Vai trò của elastin trong da

Elastin và collagen

Lớp trung bì của da chứa chủ yếu là collagen và elastin. Collagen tạo nên sự săn chắc, độ dày và kết cấu bề mặt da trong khi elastin giúp da đàn hồi. Cả hai thành phần đều có vai trò quan trọng trong việc duy trì làn da khỏe mạnh, trẻ trung.

Khi có tuổi, lượng collagen và elastin trong da sẽ giảm đi. Có thể bổ sung collagen cho da nhưng elastin thì không thể. Các phương pháp trẻ hóa da đều nhắm đến collagen trong da chứ không phải elastin.

Vai trò của elastin trong da

Các sợi đàn hồi nằm ở lớp trung bì, lớp giữa biểu bì và hạ bì. Lớp trung bì chứa các sợi collagen tạo nên cấu trúc da và các sợi đàn hồi giúp da có thể co giãn linh hoạt. Elastin cho phép làn da có thể được kéo căng ra và sau đó trở lại hình dạng như ban đầu. Sự đàn hồi này giúp làn da có được vẻ săn chắc và trẻ trung. Khi có tuổi, lượng elastin trong da giảm, khiến cho da dần trở nên lỏng lẻo và chảy xệ.

Đây là một điều tất yếu do sự lão hóa tự nhiên nhưng có thể làm chậm tốc độ và giảm mức độ lão hóa da bằng cách bôi kem chống nắng hàng ngày và bổ sung chất chống oxy hóa cho da.

Elastin được tạo ra như thế nào?

Elastin được tạo ra bởi các nguyên bào sợi ở lớp trung bì của da. Đầu tiên, nguyên bào sợi tạo ra các phân tử hòa tan tên là tropoelastin. Các phân tử tropoelastin này liên kết với nhau và gắn vào các microfibril để tạo thành các sợi đàn hồi.

Quá trình này chủ yếu diễn ra trong giai đoạn sơ sinh và khi còn nhỏ, tạo nên độ đàn hồi của da. Sau tuổi dậy thì, sự sản xuất elastin giảm đáng kể. Elastin và các sợi đàn hồi được tạo ra khi còn nhỏ sẽ tồn tại suốt đời.

Elastin nằm ở đâu trong da?

Các sợi đàn hồi có mặt ở khắp lớp trung bì, nằm song song và vuông góc với bề mặt da. Sự sắp xếp dạng lưới này của các sợi đàn hồi cho phép da có thể kéo giãn theo nhiều hướng.

Lớp trung bì nông gần bề mặt da chứa các sợi đàn hồi mảnh gọi là sợi oxytalan nằm vuông góc kết nối với lớp biểu bì. Các sợi oxytalan chứa protein fibrillin nhưng không chứa elastin.

Lớp trung bì lưới bên dưới chứa các sợi đàn hồi có đường kính lớn hơn được tạo nên bởi cả elastin và sợi elaunin chạy song song với bề mặt da. Mạng lưới phức tạp gồm các sợi oxytalan và elaunin này giúp giữ cho làn da khỏe mạnh, trẻ trung và không bị chảy xệ.

Cấu trúc của elastin

Elastin có cấu trúc dạng xoắn như lò xo cho phép nó giãn ra và co lại. Cấu trúc độc đáo này là do hàm lượng glycine, valine, alanine và proline cao trong elastin. Thành phần nước cũng góp phần giúp các phân tử elastin giãn ra và co lại.

Đó là lý do tại sao da cần được dưỡng ẩm và giữ ẩm để giúp ngăn ngừa tổn thương các sợi đàn hồi.

Các yếu tố phá hủy elastin

Elastin có tỷ lệ thay mới cực kỳ thấp ở da người trưởng thành. Điều này có nghĩa là không có nhiều elastin mới được tạo ra ở độ tuổi trưởng thành. Vì vậy nên cần phải bảo vệ lượng elastin có trong da.

Elastin dễ bị tổn hại. Các yếu tố có thể làm hỏng elastin trong da gồm có:

• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (tia cực tím)
• Nhiệt độ cao
• Sự lão hóa tự nhiên
• Các yếu tố môi trường như ô nhiễm
• Tăng cân quá nhanh
• Da bị kéo căng quá mức
• Elastase và các matrix metallicoproteinase (MMP) khác – đây là các enzyme phá hủy elastin
• Gốc tự do

Đặc biệt, sự tiếp xúc với ánh nắng mặt trời gây ra những thay đổi đáng kể và khiến các sợi đàn hồi bị đứt. Điều này dẫn đến tình trạng da chảy xệ, lỏng lẻo vĩnh viễn ở những vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Cách tăng elastin trong da

Da dừng tổng hợp elastin sau tuổi dậy thì. Điều này có nghĩa là có không có bất kỳ cách nào có thể làm tăng elastin cho da. Các phương pháp trẻ hóa da như laser, radiofrequency hay các sản phẩm chăm sóc da chống lão hóa đều không thể làm tăng lượng elastin trong da.

Giải pháp duy nhất để thực sự làm căng da là phẫu thuật thẩm mỹ cắt bỏ đi phần da lỏng lẻo.

Các phương pháp làm săn chắc da có thể tác động đến collagen trong da nhưng không có phương pháp nào có thể khôi phục elastin cho da.

Các cách bảo vệ elastin trong da

Một khi elastin bị mất đi thì sẽ không có cách nào khôi phục được. Do đó, cần phải duy trì lượng elastin có trong da bằng các cách như:

• Sử dụng kem chống nắng phổ rộng hàng ngày để bảo vệ da khỏi tác hại của tia cực tím trong ánh nắng.
• Sử dụng sản phẩm làm sạch da nhẹ nhàng và kem dưỡng ẩm để duy trì và củng cố hàng rào bảo vệ da.
• Sử dụng các hoạt chất chăm sóc da có tác dụng giảm viêm, chống gốc tự do và matrix metallicoproteinase

Hiện tại chưa có bất kỳ hoạt chất chăm sóc da nào được chứng minh là có khả năng làm tăng elastin trong da. Bảo vệ lượng elastin hiện có là cách duy nhất để duy trì sự đàn hồi và trẻ trung cho da.

Các cách tự nhiên để bảo vệ elastin

Bạn cần bảo vệ elastin của da từ cả bên trong lẫn bên ngoài.

Những biện pháp tự nhiên để giữ cho da săn chắc và đàn hồi về lâu dài:

• Ăn uống cân bằng, lành mạnh với nhiều chất chống oxy hóa để chống lại các gốc tự do gây tổn hại da
• Không hút thuốc và tránh xa khói thói – các chất độc hại trong thuốc lá sẽ làm hỏng các protein trong da như elastin
• Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời
• Che chắn kỹ cho da khi ra ngoài trời nắng
• Thoa kem chống nắng hàng ngày
• Dùng kem dưỡng ẩm để giữ ẩm cho da. Điều này giúp cho các sợi elastin không bị đứt khi kéo căng da
• Sử dụng các loại dầu chứa chất chống oxy hóa như dầu tầm xuân để dưỡng ẩm cho da

Những loại thực phẩm nào giúp tăng elastin?

Elastin không có trong bất cứ loại thực phẩm nào. Elastin được tổng hợp trong da từ các axit amin như glycine, valine, proline và alanine. Bạn có thể bổ sung các axit amin này bằng cách ăn những thực phẩm như:

• Thịt, cá và trứng
• Sản phẩm làm từ sữa như sữa chua, phô mai, bơ
• Các loại hạt và quả hạch
• Các loại đậu
• Ngũ cốc nguyên hạt

Tuy nhiên, ăn những thực phẩm này sẽ không làm tăng elastin trong da. Quá trình sản xuất elastin rất phức tạp và một khi đã ngừng sau tuổi dậy thì thì không có cách nào có thể làm tăng elastin được nữa, kể cả điều chỉnh chế độ ăn uống.

Để bảo vệ elastin có trong da, bạn nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và hạn chế thực phẩm chứa đường vì đường có thể gây ra phản ứng glycat hóa trên da và phá hủy elastin cùng với collagen của da.

Thực phẩm chức năng bổ sung elastin

Không có loại thực phẩm chức năng nào có thể làm tăng elastin của da vì da ngừng tạo ra elastin mới sau tuổi dậy thì.

Cách duy nhất để duy trì và cải thiện độ đàn hồi của da bằng thực phẩm chức năng là tăng độ ẩm cho da, điều này sẽ giúp cho các sợi đàn hồi trong da dẻo dai hơn và ít có nguy cơ bị đứt hơn. Bổ sung glucosamine sẽ giúp làm tăng lượng axit hyaluronic trong da và nhờ đó tăng độ ẩm cho da. Sử dụng kem dưỡng ẩm chứa chất hút ẩm cũng mang lại lợi ích tương tự.

Tóm tắt bài viết

Elastin là một loại protein quan trọng giúp da có khả năng đàn hồi. Elastin chủ yếu được tạo ra khi còn nhỏ và sự tổng hợp elastin ngừng sau tuổi dậy thì. Lượng elastin trong da sẽ giảm đi khi có tuổi. Khác với collagen, không có cách nào có thể bổ sung elastin cho da. Đó là lý do tại sao cần phải bảo vệ lượng elastin đang có trong da. Sử dụng kem chống nắng phổ rộng hàng ngày, thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh với nhiều chất chống oxy hóa, không hút thuốc và hạn chế kéo căng da là những cách để bảo vệ elastin trong da. Sử dụng sản phẩm chăm sóc da chứa các hoạt chất như chất hút ẩm, chất chống oxy hóa, chất chống viêm và retinoid hàng ngày cũng là cách để giảm nguy cơ da lỏng lẻo, chảy xệ. Bên cạnh việc tăng lượng collagen, bảo vệ elastin cũng là điều rất quan trọng để giữ cho làn da trẻ trung về lâu dài.