Vitamin A có thực sự trị được mụn trứng cá không?

Vitamin A là gì?

Vitamin A là một chất dinh dưỡng thiết yếu có trong nhiều loại thực phẩm và là một vitamin tan trong chất béo.

Còn là một chất chống oxy hóa, vitamin A chống lại các gốc tự do và bảo vệ sức khỏe của làn da cũng như là sức khỏe tổng thể.

Vitamin A còn có tác dụng giảm viêm - một yếu tố góp phần gây hình thành mụn trứng cá.

Để trị mụn trứng cá bằng vitamin A thì các sản phẩm bôi da sẽ cho hiệu quả cao hơn so với các sản phẩm dạng uống hay thực phẩm giàu vitamin A. Dạng vitamin A trong các sản phẩm này là retinoid hay retinol (được gọi là phái sinh hay dẫn xuất của vitamin A).

Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi uống bổ sung vitamin A để trị mụn trứng cá. Bổ sung quá nhiều vitamin A có thể gây hại và vitamin này còn có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng khác đang dùng.

Tác dụng trị mụn trứng cá của vitamin A

Vitamin A là một chất chống oxy hóa. Các chất chống oxy hóa được biết đến với khả năng chống lại các gốc tự do – các phân tử không ổn định gây tổn hại tế bào trong cơ thể. Đặc tính này của chất chống oxy hóa giúp làm chậm tốc độ lão hóa da.

Vitamin A còn có tác dụng trị mụn trứng cá nhưng còn tùy thuộc vào nguồn gốc và dạng vitamin A được sử dụng. Ăn thực phẩm giàu vitamin A giúp cải thiện làn da từ bên trong còn các sản phẩm bôi da chứa vitamin A sẽ tác động trực tiếp vào mụn trứng cá.

Theo Học viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD), retinol (retinoid) có thể điều trị và ngăn ngừa mụn trứng cá viêm.

AAD còn khuyến nghị sử dụng retinoid tại chỗ (bôi da) để trị một số loại mụn trứng cá.

Sở dĩ retinol có lợi cho làn da bị mụn trứng cá là nhờ các tác dụng như:

• Giảm viêm
• Thúc đẩy sự phát triển của tế bào da mới để chữa lành các tổn thương và ngăn ngừa sẹo
• Giảm tiết dầu (bã nhờn)
• Làm mịn da
• Làm đều màu da
• Bảo vệ da khỏi các chất gây hại từ môi trường

Retinoid còn có thể được kết hợp cùng với thuốc kháng sinh để trị mụn trứng cá nặng.

Kết quả nghiên cứu

Có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra lợi ích của việc sử dụng vitamin A tại chỗ đối với tình trạng mụn trứng cá. Tuy nhiên, các nghiên cứu về tác dụng của vitamin A trong thực phẩm và viên uống bổ sung lại chưa đưa ra kết quả thống nhất.

Các nghiên cứu trước đây cho thấy rằng uống vitamin A không phải là phương pháp hiệu quả để trị mụn trứng cá nhưng có thể ngăn tình trạng mụn trở nên nặng hơn. (1)

Một số nghiên cứu gần đây đã kết luận rằng vitamin A đường uống cũng có hiệu quả trong việc trị mụn trứng cá mặc dù số lượng nghiên cứu chưa nhiều và hầu hết được thực hiện trên quy mô nhỏ. (2)

Nói tóm lại, vitamin A cho hiệu quả trị mụn cao nhất khi được sử dụng ở dạng bôi trực tiếp trên da

Mặc dù cung cấp đủ vitamin A cho cơ thể qua chế độ ăn uống và dùng viên uống bổ sung vẫn là điều rất cần thiết nhưng đây không phải là giải pháp để trị mụn trứng cá. Uống quá nhiều vitamin A còn có thể gây hại cho sức khỏe.

Cơ thể cần bao nhiêu vitamin A mỗi ngày?

Hàm lượng vitamin A trong thực phẩm và viên uống bổ sung được tính theo đơn vị quốc tế (international unit - IU). Theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), nhu cầu vitamin A khuyến nghị của người từ 4 tuổi trở lên là 5.000 IU/ngày.

Không nên uống bổ sung thêm vitamin A chỉ vì mục đích trị mụn trứng cá. Điều này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe, ví dụ như tổn hại gan.

Thực phẩm giàu vitamin A

Vitamin A là một chất chống oxy hóa có khả năng làm giảm phản ứng viêm và chống lại các gốc tự do trong da – hai yếu tố góp phần gây ra mụn trứng cá.

Hầu hết mọi người đều có thể đáp ứng đủ nhu cầu vitamin A của cơ thể từ chế độ ăn uống hàng ngày. Một số loại thực phẩm rất giàu vitamin A có thể kể đến như:

• Các loại rau củ quả màu cam và vàng, chẳng hạn như cà rốt, bí đỏ, ớt chuông và khoai lang
• Dưa lưới
• Quả mơ
• Xoài
• Các loại rau xanh
• Cá hồi
• Gan

Tuy nhiên, theo Học viện Da liễu Hoa Kỳ thì không có loại thực phẩm nào có thể trị được mụn trứng cá. Bổ sung đủ vitamin A trong chế độ ăn uống hàng ngày có thể giúp cải thiện sức khỏe của làn da nhưng lại không tác động nhiều đến tình trạng mụn.

Mặc dù vậy nhưng vẫn nên ăn nhiều trái cây và rau củ tươi để cung cấp chất chống oxy hóa cho cơ thể và giảm nguy cơ hình thành mụn.

Uống bổ sung vitamin A

Uống bổ sung vitamin A giúp tăng cường hệ miễn dịch và có lợi cho sức khỏe của làn da. Tuy nhiên, chỉ nên uống bổ sung khi chế độ ăn hàng ngày không cung cấp đủ lượng vitamin A cần thiết.

Bổ sung vitamin A quá liều có thể gây ra tác động tiêu cực đến sức khỏe, ví dự như làm giảm chức năng gan. Nồng độ vitamin A trong máu quá cao ở phụ nữ mang thai có thể đẫn đến dị tật bẩm sinh cho thai nhi.

Một số tác dụng phụ có thể xảy ra do uống quá nhiều vitamin A gồm có:

• Chóng mặt
• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Đau đầu
• Hôn mê

Những tác dụng phụ này chỉ xảy ra khi dùng viên uống bổ sung vitamin A. Lượng beta-carotene (tiền chất của vitamin A) trong trái cây và rau củ sẽ không gây ra bất kỳ tác hại nghiêm trọng nào đến sức khỏe.

Tốt nhất nên đi khám bác sĩ trước khi uống bổ sung bất kỳ chất nào. Bác sĩ sẽ cho làm xét nghiệm để kiểm tra và đánh giá xem có cần thiết phải bổ sung hay không, nếu có thì liều lượng bao nhiêu là hợp lý.

Sản phẩm bôi da chứa vitamin A

Mặc dù vitamin A có đặc tính chống oxy hóa nhưng các sản phẩm bôi da chứa loại vitamin này lại thường có công dụng chính là ngăn ngừa và trị mụn trứng cá. Các sản phẩm này thường có dạng serum hoặc dạng kem.

Một bản đánh giá vào năm 2012 cho thấy nồng độ 0.25% là đủ để cải thiện tình trạng da mà hầu như không có tác dụng phụ. (3) Tuy nhiên, nếu bị mụn nặng thì nên đi khám bác sĩ da liễu để được tư vấn sử dụng các sản phẩm có nồng độ cao hơn.

Một điều quan trọng cần lưu ý trong thời gian đầu mới sử dụng các sản phẩm chăm sóc da chứa vitamin A là phải bắt đầu từ từ để làn da thích ứng dần. Đầu tiên nên sử dụng sản phẩm cách ngày và khi da đã quen thì có thể dùng hàng ngày.

Trong thời gian đầu sử dụng, da thường có các hiện tượng như mẩn đỏ, châm chích và bong tróc. Sau khoảng một vài ngày đến vài tuần thì những hiện tượng này sẽ hết.

Retinoid còn khiến da trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời. Do đó, cần bôi kem chống nắng mỗi ngày và che kín da khi ra ngoài trời để tránh bị sạm da và cháy nắng.

Tóm tắt bài viết

Vitamin A có tác dụng trị mụn trứng cá nhưng hiệu quả chỉ đến từ các sản phẩm bôi da có chứa loại vitamin này. Thực phẩm giàu vitamin A hay viên uống bổ sung đều không có tác động đáng kể đến tính trạng mụn. Nếu bị mụn nặng thì nên đi khám bác sĩ da liễu để được tư vấn các sản phẩm trị mụn phù hợp.

Nên kết hợp sản phẩm đặc trị chứa vitamin A với các sản phẩm dưỡng da khác phù hợp với làn da mụn trong chu trình chăm sóc da hàng ngày để nâng cao hiệu quả. Bên cạnh đó, nên có chế độ ăn uống lành mạnh, ngủ đủ giấc, uống nhiều nước và tập thể dục thường xuyên để cải thiện sức khỏe cho làn da.