Sa trực tràng - Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

1. Nguyên nhân

• Sa trực tràng có thể do bất thường về giải phẫu như trực tràng không dính vào thành bụng sau, túi cùng Douglas thấp, đáy chậu khiếm khuyết … ; do chấn thương như sau các phẫu thuật phụ khoa, tiền sử sang chấn vùng đáy chậu … ; đặc biệt hay gặp nhất là do sinh hoạt như táo bón kinh niên, tiêu chảy, lỵ…
• Sa trực tràng gặp ở cả nam và nữ, nhưng ở nữ cao hơn nam, điều này được lý giải do ở những bệnh nhân nữ lớn tuổi, có sinh đẻ làm sàn chậu yếu dần.
• Táo bón là triệu chứng thường gặp trong sa trực tràng, có thể từ 30% - 70%, và là một trong những yếu tố bệnh sinh trong sa trực tràng.

2. Phân loại

• Sa niêm mạc hậu môn : chỉ niêm mạc hậu môn sa ra ngoài, trực tràng tuy bị hậu môn kéo xuống nhưng vẫn nằm ở trong.
• Sa trực tràng : chỉ có trực tràng sa ra ngoài, hậu môn vẫn ở vị trí cũ, tạo nên một rãnh vòng tròn sâu ở giữa hậu môn và trực tràng.
• Sa hậu môn trực tràng : trực tràng sa ra ngoài kéo theo cả hậu môn, giữa hậu môn và trực tràng không có rãnh vòng tròn.

3. Chẩn đoán

• Ban đầu khối sa có thể nhỏ và tự tụt lên sau đại tiện, nhưng sau đó sa nhiều hơn, ngay cả khi ngồi xổm hoặc đi lại ; có thể có chảy máu hoặc không.
• Nhìn thấy khối sa to hình chóp ngược với những nếp niêm mạc vòng tròn đồng tâm.

Chẩn đoán phân biệt: 

• Lồng ruột : có thể khối lồng chui ra ngoài hậu môn, chung  quanh khối sa có một rãnh rất sâu khó xác định được đáy.
• Sa trĩ : khối sa của trĩ chỗ to nhỏ không đều, tạo thành búi và giữa các búi là các ngấn niêm mạc màu tím đỏ.

4. Điều trị

Có rất nhiều loại phẫu thuật khác nhau đã được sử dụng, nhưng chưa có phẫu thuật nào có ưu điểm hơn hẳn. Hiện nay phẫu thuật nội soi đường bụng là lựa chọn tốt nhất để điều trị sa trực tràng.

Kỹ thuật:

• Đại tràng được chuẩn bị 1 ngày trước mổ bằng cho uống Fortran.
• Tư thế : bệnh nhân nằm ngửa, đầu thấp và hơi nghiêng trái. Nếu khối sa xuất hiện ở hậu môn thì ấn vào.
• Chúng tôi dùng 4 trocar : 1 trocar 10mm ở rốn đặt kính soi, 1 trocar 10mm ở hố chậu phải, 1 trocar 5mm ở hông phải và 1 trỏa 5mm ở hố chậu trái.
• Khâu treo tử cung lên thành bụng, vén ruột non len phần trên ổ bụng.
• Mở phúc mạc 2 bên trực tràng, phẫu tích đi vào khoang trước xương cùng, di động mặt sau trực tràng đến cơ nâng hậu môn, cắt phần cao 2 bên trực tràng và di động mặt trước trực tràng xuống khoảng 5cm (bệnh nhân nữ). Khi phẫu tích bảo tồn thần kinh hạ vị 2 bên.
• Sau khi di động, trực tràng được kéo lên cao và cố định vào ụ nhô bằng một mảnh ghép Polypropylene 2x10cm, dùng chỉ prolene 2/0 ; đầu dưới mảnh ghép được đính vào phần thấp của trực tràng, đầu trên của mảnh ghép đính vào ụ nhô.
• Phúc mạc chậu được khâu kín bằng mũi chỉ liền.

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn