Các bệnh tim mạch và biến chứng

Bệnh tim mạch là gì?

Bệnh tim mạch là một thuật ngữ chung dùng cho nhiều bệnh lý khác nhau ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch. Bệnh tim mạch gồm có các vấn đề về cơ tim, van tim, động mạch vành hoặc nhịp tim. Mỗi một bộ phận này đều đóng một vai trò quan trọng trong trong hệ tim mạch của chúng ta. Các bệnh tim mạch có thể gây ra nhiều biến chứng và thậm chí còn dẫn đến tử vong nếu không được điều trị. Dưới đây là các bệnh tim mạch phổ biến.

Suy tim

Suy tim xảy ra khi tim không thể bơm đủ máu đi khắp cơ thể. Mặc dù cơ tim rất khỏe nhưng theo thời gian, cơ có thể bị tổn hại và gặp khó khăn khi thực hiện nhiệm vụ bơm máu. Lúc này, trái tim sẽ bắt đầu bù lại bằng cách đập nhanh hơn, tăng cường cơ hoặc giãn ra để cung cấp nhiều máu hơn cho cơ thể. Dần dần, những điều này sẽ ảnh hưởng đến chức năng của tim và dẫn đến suy tim, gây khó thở, chóng mặt, lú lẫn và tích tụ chất lỏng trong cơ thể, gây sưng phù.

Nhồi máu cơ tim

Nhồi máu cơ tim xảy ra khi các động mạch vành bị thu hẹp và khiến cho nguồn cung cấp máu đến tim bị cắt đứt. Thông thường, đây là hậu quả do sự tích tụ cholesterol trong các động mạch, gọi là xơ vữa động mạch. Các mảng bám cholesterol có thể vỡ ra và chặn dòng máu. Khi không được cung cấp máu, các tế bào tim bắt đầu chết đi vì thiếu oxy. Lúc này sẽ xuất hiện các triệu chứng như khó thở và đau ngực dữ dội lan ra lưng, hàm hoặc cánh tay.

Đột quỵ

Khi tim hoạt động không hiệu quả, cục máu đông có thể hình thành trong các mạch máu. Đột quỵ xảy ra khi một trong những cục máu đông này đi vào mạch máu trong não và chặn sự lưu thông máu. Đây được gọi là đột quỵ do thiếu máu cục bộ hay nhồi máu não. Các triệu chứng đột quỵ do thiếu máu cục bộ gồm có:

• Tê ở một bên cơ thể
• Đầu óc lú lẫn
• Nói năng khó khăn
• Mất thăng bằng cơ thể

Nếu không được điều trị kịp thời, nhiều tế bào ở những vùng quan trọng của não sẽ chết đi. Đây là những vùng kiểm soát việc nói năng, vận động, trí nhớ…. Nếu có sống sót sau cơn đột quỵ thì cũng phải mất một thời gian rất dài những chức năng này của não mới khôi phục trở lại bình thường hoặc thậm chí không bao giờ có thể trở lại như trước được nữa.

Thuyên tắc phổi

Thuyên tắc phổi là tình trạng cũng tương tự như đột quỵ, nhưng điểm khác là mạch máu bị tắc nghẽn nằm trong phổi thay vì trong não. Các triệu chứng thuyên tắc phổi gồm có khó thở, đau tức ngực khi thở và da hơi xanh. Khi bị thuyên tắc phổi, cơ thể sẽ nhanh chóng bị thiếu oxy nên có thể gây tử vong và đây là một vấn đề cần can thiệp khẩn cấp.

Ngừng tim

Ngừng tim xảy ra khi tim đột nhiên ngừng đập. Nguyên nhân thường do một rối loạn điện trong tim. Chứng loạn nhịp tim do bệnh tim có thể dẫn đến ngừng tim. Điều này sẽ dẫn đến tử vong nếu không được điều trị ngay lập tức.

Bệnh động mạch ngoại biên (PAD)

Tình trạng mạch máu bị thu hẹp ở bệnh động mạch vành cũng có thể xảy ra trong các động mạch cung cấp máu cho cánh tay và chân. Triệu chứng chính của bệnh động mạch ngoại biên là đau nhức chân dữ dội khi đi bộ.

Rung nhĩ

Rung tâm nhĩ hay rung nhĩ (atrial fibrillation) là một bệnh tim ít khi gây tử vong. Căn bệnh này làm cho các buồng trên của tim đập không đều hoặc rung thay vì đập mạnh như bình thường. Điều này dẫn đến nhịp tim không đều và cảm giác rung trong lồng ngực. Khi bị bệnh rung nhĩ, các buồng tim đập không đều nên máu có thể dễ dàng bị ứ động trong các buồng và tạo ra các cục máu đông. Điều này làm tăng nguy cơ bị đột quỵ hoặc suy tim.

Đau thắt ngực

Đau thắt ngực là hiện tượng xảy ra khi cơ tim không nhận được đủ oxy. Kết quả là người bệnh có cảm giác như ngực bị bóp nghẹt hoặc tức ở trong ngực. Có nhiều loại đau thắt ngực khác nhau, trong đó phổ biến nhất là đau thắt ngực ổn định và không ổn định. Đau thắt ngực ổn định còn được gọi là đau thắt ngực khi gắng sức. Khi tập thể dục hay hoạt động gắng sức, nhu cầu oxy của cơ thể sẽ tăng cao và ảnh hưởng đến cơ tim. Đau thắt ngực không ổn định là một triệu chứng đáng lo hơn vì hiện tượng này xảy ra ngay cả khi không vận động.

Đau thắt ngực không hẳn là một bệnh mà chỉ là một triệu chứng của bệnh tim.

Triệu chứng đặc trưng ở từng giới

Khi bị mắc bệnh tim mạch, phụ nữ và nam giới có thể gặp phải các triệu chứng khác nhau vì tim và mạch máu bị ảnh hưởng ở những phần không giống nhau. Ví dụ, ở phụ nữ thì vấn đề thường xảy ra trong các động mạch nhỏ hơn phân nhánh từ động mạch chính của tim hay động mạch vành. Vì thế mà phụ nữ thường gặp các triệu chứng bệnh tim khác với nam giới, ví dụ như buồn nôn, khó thở, nôn mửa hoặc đau bụng.

Mặc khác, bệnh tim ở nam giới thường ảnh hưởng đến các động mạch vành. Điều này gây ra các triệu chứng phổ biến như đau tức và cảm giác như bị chèn ép ở ngực, đặc biệt là khi căng thẳng hoặc vận động.

Các biến chứng ngắn hạn

Bệnh tim mạch có ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người mắc bệnh. Ví dụ, hiện tượng đau thắt ngực thường khiến cho người bệnh ngại vận động. Tình trạng sưng phù, chóng mặt và các triệu chứng khác ở bệnh nhân suy tim có thể ảnh hưởng đến việc thực hiện các công việc hàng ngày. Khi được chẩn đoán mắc bệnh tim, người bệnh cũng sẽ phải sống với tâm lý căng thẳng, không thoải mái và luôn trong trạng thái lo sợ rằng mình sẽ gặp phải các sự cố nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.

Triển vọng lâu dài và các biến chứng tiềm ẩn

Bệnh tim mạch là một tình trạng mãn tính và có thể xảy ra các biến chứng nghiêm trọng. Đến nay, bệnh tim vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong cho cả nam và nữ. Việc điều trị ngay khi mới phát hiện những dấu hiệu bất thường ví dụ như chỉ số huyết áp cao sẽ nâng cao triển vọng cho người bệnh.

Triển vọng lâu dài của những người mắc bệnh tim mạch phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại bệnh tim, hiệu quả của thuốc và mức độ nghiêm trọng của vấn đề. Nếu bạn được bác sĩ chẩn đoán mắc bệnh tim thì cần tuân thủ đúng theo hướng dẫn về việc dùng thuốc và chế độ sinh hoạt lành mạnh để ngăn ngừa bệnh chuyển biến xấu và để lại biến chứng.