡng ẩm cho da và hạn chế tối da các loại hóa chất làm tóc quá mạnh để tránh gây tổn hại nặng thêm.

Các triệu chứng mãn kinh có thể kéo dài vài tháng hoặc vài năm tùy theo từng người. Nên đi khám bác sĩ phụ khoa định kỳ để theo dõi tình trạng sức khỏe và được giải đáp bất kỳ câu hỏi nào về các triệu chứng mãn kinh.

Khi nào cần đi khám bác sĩ khi có các triệu chứng mãn kinh?

Nên đi khám bác sĩ nếu như các vấn đề hoặc triệu chứng mà bạn gặp phải gây khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, ví dụ như mất ngủ gây mệt mỏi, thiếu năng lượng; cảm giác chán nản hoặc lo âu làm giảm hiệu quả làm việc hoặc các vấn đề về quan hệ tình dục. Nếu gặp hiện tượng chảy máu sau khi quan hệ hoặc ra máu sau 12 tháng không có kinh nguyệt thì cần đi khám bác sĩ ngay vì đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng ví dụ như ung thư cổ tử cung.