Tại sao sau khi uống rượu bia lại đi tiểu nhiều?

Tại sao uống rượu bia gây đi tiểu nhiều?

Có một vài yếu tố giải thích tại sao chúng ta lại buồn tiểu nhiều hơn sau khi uống rượu bia so với khi uống cùng một lượng nước.

Rượu bia là chất lỏng

Lý do thứ nhất, thận có chức năng điều hòa lượng nước trong cơ thể bằng cách theo dõi độ thẩm thấu máu.

Độ thẩm thấu máu hay áp lực thẩm thấu máu có nghĩa là tỷ lệ giữa các hạt trong máu với chất lỏng. Nếu lượng chất lỏng lớn hơn lượng hạt thì thận sẽ bài tiết nhiều nước tiểu hơn để làm giảm chất lỏng.

Mặt khác, khi trong máu có nhiều hạt hơn chất lỏng thì thận sẽ giữ lại nước và dẫn đến ít đi tiểu.

Vì rượu bia là một loại chất lỏng nên sẽ làm tăng lượng chất lỏng trong máu. Kết quả là lượng nước tiểu mà cơ thể đào thải sẽ bằng với lượng nước uống vào (trong trường hợp thận vẫn hoạt động tốt).

Cồn là chất lợi tiểu

Lý do thứ hai khiến chúng ta đi tiểu thường xuyên hơn sau khi uống rượu bia là rượu bia có chứa cồn mà cồn có đặc tính lợi tiểu. Nhưng chính xác thì lợi tiểu nghĩa là gì?

Uống đồ uống có cồn sẽ ức chế sự giải phóng hormone vasopressin hay còn gọi là hormone chống bài niệu (anti-diuretic hormone - ADH).

Thông thường, khi tỷ lệ hạt trên chất lỏng trong máu tăng cao, não sẽ phát tín hiệu giải phóng hormone ADH để báo cho thận giữ nước.

Bằng cách ức chế sự giải phóng hormone ADH, rượu bia sẽ khiến thận thải ra nhiều nước tiểu hơn và kết quả là buồn tiểu liên tục. Đi tiểu nhiều có thể dẫn đến mất nước với các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, da miệng, khô da, uể oải, buồn nôn.

Các yếu tố ảnh hưởng đến đặc tính lợi tiểu của rượu bia

Dưới đây là một vài yếu tố có thể ảnh hưởng đến lượng nước tiểu được tạo ra sau khi uống rượu bia.

Nồng độ cồn

Theo một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Alcohol and Alcoholism, khi nồng độ cồn tăng từ 2 lên 4%, lượng nước tiểu của một người sẽ tăng lên so với khi uống đồ uống không cồn. (1)

Một nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí Nutrients cho thấy uống một lượng vừa phải đồ uống có nồng độ cồn cao, chẳng hạn như rượu vang và rượu chưng cất, làm tăng lượng nước tiểu. Các nhà nghiên cứu nhận thấy các loại đồ uống có nồng độ cồn thấp hơn, chẳng hạn như bia, có đặc tính lợi tiểu ở mức độ rất nhẹ. (2)

Tần suất uống rượu bia

Theo thời gian, cơ thể chúng ta sẽ thích nghi dần với tác động của một chất, gồm có cả đặc tính lợi tiểu của cồn. Điều này có nghĩa là bạn càng uống rượu bia thường xuyên thì sẽ càng ít bị tình trạng đi tiểu nhiều sau khi uống.

Tuy nhiên, đây không phải là lý do để thường xuyên uống nhiều rượu bia mà chỉ là một ví dụ về cách mà cơ thể tự thích nghi.

Lượng nước trong cơ thể trước khi uống rượu bia

Nghiên cứu đăng trên tạp chí Alcohol and Alcoholism chỉ ra rằng những người bị mất nước nhẹ trước khi uống rượu bia đi tiểu ít hơn so với những người đủ nước, ngay cả khi uống cùng một lượng rượu bia.

Tuy nhiên, hầu hết các nghiên cứu cho thấy cơ thể mỗi người có phản ứng khác nhau với đồ uống có cồn. Một số người đi tiểu liên tục trong khi một số khác lại không bị tăng tần suất đi tiểu sau khi uống rượu bia.

Hiện tượng “phá niêm phong” sau khi uống rượu bia

Nhiều người tin rằng một khi đã đi tiểu một lần trong khi uống rượu bia thì sau đó sẽ phải đi tiểu liên tục. Do đó, họ cố nhịn tiểu cho đến khi không nhịn nổi nữa.

Trên thực tế, không có bất cứ nghiên cứu nào chỉ ra cơ sở khoa học đằng sau hiện tượng này. Thay vào đó, hiện tượng đi tiểu liên tục sau lần đi tiểu đầu tiên trong hoặc sau khi uống rượu bia có thể là do yếu tố tâm lý.

Sau lần đi tiểu đầu tiên, có thể bạn sẽ nghĩ đến việc đi tiểu nhiều hơn và điều này dẫn đến đi tiểu thường xuyên hơn.

Nói chung, không nên nhịn tiểu khi cảm thấy buồn. Thường xuyên nhịn tiểu có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu và ảnh hưởng đến con đường truyền tín hiệu giữa bàng quang và não, dẫn đến khả năng kiểm soát bàng quang kém và các rối loạn tiểu tiện.

Nguyên nhân tè dầm sau khi uống rượu bia

Uống quá nhiều rượu bia đến mức say xỉn có thể dẫn đến nhiều sự cố đáng xấu hổ và một trong số đó là tè dầm.

Tại sao uống nhiều rượu bia dẫn đến tè dầm?

Uống nhiều rượu bia có thể khiến bạn dễ đi vào giấc ngủ hơn và ngủ say giấc hơn, thậm chí còn có thể bị mất nhận thức. Lúc này, bạn sẽ không thể thức dậy để đi tiểu khi bàng quang đầy và phát tín hiệu cho não bộ.

Nhưng bàng quang sẽ tiếp tục đầy lên do lượng rượu bia mà bạn đã uống. Khi chứa quá nhiều nước tiểu, bàng quang sẽ căng lên và khi vượt quá giới hạn, bàng quang sẽ giải phóng nước tiểu.

Làm thế nào để tránh bị tè dầm sau khi uống rượu bia

Cách tốt nhất để tránh bị tè dầm sau khi uống rượu bia là chỉ uống ở mức độ vừa phải. Ngoài ra, hãy đi vệ sinh trước khi ngủ để làm trống bàng quang, tránh cho bàng quang bị căng quá mức trong khi ngủ.

Thế nào là uống vừa phải?

Định nghĩa lượng rượu bia vừa phải là một đơn vị cồn đối với phụ nữ và một đến hai đơn vị cồn đối với nam giới mỗi ngày. Một đơn vị cồn là 10 gram cồn nguyên chất, tương đương:

• Khoảng 30 ml rượu mạnh như rượu rum, rượu tequila hoặc rượu vodka
• 100 ml rượu vang
• 285 ml bia thường hoặc 425 ml bia có nồng độ cồn thấp.

Làm thế nào để không bị đi tiểu nhiều sau khi uống rượu bia?

Bạn có thể kiểm soát việc đi tiểu sau khi uống rượu bia bằng các cách sau đây:

• Chọn đồ uống có nồng độ cồn thấp hơn. Ví dụ, uống một ly rượu vang thay vì cocktail được pha bằng rượu mạnh.
• Không nên uống ít nước để giảm đi tiểu sau khi uống rượu bia. Uống ít nước sẽ làm tăng nguy cơ mất nước sau khi uống rượu bia và mất nước có thể làm tăng các triệu chứng say rượu. Trái lại, bạn cần uống nhiều nước hơn khi uống rượu bia để tránh bị mất nước.
• Uống một cách vừa phải. Khi chỉ tiêu thụ một lượng cồn nhỏ, bạn sẽ không phải đi tiểu quá nhiều lần.

Tóm tắt bài viết

Uống rượu bia sẽ làm tăng lượng chất lỏng nạp vào cơ thể và ức chế sự giải phóng hormone chống bài niệu, nhiều điều này sẽ làm tăng tần suất đi tiểu. Để tránh bị đi tiểu liên tục cũng như các vấn đề không mong muốn khác sau khi uống rượu bia thì chỉ nên uống ở mức độ vừa phải. Một điều quan trọng nữa là phải uống đủ nước. Uống nhiều nước sẽ giúp tránh bị mất nước khi uống rượu bia.