Phác đồ điều trị sẹo hẹp hạ thanh môn ở trẻ em

Sẹo hẹp thanh khí quản là một biến chứng phổ biến do các tổn thương ở thanh quản hoặc ở khí quản hình thành sẹo, làm hẹp khẩu kính đường thở.

Nguyên nhân gây ra sẹo hẹp thanh khí quản bao gồm:

• Viêm nhiễm mãn tính như viêm nhiễm sụn mãn tính, thoái hóa dạng tinh bột...
• Sự xuất hiện của u lành tính/u ác tính (ung thư) ở thanh khí quản.

Trong đó, nguyên nhân phổ biến nhất của sẹo hẹp thanh khí quản là các chấn thương, có thể là chấn thương bên trong do các thủ thuật đặt ống nội khí quản kéo dài, phẫu thuật, mở khí quản, xạ trị, bỏng trong khí quản... hoặc cũng có thể là chấn thương bên ngoài, ví dụ như chấn thương vùng cổ từ ngoài.

Để chẩn đoán sẹo hẹp hạ thanh môn, các bác sĩ đầu tiên sẽ dựa trên các dấu hiệu lâm sàng chính, bao gồm:

• Thở rít và khó thở.
• Trẻ quấy khóc, thở gấp và thân thể tím tái.
• Bệnh sử của trẻ em: Bao gồm chấn thương, viêm nhiễm, bất thường bẩm sinh, đặt nội khí quản lâu ngày...

Cùng với đó, một số xét nghiệm và kiểm tra cụ thể hơn để xác định sẹo hẹp hạ thanh môn là:

• Nội soi thanh khí quản bằng ống cứng.
• Chụp CT Scan để xác định chính xác vị trí hẹp cũng như độ dài đoạn hẹp.
• Chụp X-Quang cổ thẳng, cổ nghiêng trong trường hợp không thể chụp CT-Scan.
• Các xét nghiệm tiền phẫu.

Các phương pháp điều trị sẹo hẹp hạ thanh môn ở trẻ em đang có hiện nay bao gồm điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa.

3.1 Điều trị nội khoa

• Đối với nhiễm trùng: Dùng Cefotaxim trong vòng 2 tuần.
• Đối với các yếu tố nguy cơ: Điều trị trào ngược dạ dày thực quản.

3.2 Điều trị ngoại khoa

Chủ yếu là thực hiện các phẫu thuật, bao gồm:

Phẫu thuật mở khí quản: Hỗ trợ kiểm soát đường thở của bệnh nhi và là bước chuẩn bị cho phẫu thuật chỉnh hình.

Chỉnh hình thanh khí quản: Tuỳ theo độ hẹp mà sẽ có những loại phẫu thuật chỉnh hình khác nhau.

• Độ 1, 2: thực hiện chỉnh hình nội soi bằng cách loại bỏ sẹo hẹp sử dụng laser kết hợp thêm với ống nong, chích Mitomycin tại chỗ,
• Độ 3, 4 hoặc chỉnh hình nội soi thất bại: phẫu thuật hở chỉnh hình thanh khí quản với các kĩ thuật: bổ sụn nhẫn trước, bổ sụn nhẫn sau, Four-Quadrant Cricoid Cartilage Division, Ghép sụn sườn để mở rộng lòng thanh quản, nối hai đầu khí quản, cắt nối sụn nhẫn...

3.3 Điều trị sau phẫu thuật

Hậu phẫu thuật điều trị sẹo hẹp hạ thanh môn ở trẻ em, bệnh nhi sẽ tiếp tục được theo dõi và điều trị như sau:

• Tiếp tục sử dụng kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc chống phù nề... trong vòng 2 tuần sau khi thực hiện phẫu thuật.
• Trong vòng 8 tuần sau khi mổ, bệnh nhi cần được điều trị chống trào ngược dạ dày thực quản.
• Chăm sóc ống thở.
• Sau khi cắt chỉ vết mổ, bệnh nhi sẽ được xuất viện.
• Tùy thuộc theo loại ống nong mà các bác sĩ sẽ hẹn lại lịch tái khám để soi kiểm tra, rút ống... khi tình trạng thông thoáng đường thở đã được xác định là ổn định.

Có thể thấy, việc điều trị sẹo hẹp hạ thanh môn ở trẻ em cần phải tuân thủ theo một phác đồ điều trị nhất định tùy thuộc vào tình trạng của bé. Do đó, bệnh nhi cần được kiểm tra, xác định rõ tình trạng ở các bệnh viện/trung tâm y tế uy tín và có đội ngũ bác sĩ kinh nghiệm dày dặn để đảm bảo thực hiện điều trị là hiệu quả.