Phát hiện sớm một số bệnh ung thư nhờ chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Ung thư phổi

• Là ung thư thường gặp nhất, có tỷ lệ tử vong cao nhất trong các loại ung thư ở nam giới.
• Để phát hiện ung thư phổi, phương pháp thường quy nhất là chụp X- quang tim phổi.
• Trên phim chụp có thể thấy một khối mờ ở phổi tuy nhiên ít người biết rằng kết quả X-quang tim phổi chỉ giúp phát hiện được những khối u đã lớn. 
• Khi chụp cắt lớp ngực, rất nhiều người có một hoặc vài nốt mờ nhỏ trong phổi với kích thước 10mm.
• Trường hợp nghi ngờ không phải u lành thì các bác sĩ có thể tiến hành thủ thuật chọc kim vào khối u để lấy tế bào xét nghiệm khẳng định u lành hay ung thư.
• Việc chọc để lấy bệnh phẩm (gọi là sinh thiết) được thực hiện bởi bác sĩ chẩn đoán hình ảnh dưới hướng dẫn của máy chụp cắt lớp vi tính.

Ung thư vú

• Ung thư vú là loại ung thư thường gặp hàng đầu ở phụ nữ với độ tuổi mắc bệnh ngày càng trẻ hóa.
• Nhóm phụ nữ nguy cơ cao mắc ung thư vú gồm những người có người thân cùng huyết thông bị ung thư vú, phụ nữ điều trị hormone sinh dục, dậy thì sớm, sinh nhiều con.
• Xét nghiệm máu cũng không có giá trị nhiều giúp phát hiện sớm ung thư vú bởi vì nồng độ CA 15-3 chỉ tăng trong 10% ung thư vú giai đoạn sớm và chất này cũng tăng trong một số bệnh lý khác.
• Việc phát hiện sớm ung thư vú nhờ cả vào các phương pháp chẩn đoán hỉnh ảnh: X-quang vú/cắt lớp vú, siêu âm, chụp cộng hưởng từ, sinh thiết dưới hướng dẫn hình ảnh.
• Siêu âm vú có thể thấy được những u nhỏ nhưng hạn chế là không thấy được những nốt vôi hoá nhỏ vốn thường gặp trong ung thư vú.
• X-quang tuyến vú bổ trợ cho siêu âm do thấy được rất rõ những nốt vi vôi hoá nhưng độ phân giải không cao bằng siêu âm và thông tin rất ít ở người có vú đặc.
• Chụp cộng hưởng từ vú: là phương pháp mạnh nhất để chẩn đoán ung thư vú nhờ vào độ phân giải cao, có thể đánh giá được đến mức độ chuyển hoá của khối u.

Ung thư gan

• Ung thư gan là loại ung thư rất phổ biến ở Việt Nam, tỷ lệ mắc cao hơn rất nhiều so với các nước phát triển.
• Nguyên nhân của hiện tượng này là do sự lan tràn của virus viêm gan B và viêm gan C trong cộng đồng người Việt Nam. 
• Những phương tiện hình ảnh sẽ giúp kiểm soát sự bùng nổ của ung thư gan, trước tiên phải kể đến siêu âm.
• Siêu âm đàn hồi thế hệ mới nhất có thể định lượng hoá được độ cứng của gan.
• Chụp cộng hưởng từ là phương pháp hình ảnh tốt nhất để phát hiện u gan giai đoạn sớm nhưng không áp dụng đại trà trên diện rộng do giá thành cao. Ưu điểm cua cộng hưởng từ là độ phân giải tốt nhất trong các phương tiện hình ảnh.
• Sinh thiết gan được tiến hành bởi bác sĩ chẩn đoán hình ảnh dưới định hướng của siêu âm sẽ giúp xác định chính xác bản chất của khối u gan. 

Ung thư tuyến giáp

• Ung thư tuyến giáp được coi là “lành tính” nhất trong các loại ung thư.
• Tuy nhiên, nếu phát hiện ở giai đoạn muộn khi đã di căn hạch hoặc xâm lấn ra ngoài tuyến giáp thì tỷ lệ điều trị khỏi bệnh cũng rất thấp.
• Để phát hiện sớm ung thư tuyến giáp, siêu âm là phương pháp lý tưởng nhất trong các phương tiện hình ảnh.
• Những trường hợp u tuyến giáp nghi ngờ ác tính trên siêu âm, bệnh nhân sẽ được làm thêm kỹ thuật chọc tế bào hoặc sinh thiết khối u.
• Các kỹ thuật sinh thiết hoặc chọc tế bào được thực hiện dưới hướng dẫn của siêu âm cho phép lấy được đúng tổ chức trong khối u để xét nghiệm và là những kỹ thuật rất an toàn, hầu như không có tai biến gì.

Ung thư đại trực tràng

• Ung thư đại trực tràng chiếm hàng thứ 5 trong số các loại ung thư và thường gặp ở độ tuổi trên 50. Tỷ lệ sống trên 5 năm của ung thư đại tràng ở giai đoạn I và giai đoạn III lần lượt là 94% và 8%!
• Chụp CT đại tràng nội soi ảo được áp dụng nhiều nhờ sự ra đời của các máy chụp cắt lớp đa dãy.
• Chụp cắt lớp không xâm lấn nên bệnh nhân không cần gây mê hay bất kỳ thuốc an thần nào.
• Nếu bệnh nhân chuẩn bị tốt cùng với một máy chụp cắt lớp hiện đại (từ 128 dãy trở lên) thì kết quả nội soi ảo gần tương tự nội soi xâm lấn bằng ống soi.

Nguồn: Bệnh viện Đại học Y Hà Nội