Run và những nguyên nhân thường gặp - Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

Định Nghĩa

Run là một cử động không tự ý của bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể (ngay cả đầu và tiếng nói cũng có thể bị ảnh hưởng). Run thường nhận thấy rõ nhất ở tay. Có 3 loại run chính như sau:

• Run lúc nghỉ ngơi hoặc run “tĩnh” (static tremors) xảy ra khi tay hoặc một bộ phận nào đó đang trong giai đoạn nghỉ ngơi.
• Run “động” (kinetic tremors), bao gồm cả run ý định (intention tremors); run xảy ra khi bệnh nhân đang cử động tay hoặc một phần nào đó bị thương tổn của cơ thể. Run biến mất lúc nghỉ ngơi.
• Run tư thế (Postural tremors) xảy ra khi bệnh nhân giữ tay hoặc một phần cơ thể bị thương tổn của mình ở một tư thế đặc biệt trong một thời gian nhất định nào đó.

Xem Xét

• Run có thể xảy ra ở bất cứ tuổi nào nhưng hay gặp hơn ở người cao tuổi.
• Có thể bị run khi mệt, bị stress, lo âu, hoặc ngay cả khi giận dữ. Tuy nhiên, khi run xảy ra không kèm với những thay đổi về trạng thái cảm xúc có thể là dấu chứng của một bệnh lý tiềm ẩn và cần phải được xem xét kỹ.
• Run có thể hoàn toàn bình thường, nhưng vấn đề quan trọng là nhất thiết phải loại trừ được các nguyên nhân bệnh lý tiềm ẩn khác.
• Cần đặc biệt chú ý khi run xảy ra ở một bộ phận khác của cơ thể ngoài 2 tay, như ở lưỡi và đầu chẳng hạnhoặc khi bệnh nhân ngoài run giật còn có những cử động không tự ý khác.
• Run bản chất hay run vô căn (essential tremor) thường gặp ở người cao tuổi. Run bản chất ít khi diễn ra khi không sử dụng đến tay. Nó sẽ biểu lộ rõ hơn khi người bệnh cố gắng làm một việc gì đó, như với tay lấy một vật gì hoặc khi đang viết. Run bản chất không có nguyên nhân bệnh lý tiềm ẩn.
• Một loại run khác thường gặp là run có tính chất gia đình (familial tremor), như tên gọi đã cho thấy, thường xảy ra trong cùng một gia đình.
• Cả 2 loại run bản chất lẫn run gia đình đều có thể biến mất khi uống rượu. Đây là một yếu tố có ích khi tìm chẩn đoán; tuy vậy, uống rượu không phải là một phương thức điều trị phù hợp!Những Nguyên Nhân Thường Gặp

Run có thể do các nguyên nhân

• Uống quá nhiều càfê hoặc các thức uống có chứa càfê
• Lạm dụng rượu, nghiện rượu, hoặc đang trong giai đoạn cai rượu (sảng run=delirium tremens)
• Stress, lo âu, hoặc mệt mỏi – các nguyên nhân này có thể gây ra run tư thế (postural tremor)
• Lão hóa tự nhiên
• Do sử dụng nhiều loại thuốc men
• Hạ đường huyết
• Bệnh Parkinson – đây là nguyên nhân kinh điển về tình trạng run khi nghỉ ngơi và thường đi kèm với cử động chậm chạp, cứng cơ (tăng trương lực cơ), và dáng đi bất thường
• Đa xơ cứng (Multiple sclerosis) – có thể gây run ý định (intention tremor)
• Tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp) – có thể gây ra run tư thế.

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn