Sử dụng thiết bị công nghệ quá nhiều có thể làm chậm sự phát triển của trẻ?

Hiện nay, có nhiều trẻ mới biết đi đang dành nhiều thời gian trong ngày để sử dụng các thiết bị công nghệ như xem tivi, xem điện thoại,... Theo một nghiên cứu mới đây cho thấy việc trẻ dành nhiều thời hơn mức khuyến nghị để nhìn vào màn hình (tivi, điện thoại, máy tính,..) và thời gian sử dụng thiết bị công nghệ kéo dài có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Trong 5 năm, các nhà nghiên cứu đã khảo sát gần 2.500 bà mẹ ở Canada, hỏi họ về số lượng thời gian mà trẻ mới biết đi thường dành để xem hoặc tương tác với màn hình của các thiết bị điện tử như máy tính bảng, điện thoại thông minh, TV, máy tính hoặc các thiết bị khác vào các ngày trong tuần và cuối tuần. Các bà mẹ cũng đã hoàn thành bảng câu hỏi sàng lọc sự phát triển theo tiêu chuẩn của trẻ ở độ tuổi 2, 3 và 5 tuổi.

Kết quả nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí JAMA Pediatrics:

• Trẻ 2 tuổi có thời gian sử dụng thiết bị công nghệ trung bình 2,5 giờ mỗi ngày. Con số đó đã lên đến hơn 3,5 giờ mỗi ngày đối với những đứa trẻ 3 tuổi. Đối với cả hai nhóm tuổi, con số này nhiều hơn đáng kể so với thời gian sử dụng thiết bị mỗi ngày mà Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) khuyến nghị đó là 1 giờ/ngày.
• Trẻ em có thời gian sử dụng thiết bị nhiều hơn ở độ tuổi từ 2-3 tuổi, thì điểm phát triển của chúng ở độ tuổi 3 - 5 càng thấp. Những điểm số này đo lường các kỹ năng giao tiếp, vận động, giải quyết vấn đề và xã hội của trẻ.

Như vậy, nghiên cứu không chứng minh rằng thời gian sử dụng thiết bị gây ra sự chậm phát triển, nhưng nó cho thấy mối tương quan giữa hai điều này. Điều này cũng bổ sung vào một nhóm nghiên cứu đang phát triển liên hệ thời gian sử dụng thiết bị quá mức ở trẻ em với nhiều vấn đề khác nhau, bao gồm béo phì, các vấn đề về giấc ngủ, thói quen không lành mạnh và sự chậm phát triển xã hội, cảm xúc và hành vi.

Tác giả chính của nghiên cứu này là Sheri Madigan đã ví thời gian sử dụng thiết bị công nghệ như việc trẻ ăn đồ ăn vặt. Một ít thì không sao, nhưng quá nhiều có thể gây ra những hậu quả về sức khỏe cho trẻ.

Tất nhiên, đối với những bậc cha mẹ bận rộn, trong cuộc sống hàng ngày luôn có sự xuất hiện của thiết bị công nghệ, thì việc giảm mức độ tiếp xúc của trẻ với những thiết bị này sẽ “Nói dễ hơn làm”.

Hãy nhớ rằng không chỉ trẻ mới biết đi mới dành quá nhiều thời gian để sử dụng quá nhiều thiết bị công nghệ. Nghiên cứu của Common Sense Media và Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ cho thấy những đứa trẻ lớn hơn và thanh thiếu niên cũng dành nhiều giờ mỗi ngày trước màn hình tivi, điện thoại, hoặc máy tính.

Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) khuyến cáo nên tắt tất cả các màn hình xung quanh trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi (trẻ dưới 18 tháng tuổi). Trẻ em từ 18 tháng tuổi trở lên có thể sử dụng thiết bị điện tử một chút, tuy nhiên không nên quá một giờ mỗi ngày.

• Trẻ dưới 18 tháng: không nên sử dụng thiết bị công nghệ, ngoại trừ trò chuyện video với người thân ở xa.
• Trẻ từ 18 đến 24 tháng tuổi: không nên sử dụng thiết bị công nghệ hoặc nếu có cần hạn chế số lượng chương trình và bạn cùng xem với trẻ.
• Trẻ từ 2 đến 5 tuổi: có thể sử dụng thiết bị công nghệ tối đa 1 giờ mỗi ngày với chương trình chất lượng cao và có người lớn xem cùng để giúp trẻ hiểu những gì trẻ đang xem.
• Trẻ từ 6 tuổi trở lên: cần giới hạn thời gian sử dụng thiết bị một cách nhất quán, đảm bảo rằng thời gian sử dụng phương tiện kỹ thuật số không ảnh hưởng đến các hoạt động quan trọng khác như học tập, ngủ và tập thể dục.

Nhưng Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ cũng nhấn mạnh rằng đưa ra giới hạn thời gian sử dụng thiết bị điện tử là chưa đủ: Điều quan trọng là cha mẹ phải chọn các chương trình và trò chơi phù hợp với độ tuổi của trẻ, đồng thời tham gia cùng trẻ trong suốt thời gian sử dụng thiết bị thay vì chỉ giao điện thoại cho trẻ sử dụng như một người trông trẻ điện tử.

Một cuộc khảo sát gần đây ở Hoa Kỳ cho thấy cứ 3 trẻ sơ sinh và 4 trong 5 trẻ mới biết đi thì có 2 trẻ xem phim, chương trình truyền hình hoặc video trực tuyến. Có khoảng 16% bắt đầu xem màn hình điện thoại/tivi trước khi trẻ được 3 tháng tuổi và 50% khi trẻ được 7 tháng tuổi. Nhìn chung, cứ 5 trẻ thì có 1 trẻ xem hơn 3 giờ mỗi ngày.

Mặc dù ở Việt Nam chưa có cuộc khảo sát nào về việc cho trẻ em sử dụng thiết bị điện tử, nhưng thực tế là càng ngày trẻ em được cho sử dụng các thiết bị này sớm hơn và thời gian sử dụng nhiều hơn.

Rõ ràng, điều này không phù hợp với những gì các chuyên gia quy định. Cha mẹ thường cho trẻ em sử dụng điện thoại, xem tivi để cho trẻ ăn dễ dàng hơn, để có thời gian làm những công việc khác, cũng có khi là để có thời gian nghỉ ngơi.

Bộ não của một đứa trẻ phát triển nhanh nhất trong ba năm đầu đời và trẻ học tốt nhất khi sử dụng đầy đủ cả năm giác quan để tiếp nhận thông tin. Trải nghiệm cầm một quả táo, ngửi, nếm nó và nghe tên gọi thông qua một người thật sẽ phong phú hơn nhiều so với việc nhìn thấy hình ảnh quả táo trên màn hình và nghe thấy âm thanh từ trong đó.

Mối lo ngại lớn nhất liên quan đến việc cho trẻ dùng thiết bị điện tử, để trẻ tiêu tốn thời gian vào đó, thay vì trẻ tham gia các hoạt động khác. Các khuyến nghị mới nhất từ ​​Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tham gia của cha mẹ: Nếu bạn định để em bé hoặc trẻ mới biết đi xem điện thoại/tivi, tốt nhất bạn nên ngồi xuống cùng với trẻ, biến nó thành một hoạt động mà cả hai cùng tham gia.

Ngay cả khi bật tivi ở chế độ màn hình nền cũng có thể gây hại cho trẻ. Cho đến nay, chúng ta vẫn chưa ai biết được tác động đầy đủ, nhưng một số nhà khoa học tin rằng âm thanh và hình ảnh nền khiến trẻ nhỏ mất tập trung vào việc vui chơi, điều cần thiết cho việc học tập của một đứa trẻ.

Claire Lerner, một nhân viên xã hội và cố vấn nuôi dạy con cái tại Zero to Three, một tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào sự phát triển của trẻ thơ cho biết: "Trẻ em cần rất tập trung và tập trung. Việc sử dụng thiết bị điện tử sẽ cản trở sự phát triển nhận thức".

Bên cạnh đó, cô nói thêm, với trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi có thời lượng giấc ngủ dài (>12 tiếng/ngày), thời gian trẻ thức là không nhiều, không nên để phần lớn khoảng thời gian này cho trẻ dùng thiết bị điện tử.

Cho đến hiện nay, các nghiên cứu vẫn chưa chứng minh được việc sử dụng thiết bị công nghệ quá nhiều sẽ làm chậm sự phát triển của trẻ. Nhưng các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc sử dụng thiết bị công nghệ nhiều và tình trạng chậm phát triển của trẻ có mối tương quan với nhau. Chính vì vậy các bậc phụ huynh cần cân nhắc về việc cho trẻ sử dụng thiết bị công nghệ, và nếu có thì sử dụng như thế nào và trong bao lâu.