Các phương pháp điều trị rung nhĩ là gì?

Rung nhĩ xảy ra do các tín hiệu điện bất thường trong tim, khiến hai buồng tâm nhĩ rung lên và không co bóp nhịp nhàng. Điều này dẫn đến nhịp tim nhanh và không đều.

Một số người mắc rung nhĩ không có triệu chứng, trong khi những người khác lại có thể gặp phải các biến chứng nghiêm trọng. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), nếu không được điều trị, rung nhĩ có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ lên gấp 5 lần so với người không mắc bệnh. Rung nhĩ cũng có thể làm trầm trọng thêm một số bệnh tim mạch, chẳng hạn như suy tim.

Dưới đây là các phương pháp điều trị y khoa và những thay đổi lối sống có thể giúp kiểm soát rung nhĩ.

Mục tiêu điều trị

Bác sĩ sẽ lập kế hoạch điều trị dựa trên ba mục tiêu chính:

• Ngăn ngừa hình thành cục máu đông
• Khôi phục tần số tim bình thường
• Ổn định nhịp đập của tim

Để đạt được những mục tiêu này, bác sĩ có thể sử dụng thuốc hoặc các thủ thuật khác, bao gồm cả phẫu thuật.

Thuốc điều trị rung nhĩ

Các loại thuốc thường dùng để điều trị rung nhĩ gồm có:

• Thuốc để ngăn ngừa hình thành cục máu đông: Gồm thuốc chống đông máu truyền thống như warfarin (Coumadin) và nhóm thuốc chống đông máu thế hệ mới (NOACs), được ưu tiên vì không có tương tác với thực phẩm và không cần theo dõi thường xuyên.
• Thuốc để khôi phục tần số tim: Gồm thuốc chẹn beta như atenolol (Tenormin), thuốc chẹn kênh canxi như diltiazem (Cardizem) và verapamil (Verelan), cũng như thuốc chống loạn nhịp tim như digoxin (Lanoxin).
• Thuốc giúp ổn định nhịp tim: Gồm thuốc chẹn kênh natri như flecainide (Tambocor) và quinidine, thuốc chẹn kênh kali như amiodarone (Cordarone, Nexterone, Pacerone).

Bác sĩ sẽ kiểm tra máu định kỳ để đánh giá hiệu quả của thuốc.

Lợi ích và rủi ro

Người bị rung nhĩ càng lâu mà không được điều trị, việc khôi phục nhịp tim bình thường sẽ càng khó khăn. Do đó, điều trị sớm là rất quan trọng.

Bác sĩ có thể sử dụng thang điểm CHA2DS2-VASc để đánh giá nguy cơ đột quỵ và quyết định có cần dùng thuốc hay không. Thang điểm này xem xét các yếu tố như suy tim, huyết áp cao, tuổi tác, tiểu đường, tiền sử đột quỵ và giới tính.

Tuy nhiên, mỗi loại thuốc lại có tác dụng phụ khác nhau. Một số có thể làm gia tăng tình trạng rối loạn nhịp tim, trong khi một số khác có thể gây đau đầu hoặc phù nề.

Riêng thuốc chống đông máu sẽ có thể làm tăng nguy cơ chảy máu. Nếu dùng warfarin, bạn sẽ cần xét nghiệm máu thường xuyên và kiểm soát lượng thực phẩm giàu vitamin K, vì vitamin K có thể ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc.

Bác sĩ sẽ giúp bạn lựa chọn loại thuốc phù hợp và hướng dẫn cách kiểm soát các tác dụng phụ. Hãy báo cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc, vitamin và thực phẩm chức năng bạn đang sử dụng.

Hầu hết bệnh nhân rung nhĩ đều phải dùng thuốc, nhưng một số trường hợp có thể cần can thiệp thêm bằng các thủ thuật khác.

Các thủ thuật can thiệp

Nếu thuốc không có hiệu quả trong việc khôi phục nhịp tim bình thường, bác sĩ có thể áp dụng các phương pháp can thiệp khác, bao gồm:

• Sốc điện chuyển nhịp (electrical cardioversion)
• Đốt điện tim qua ống thông (catheter ablation)
• Cấy máy tạo nhịp tim (pacemaker)
• Phẫu thuật Maze

Lợi ích và rủi ro

Nhìn chung, các thủ thuật điều trị rung nhĩ thường yêu cầu cần gây mê hoặc an thần, do đó có thể tiềm ẩn rủi ro. Một số phương pháp sẽ có mức độ xâm lấn nhiều hơn những phương pháp khác.

Tùy vào loại thủ thuật, các rủi ro có thể từ đau nhẹ, chảy máu, bầm tím đến các biến chứng nghiêm trọng hơn như đột quỵ, nhiễm trùng, tổn thương mạch máu, hệ thống điện tim, thực quản hoặc mô xung quanh.

Thông thường, đốt điện qua ống thông được ưu tiên cho các trường hợp ít nghiêm trọng hơn vì rủi ro thấp và tỷ lệ thành công cao. Nếu rung nhĩ ở mức độ nặng hơn, bác sĩ có thể đề xuất phương pháp phù hợp hơn.

Tuy nhiên, thực hiện thủ thuật có thể giúp mang lại lợi ích đáng kể. Một nghiên cứu lâm sàng năm 2018 cho thấy đốt điện tim qua ống thông giúp làm giảm nguy cơ nhập viện và tử vong do biến chứng tim mạch.

Bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp phù hợp nhất dựa trên tình trạng bệnh và cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro của từng lựa chọn.

Thay đổi lối sống

Thay đổi lối sống cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát rung nhĩ và ngăn ngừa biến chứng. Những thay đổi được khuyến nghị bao gồm:

• Bỏ thuốc lá
• Hạn chế rượu bia và caffeine
• Tránh dùng thuốc trị ho hoặc cảm cúm có chất kích thích
• Duy trì chế độ ăn uống cân bằng
• Uống đủ nước
• Giảm căng thẳng
• Tập thể dục đều đặn
• Kiểm soát lượng vitamin K trong chế độ ăn uống

Ngoài ra, cần chú ý các hoạt động có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm triệu chứng rung nhĩ để trao đổi với bác sĩ. Nếu bị thừa cân, bác sĩ có thể cũng sẽ khuyến nghị bạn nên giảm cân.

Lợi ích và rủi ro

Duy trì lối sống lành mạnh không chỉ giúp kiểm soát rung nhĩ mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác.

Một số nghiên cứu cho thấy một số loại thảo dược có thể có tác dụng chống đông máu, giúp giảm nguy cơ xảy ra biến chứng do rung nhĩ.

Tuy nhiên, đây không phải là phương pháp điều trị được khuyến nghị và cần có thêm nghiên cứu để đánh giá hiệu quả của chúng.

Tương tự, một số nghiên cứu nhỏ gợi ý rằng bổ sung vitamin D có thể mang lại lợi ích trong điều trị rung nhĩ, nhưng Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) chưa công nhận điều này. Do đó, trước khi sử dụng bất kỳ phương pháp thay thế nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh tương tác với thuốc điều trị.

Những câu hỏi nên hỏi bác sĩ

Bạn nên chuẩn bị trước các câu hỏi khi gặp bác sĩ để hiểu rõ hơn về phương pháp điều trị và tác động của nó đến sức khỏe cũng như cuộc sống của mình.

Bạn có thể tham khảo một số câu hỏi sau:

• Nguy cơ đột quỵ của tôi là bao nhiêu?
• Tôi có thể kiểm soát rung nhĩ và các bệnh lý nền khác như thế nào?
• Rung nhĩ tôi mắc phải có phải do di truyền không?
• Tôi có cần đeo vòng tay y tế hoặc mang thẻ y tế trong ví không?
• Tôi có thể sống lâu khi bị rung nhĩ không?
• Phương pháp điều trị nào là phù hợp nhất với tôi?
• Chi phí điều trị là bao nhiêu? Có chương trình hỗ trợ tài chính nào không?
• Thuốc điều trị có thể gây ra tác dụng phụ gì?
• Việc dùng thuốc có ảnh hưởng đến lối sống của tôi không?
• Nếu nhịp tim của tôi trở lại bình thường, tôi có thể ngừng dùng thuốc không?
• Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi không dùng thuốc đúng theo chỉ định?
• Tôi có thể làm gì khác để giảm nguy cơ đột quỵ do rung nhĩ?
• Rung nhĩ sẽ ảnh hưởng thế nào đến sinh hoạt hằng ngày của tôi?
• Tôi có cần sự hỗ trợ thêm khi ở nhà không?
• Tôi có cần kiêng thực phẩm, đồ uống hoặc hoạt động nào không?

Câu hỏi thường gặp

Có thể sống chung với rung nhĩ mà không cần điều trị không?

Mắc rung nhĩ càng lâu, bệnh sẽ càng khó kiểm soát. Nếu không được điều trị, rung nhĩ có thể làm tăng nguy cơ xảy ra các biến chứng nghiêm trọng và rút ngắn tuổi thọ.

Tuổi thọ trung bình của người bị rung nhĩ là bao nhiêu?

Mặc dù tiên lượng của người bị rung nhĩ đã được cải thiện nhưng tuổi thọ của họ vẫn sẽ thấp hơn những người không mắc bệnh. Tuổi thọ của bệnh nhân rung nhĩ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tuổi tác, giới tính và tình trạng sức khỏe hiện tại. Dù không phải lúc nào cũng đe dọa tính mạng ngay lập tức nhưng rung nhĩ có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng và tỷ lệ tử vong cao hơn so với dân số chung.

Phương pháp điều trị mới nhất cho rung nhĩ là gì?

Vào tháng 1 năm 2024, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt hệ thống FARAPULSE Pulsed Field Ablation. Khác với phương pháp đốt điện truyền thống, hệ thống này sử dụng trường điện nhẹ để nhắm mục tiêu và điều trị vùng bị ảnh hưởng mà không làm tổn thương mô xung quanh.

Kết luận

Rung nhĩ là tình trạng khiến tâm nhĩ rung lên và không co bóp nhịp nhàng, dẫn đến nhịp tim nhanh và không đều.

Đây là một bệnh phổ biến, không phải lúc nào cũng đe dọa tính mạng nhưng có thể gây nguy hiểm do làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông và đột quỵ.

Có nhiều phương pháp điều trị rung nhĩ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, bao gồm có dùng thuốc, can thiệp phẫu thuật và thay đổi lối sống.