Viêm đơn khớp: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Nguyên nhân gây viêm đơn khớp

Viêm đơn khớp có thể là triệu chứng của nhiễm trùng hoặc các bệnh lý khác.

Dưới đây là một số nguyên nhân gây viêm đơn khớp phổ biến nhất.

Bệnh gout

Bệnh gout (gút) và giả gout là nguyên nhân chính gây viêm đơn khớp.

Bệnh gout xảy ra khi nồng độ axit uric trong máu tăng cao và tích tụ thành tinh thể trong khớp. Axit uric là sản phẩm chuyển hóa của quá trình phân hủy purin – một chất có trong nhiều loại thực phẩm và đồ uống như thịt đỏ, hải sản, nội tạng, đồ uống có cồn và đồ uống chứa fructose. Các tinh thể urat gây viêm, sưng và đau ở khớp, thường bắt đầu ở khớp ngón chân cái, sau đó đến các khớp khác trên cơ thể như mắt cá chân, cổ chân, khuỷu tay và cổ tay.

Các triệu chứng của bệnh gout xảy ra theo đợt, gọi là cơn gout cấp. Cơn gout cấp có thể kéo dài vài ngày đến vài tuần.

Bệnh giả gout xảy ra do sự lắng đọng tinh thể canxi pyrophosphate ở khớp. Điều này cũng gây viêm, sưng, đau và nóng đỏ khớp.

Nhiễm trùng

Nhiễm trùng cũng là một nguyên nhân phổ biến gây viêm đơn khớp.

Tình trạng này được gọi là viêm khớp nhiễm trùng, thường xảy ra ở đầu gối hoặc hông.

Ngoài đau và sưng khớp, người bị viêm khớp nhiễm trùng còn gặp phải các triệu chứng điển hình của nhiễm trùng như sốt, ớn lạnh và mệt mỏi.

Viêm khớp nhiễm trùng do lậu cầu là một trong những nguyên nhân chính gây viêm đơn khớp ở những người trẻ tuổi có quan hệ tình dục.

Ở những người đã thay khớp, khu vực xung quanh khớp nhân tạo có thể bị nhiễm trùng và dẫn đến viêm đơn khớp. Hãy đi khám ngay lập tức nếu bạn đã thay khớp và cảm thấy đau hoặc có các dấu hiệu nhiễm trùng khác ở vị trí khớp nhân tạo như sưng và nóng đỏ. Có thể bạn sẽ phải điều trị bằng thuốc kháng sinh.

Các nguyên nhân khác

Ngoài bệnh gout và viêm khớp nhiễm trùng còn rất nhiều nguyên nhân khác cũng có thể gây viêm đơn khớp, gồm có:

• Viêm cột sống dính khớp
• Bệnh Lyme, thường ảnh hưởng đến khớp gối
• Thoái hóa khớp
• Viêm khớp vảy nến
• Viêm khớp dạng thấp, thường xảy ra ở các khớp nhỏ, ví dụ như các khớp ở bàn tay
• Chấn thương

Có khoảng 5 - 20% người mắc bệnh viêm khớp dạng thấp từng bị viêm đơn khớp.

Tuy nhiên trong hầu hết các trường hợp, các bệnh lý trên xảy ra ở nhiều hơn một khớp. Tùy thuộc vào nguyên nhân, tình trạng viêm đơn khớp có thể tiến triển thành viêm đa khớp.

Triệu chứng viêm đơn khớp

Viêm đơn khớp thường gây ra các cơn đau cấp tính, có nghĩa là đau đột ngột và kéo dài trong vài giờ đến vài ngày. Cơn đau thường tăng lên khi cử động.

Các triệu chứng khác của viêm đơn khớp gồm có:

• Sưng tấy
• Cảm giác nóng ở khớp
• Khó cử động khớp

Triệu chứng tùy thuộc vào nguyên nhân gây viêm đơn khớp. Ví dụ, nếu là do viêm khớp dạng thấp thì người bệnh thường sẽ bị cứng khớp khi mới ngủ dậy vào buổi sáng và đỡ dần trong vòng 30 – 60 phút.

Bệnh gout không gây cứng khớp vào buổi sáng. Nếu viêm đơn khớp là do nhiễm trùng thì thường kèm theo sốt, ớn lạnh và đau nhức cơ thể.

Chẩn đoán viêm đơn khớp

Vì viêm đơn khớp có thể là dấu hiệu của những vấn đề nghiêm trọng nên cần đi khám sớm khi nhận thấy triệu chứng bất thường. Điều trị kịp thời sẽ giúp ngăn tình trạng viêm đơn khớp trở nên trầm trọng hơn và dẫn đến các biến chứng lâu dài.

Khi đi khám, bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng cũng như bệnh sử, bao gồm tiền sử chấn thương, tai nạn hoặc phẫu thuật gần đây và các loại thuốc mà bạn đang dùng.

Sau đó, bác sĩ sẽ quan sát khớp và di chuyển khớp một cách nhẹ nhàng để đánh giá khả năng cử động. Nếu khớp không thể cử động thì đó có thể là dấu hiệu của viêm khớp nhiễm trùng.

Đôi khi, bác sĩ có thể xác định nguyên nhân gây viêm đơn khớp dựa trên các triệu chứng và bệnh sử, đặc biệt là trong những trường hợp mắc bệnh gout.

Tuy nhiên, thường sẽ phải làm xét nghiệm như xét nghiệm máu, xét nghiệm dịch khớp và các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang hoặc MRI.

Điều trị viêm đơn khớp

Việc điều trị viêm đơn khớp phụ thuộc vào nguyên nhân. Nếu là viêm khớp nhiễm trùng hoặc các bệnh nhiễm trùng cấp tính khác thì sẽ phải điều trị khẩn cấp.

Nếu nguyên nhân là do các bệnh mạn tính thì phương pháp điều trị có thể là:

• Điều chỉnh thói quen, ví dụ như tránh các hoạt động gây áp lực lên khớp
• Chườm lạnh
• Thuốc giảm đau

Mục đích là để làm giảm các triệu chứng và ngăn tình trạng trở nên nặng thêm.

Các phương pháp điều trị bệnh gout gồm có dùng thuốc để giảm sự tích tụ axit uric trong khớp và giảm lượng purin trong chế độ ăn.

Nếu viêm đơn khớp là do nhiễm trùng, người bệnh sẽ phải dùng thuốc kháng sinh đường uống hoặc tiêm truyền tĩnh mạch. Điều quan trọng là phải bắt đầu dùng kháng sinh ngay lập tức và dùng thuốc đủ liều. Viêm khớp nhiễm trùng có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị.

Khi nào cần đi khám?

Đôi khi, viêm đơn khớp là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng cần điều trị khẩn cấp, đặc biệt là khi kèm theo các triệu chứng khác ngoài đau khớp. Hãy đi khám ngay lập tức nếu:

• gần đây bạn đã phẫu thuật và bị đau, sưng hoặc nóng đỏ đột ngột ở khớp. Đây có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.
• bạn bị sốt cao đi kèm các triệu chứng viêm khớp. Đó cũng có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng
• bạn bị đau khớp và sưng tấy sau chấn thương. Đó cũng có thể là dấu hiệu của gãy xương hoặc bong gân.

Tóm tắt bài viết

Viêm đơn khớp là tình trạng viêm gây đau và sưng ở một khớp. Viêm đơn khớp có thể là do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, gồm có bệnh gout và nhiễm trùng. Các phương pháp điều trị gồm có nghỉ ngơi, tránh các hoạt động gây áp lực lên khớp, thuốc giảm đau và thuốc kháng sinh nếu bị nhiễm trùng.