Ham muốn tình dục thấp và trầm cảm có liên quan gì đến nhau?

Nội dung chính của bài viết:

• Mặc dù hầu hết mọi người đều từng ít nhất 1 lần trải qua những thay đổi về cảm xúc cũng như là trong ham muốn tình dục nhưng ham muốn tình dục thấp trong thời gian dài có thể là một vấn đề đáng lo ngại.
• Khi cảm thấy mình có ham muốn tình dục thấp tốt nhất nên nói chuyện với bác sĩ để được tư vấn về các lựa chọn điều trị.
• Việc cùng lúc bị suy giảm ham muốn và trầm cảm là điều bình thường và rất phổ biến. Nên đến gặp bác sĩ nếu bạn có các triệu chứng bất thường, chẳng hạn như cảm giác buồn bã hoặc tâm trạng chán nản đeo bám dai dẳng.
• Nếu bạn muốn tự mình khắc phục tại nhà thì có thể thử chia sẻ cởi mở với nửa kia và dành nhiều thời gian hơn cho các hoạt động thư giãn làm giảm căng thẳng. Việc nói chuyện và dành thời gian thư giãn cùng nhau là một trong những bước đầu tiên để bạn có thể vượt qua giai đoạn khó khăn trong cuộc đời.

Ham muốn tình dục thấp 

Ham muốn tình dục là một yếu tố có vai trò quan trọng đối với hiệu suất tình dục. Hứng thú với “chuyện ấy” bị suy giảm sẽ có ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống tình dục, chất lượng cuộc sống và mối quan hệ với bạn đời. Cả phụ nữ và nam giới đều có thể bị suy giảm ham muốn tình dục nhưng đa số phụ nữ đều không tìm đến các phương pháp điều trị vì ngại phải nói ra vấn đề nhạy cảm của mình và lo sợ bị người khác đánh giá.

Tuy nhiên, ham muốn tình dục thấp có thể là một dấu hiệu chỉ ra vấn đề về sức khỏe tiềm ẩn. Nếu bạn cảm thấy mình đột nhiên giảm hoặc không còn hứng thú với hoạt động tình dục thì có thể đã gặp một vấn đề gọi là rối loạn giảm ham muốn tình dục (Hypoactive sexual desire disorder). Ham muốn thấp cũng có thể là biểu hiện của một vấn đề về sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như trầm cảm.

Ở hầu hết mọi người, ham muốn tình dục sẽ thay đổi lên xuống theo từng thời điểm, giai đoạn trong cuộc đời. Việc thi thoảng không muốn quan hệ tình dục là điều bình thường. Tuy nhiên, nếu tình trạng ham muốn tình dục thấp tiếp diễn trong một thời gian dài và khiến bạn căng thẳng hoặc chán nản thì đã đến lúc cần đi khám bác sĩ.

Các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm ra mối liên hệ giữa ham muốn tình dục thấp và sức khỏe tâm thần. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu thực tế đã cho thấy có không ít người vừa bị suy giảm ham muốn và vừa bị trầm cảm. Cho dù có xảy ra cùng nhau hay không thì cả suy giảm ham muốn và trầm cảm đều có ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống và đều cần có biện pháp can thiệp.

Trầm cảm là gì?

Rối loạn trầm cảm chủ yếu (major depressive disorder) thường được gọi ngắn gọn là trầm cảm. Đây là một vấn đề về tâm lý khiến một người trải qua tâm trạng chán nản, buồn bã, giảm hoặc mất đi hứng thú với các sự vật, sự việc trong cuộc sống hàng ngày. Gần như tất cả chúng ta đều đã từng ít nhất một lần có cảm giác phiền muộn, chán nản nhưng chỉ sau một thời gian ngắn là sẽ hết còn khi bị trầm cảm thì những cảm xúc tiêu cực này sẽ kéo dài lâu hơn. Một số triệu chứng của trầm cảm gồm có:

• Cảm giác buồn bã kéo dài
• Ăn không ngon
• Sụt cân hoặc tăng cân bất thường
• Khó ngủ
• Giảm tập trung
• Mức năng lượng thấp

Một triệu chứng phổ biến khác mà nhiều người bị trầm cảm gặp phải là sự thay đổi về ham muốn tình dục. Khi bị trầm cảm, bạn có thể sẽ cảm thấy người mệt mỏi, không còn đủ năng lượng làm bất cứ việc gì, kể cả hoạt động tình dục. Vì trầm cảm còn làm giảm hứng thú đối với các hoạt động bình thường nên dù có quan hệ tình dục thì bạn cũng sẽ nhận thấy rằng mình không còn thỏa mãn và đạt được khoái cảm như trước.

Ngược lại, ham muốn tình dục thấp cũng có thể là nguyên nhân góp phần dẫn đến trầm cảm.

Rối loạn giảm ham muốn tình dục có thể gây ra các triệu chứng giống như trầm cảm. Tuy nhiên, việc bị suy giảm ham muốn không phải khi nào cũng là dấu hiệu của bệnh trầm cảm. Một người bị rối loạn giảm ham muốn chỉ trải qua cảm giác chán nản khi nghĩ về hoạt động tình dục nhưng vẫn có thể cảm thấy hứng thú với các hoạt động, sự việc khác trong cuộc sống.

Các nghiên cứu về ham muốn tình dục và trầm cảm

Một số nghiên cứu đã tìm hiểu về mối liên hệ giữa ham muốn tình dục thấp và trầm cảm. Các nhà nghiên cứu đã điều tra và thống kê số lượng người gặp phải cả hai vấn đề này cùng một lúc và những yếu tố nào có thể làm tăng nguy cơ. Dưới đây là một số nghiên cứu lớn và những phát hiện có sức thuyết phục nhất cho đến nay.

Ham muốn thấp và trầm cảm phổ biến hơn bạn nghĩ

Một bài báo trên Tạp chí Clinical Psychiatry đã chỉ ra rằng khoảng 40% phụ nữ mắc chứng rối loạn tình dục cũng bị trầm cảm.

Các yếu tố rủi ro gồm có các vấn đề căng thẳng trong cuộc sống và chất kích thích

Một bài báo trên American Family Physician cho thấy các yếu tố làm tăng nguy cơ trầm cảm và suy giảm ham muốn gồm có các vấn đề gây căng thẳng trong cuộc sống, chẳng hạn như trục trặc trong mối quan hệ, áp lực tiền bạc hay công việc. Những biến động lớn trong cuộc sống, cho dù là tích cực hay tiêu cực đều có thể là tác nhân gây ra những vấn đề này. Ví dụ, mới sinh con có thể được coi là một sự kiện thay đổi lớn trong cuộc sống của hai vợ chồng. Các vấn đề gây căng thẳng trong mối quan hệ cũng là một yếu tố làm tăng nguy cơ rối loạn giảm ham muốn và ảnh hưởng đến tâm lý. Ngoài ra, lạm dụng rượu bia hoặc các chất kích thích cũng dễ dẫn đến ham muốn thấp và trầm cảm.

Trầm cảm có thể làm nặng thêm các triệu chứng rối loạn giảm ham muốn

Một nghiên cứu đăng trên Psychosomatic Medicine đã phát hiện ra rằng những phụ nữ bị trầm cảm và rối loạn giảm ham muốn tình dục cảm thấy không hạnh phúc trong mối quan hệ như những phụ nữ có ham muốn bình thường và trạng thái tâm thần khỏe mạnh. Do không còn hứng thú nên tần suất quan hệ tình dục cũng giảm. Vì thế nên việc duy trì mối quan hệ cũng gặp nhiều vấn đề. Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy một phần ba phụ nữ tiền mãn kinh bị rối loạn giảm ham muốn cũng bị trầm cảm.

Trầm cảm và ham muốn thấp có thể là do nhiều yếu tố góp phần gây nên và có các triệu chứng khác nhau. Một người bị trầm cảm chưa chắc sẽ bị giảm ham muốn và ngược lại, nhưng việc gặp phải cả hai vấn đề này cùng một lúc là điều hoàn toàn có thể. Tuy nhiên, dù trong bất cứ trường hợp nào thì cũng vẫn có giải pháp để khắc phục vấn đề.

Phương pháp điều trị ham muốn tình dục thấp và trầm cảm

Về việc điều trị ham muốn tình dục thấp, trầm cảm hoặc cả hai thì không có giải pháp nào phù hợp cho tất cả mọi người. Lựa chọn điều trị gồm có các biện pháp tự khắc phục tại nhà, tư vấn tâm lý, liệu pháp tình dục và các phương pháp điều trị chuyên khoa. Tùy thuộc vào tình trạng mà mục tiêu chính của việc điều trị có thể là khôi phục ham muốn tình dục, giảm các triệu chứng trầm cảm và cải thiện việc tận hưởng cuộc sống hàng ngày. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến.

Nói chuyện với chuyên gia tâm lý

Đối với nhiều phụ nữ, bước đầu tiên trong quá trình điều trị là nói chuyện với chuyên gia tâm lý để được tiến hành các phương pháp trị liệu, ví dụ như liệu pháp nhận thức - hành vi.

Phương pháp này có thể giúp bạn nhận ra những suy nghĩ và hành vi đang can thiệp vào ham muốn tình dục và trạng thái tinh thần tổng thể, cũng như là làm tăng nhận thức về cơ thể của mình. Một lựa chọn khác là dùng thuốc kê đơn để giảm thiểu tác động của trầm cảm.

Chia sẻ với đối phương

Giao tiếp, chia sẻ cởi mở với nửa kia của mình là một bước hiệu quả để cải thiện tình trạng suy giảm ham muốn và vượt qua những cảm xúc tiêu cực. Nếu bạn không biết nên làm thế nào thì có thể tham khảo lời khuyên của chuyên gia tâm lý. Liệu pháp vợ chồng cũng là một lựa chọn khá hữu hiệu. Việc chia sẻ vấn đề với bạn đời của mình sẽ giúp bạn cảm thấy bớt cô đơn hơn và tăng thêm sự gắn kết, tình cảm giữa hai người. Điều này sẽ giúp cải thiện ham muốn tình dục.

Có biện pháp giảm thiểu căng thẳng

Trong một số trường hợp, căng thẳng là nguyên nhân gây giảm ham muốn và dẫn đến trầm cảm. Sau đó, ham muốn tình dục thấp lại gây căng thẳng nhiều hơn và tạo thành một vòng luẩn quẩn. Nên dành thời gian cho các hoạt động thư giãn làm giảm căng thẳng như ngồi thiền, viết nhật ký, tập thể dục, xem phim, nghe nhạc hay ra ngoài đi dạo. Việc thư giãn sẽ giúp cải thiện triệu chứng của cả vấn đề suy giảm ham muốn và trầm cảm.