Mối liên hệ giữa hội chứng buồng trứng đa nang và trầm cảm

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khoảng từ 27 đến 50% phụ nữ bị buồng trứng đa nang có dấu hiệu trầm cảm trong khi tỷ lệ này ở những phụ nữ có buồng trứng bình thường chỉ là khoảng 19%.

Hội chứng buồng trứng đa nang là gì?

Buồng trứng đa nang là một bệnh lý phụ khoa xảy ra do rối loạn nội tiết tố thường bắt đầu biểu hiện triệu chứng vào độ tuổi dậy thì. Các đặc điểm chính khi bị buồng trứng đa nang gồm có:

• Chu kỳ kinh nguyệt bất thường, chủ yếu là mất kinh nguyệt hoặc kinh nguyệt kéo dài
• Nồng độ androgen – một loại hormone sinh dục nam - ở mức cao. Điều này gây ra nhiều triệu chứng như mọc lông trên mặt và các vị trí không mong muốn trên cơ thể, nổi mụn trứng cá và chứng hói đầu kiểu nam.
• Hình thành nhiều nang nhỏ chứa dịch trên buồng trứng

Nguyên nhân gây buồng trứng đa nang hiện vẫn chưa được xác định rõ nhưng nhiều yếu tố góp phần gây nên bệnh lý này gồm có:

• Nồng độ insulin cao
• Phản ứng viêm cấp thấp trong cơ thể
• Gen di truyền
• Buồng trứng sản xuất nhiều androgen hơn bình thường

Hiện chưa có cách chữa khỏi buồng trứng đa nang nhưng một số phương pháp chính để điều trị các triệu chứng của bệnh gồm có thay đổi lối sống, gồm có chế độ ăn và thói quen tập luyện với mục đích giảm cân và dùng thuốc để cân bằng nồng độ nội tiết tố, từ đó điều hòa chu kỳ kinh nguyệt và giải quyết một số triệu chứng khác như mọc lông hay nổi mụn trứng cá.

Tại sao buồng trứng đa nang lại làm tăng nguy cơ trầm cảm?

Chưa có nghiên cứu nào đưa ra lý do chính xác tại sao buồng trứng đa nang lại làm tăng nguy cơ trầm cảm nhưng đã có một số giả thuyết được đưa ra.

Kháng insulin

Có đến 70% phụ nữ mắc bệnh buồng trứng đa nang bị kháng insulin. Đây là tình trạng mà khả năng đáp ứng với insulin của các tế bào bị suy giảm, dẫn đến không thể chuyển hóa đường một cách hiệu quả và khiến cho lượng đường trong máu tăng cao.

Kháng insulin cũng làm tăng nguy cơ trầm cảm nhưng nguyên nhân đến giờ vẫn chưa rõ. Một nghiên cứu cho rằng kháng insulin làm thay đổi cách mà cơ thể tạo ra một số hormone và điều này sẽ dẫn đến lo âu, phiền muộn kéo dài.

Căng thẳng

Hội chứng buồng trứng đa nang có thể gây căng thẳng mà nguyên nhân chủ yếu là do các triệu chứng về thể chất của bệnh này, chẳng hạn như mọc lông trên mặt, nổi mụn trứng cá hay xuất hiện những vùng sắc tố da sẫm màu trên cơ thể.

Tình trạng căng thẳng trong thời gian dài có thể dẫn đến lo âu và trầm cảm. Vấn đề này thường chủ yếu xảy ra ở những phụ nữ trẻ tuổi bị buồng trứng đa nang.

Phản ứng viêm

Một trong những đặc điểm ở người bị buồng trứng đa nang là tăng phản ứng viêm trên khắp cơ thể. Điều này khiến cho nồng độ cortisol ở mức cao, dẫn đến tăng căng thẳng và trầm cảm.

Nồng độ cortisol cao còn làm tăng nguy cơ kháng insulin và điều này cũng là nguyên nhân gây trầm cảm.

Béo phì

Những phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có nguy cơ béo phì cao hơn so với những người không mắc. Và cho dù có liên quan đến bệnh này hay không thì béo phì cũng là một trong những yếu tố nguy cơ trầm cảm.

Điều trị trầm cảm khi bị buồng trứng đa nang

Khi bị trầm cảm và hội chứng buồng trứng đa nang thì phương pháp để điều trị trầm cảm là giải quyết nguyên nhân gốc rễ.

Ví dụ, nếu bị kháng insulin thì có thể thử chế độ ăn kiêng low-carb. Nếu béo phì thì cũng cần điều chỉnh chế độ ăn uống và thói quen tập luyện để giảm cân.

Khi bị mất cân bằng nội tiết tố, ví dụ như mức androgen quá cao thì bác sĩ sẽ kê thuốc tránh thai để giúp điều chỉnh nồng độ nội tiết tố trong cơ thể.

Ngoài ra, còn có các phương pháp khác để điều trị trực tiếp chứng trầm cảm. Trị liệu bằng phương pháp trò chuyện là một trong những phương pháp hiệu quả nhất. Các phương pháp trị liệu mà người bệnh trầm cảm có thể thử gồm có:

• Liệu pháp nhận thức - hành vi (cognitive behavioral therapy): giúp xác định và thay đổi những suy nghĩ tiêu cực, từ đó học được cách đối phó. Đây là phương pháp trị liệu phổ biến nhất.
• Liệu pháp tương tác cá nhân (interpersonal therapy): tập trung vào việc cải thiện vấn đề trong các mối quan hệ cá nhân.
• Liệu pháp tâm động (psychodynamic therapy): giúp người bệnh nhận ra và hiểu các hành vi tiêu cực xuất phát từ những sự kiện trong quá khứ và tìm cách khắc phục.
• Tham gia nhóm hỗ trợ: gặp gỡ những người khác có cùng vấn đề và chia sẻ cùng nhau để tìm cách vượt qua.
• Thuốc chống trầm cảm là một phương pháp tiêu chuẩn để điều trị chứng trầm cảm. Tuy nhiên, một số loại thuốc lại đi kèm tác dụng phụ là gây tăng cân và làm tăng lượng đường trong máu.

Vì lý do này nên các loại thuốc chống trầm cảm thường không được sử dụng làm phương pháp điều trị bước đầu ở những phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Trong những trường hợp cần dùng thì thường sẽ phải thử nhiều loại thuốc khác nhau mới tìm ra được loại phù hợp nhất với mình.

Nguy cơ khi bị buồng trứng đa nang và trầm cảm

Ở những phụ nữ bị buồng trứng đa nang và trầm cảm, các triệu chứng của hai vấn đề này thường diễn ra theo một vòng luẩn quẩn. Ví dụ, trầm cảm có thể gây tăng cân và tình trạng thừa cân, béo phì sẽ làm cho các triệu chứng buồng trứng đa nang thêm nặng hơn. Điều này sẽ lại làm trầm trọng thêm chứng trầm cảm.

Những người bị trầm cảm thường hay có suy nghĩ tự tử. Nếu như có ý muốn tự tử hoặc nếu đang cảm thấy khủng hoảng, tuyệt vọng cực độ thì hãy tìm đến sự trợ giúp của người khác. Người này có thể là người thân trong gia đình, bạn bè hoặc nếu cảm thấy khó chia sẻ với những người quen biết thì có thể gọi điện đến đường dây nóng hỗ trợ người trầm cảm để được lắng nghe, trò chuyện và giúp đỡ vượt qua.

Nếu tình trạng vẫn không cải thiện thì nên đi khám bác sĩ chuyên khoa tâm thần.

Triển vọng

Khi bị cả buồng trứng đa nang và trầm cảm thì cần thực hiện những biện pháp điều trị cả hai vấn đề.

Khi đi khám, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp thích hợp để điều trị hội chứng buồng trứng đa nang, gồm có dùng thuốc tránh thai, thuốc kháng androgen, thuốc kích thích rụng trứng và thay đổi lối sống.

Việc điều trị hội chứng buồng trứng đa nang sẽ giúp cải thiện chứng trầm cảm.

Cách hiệu quả nhất để điều trị trầm cảm là đến gặp bác sĩ để được kê thuốc và hướng dẫn, tư vấn các biện pháp vượt qua.

Tóm tắt bài viết

Hội chứng buồng trứng đa nang làm tăng nguy cơ trầm cảm. Tuy nhiên, khi bị cả hai vấn đề này, các phương pháp điều trị buồng trứng đa nang có thể cải thiện đáng kể các triệu chứng trầm cảm.

Tốt nhất nên đi khám bác sĩ để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp. Người bệnh thường cần dùng thuốc và thay đổi lối sống để khắc phục triệu chứng của cả hai, đồng thời cần đến liệu pháp tâm lý để điều trị trực tiếp chứng trầm cảm.