Chẩn Đoán Hình Ảnh Thận Móng Ngựa - Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

A-Tổng Quan

• Bất thường bẩm sinh của 2 thận bao gồm một nhóm dị tật dính bất thường, trong đó 2 thận dính với nhau ở giai đoạn bào thai sớm. Các dị tật dính bất thường của thận được chia làm 2 nhóm: (1) thận móng ngựa và các biến thể, (2) thận dính bắt chéo lạc chỗ (cross fused ectopia).
• Thận móng ngựa có lẽ là dị tật dính bất thường hay gặp nhất, xảy ra với tỷ lệ 1/400 trong dân số. 
• Thận móng ngựa dính ở một cực và có hình chữ U giống móng ngựa. Trên 90% dính ở cực dưới của 2 thận. Về mặt kỹ thuật, từ thận móng ngựa chỉ dành cho những trường hợp 2 thận nằm ở 2 bên của cột sống: Bao gồm thận móng ngựa đối xứng (dính ở đường giữa) hoặc thận móng ngựa bất đối xứng (thận hình chữ L).
• Trong trường hợp sau, phần dính nhau còn gọi là eo, nằm hơi bên ngoài của đường giữa (dính ngoài). Thận móng ngựa thường được phân biệt với thận dính bắc chéo lạc chỗ ở đặc điểm 2 thận nằm 2 bên của cột sống, và niệu quản của thận bắt chéo với đường giữa trước khi đổ vào bàng quang.

B-Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh được ưu tiên chọn dùng

• Chụp UIV, chụp CT scan, Chụp cổng hưởng từ MRI, chụp xạ hình có thể giúp chẩn đoán thận móng ngựa một cách chính xác.
• Với mục đích chẩn đoán, chụp UIV là chọn lựa đầu tiên, bước kế tiếp là sử dụng CT scan hoặc chụp xạ hình (scintigraphy) trong các trường hợp nghi ngờ.
• Siêu âm cũng có thể giúp ích, nhưng đôi khi có những hạn chế về mặt kỹ thuật.
• Chụp MRI cho thấy chính xác các bất thường giải phẫu của thận móng ngựa nhưng không được chỉ định đại trà do chí phí còn cao.
• Chụp mạch máu cộng hưởng từ cung cấp thêm thông tin về giải phẩu của các mạch máu.
• Chụp bàng quang-niệu đạo giúp đánh giá tình trạng trào ngược bàng quang-niệu quản đi kèm.
• Chụp mạch máu thường dành cho việc lập phương án tiền phẫu để đánh giá toàn bộ hệ động mạch nuôi.
• MSCT giúp dựng hình ảnh 3 chiều để quan sát các mạch máu và hệ thống gom nước tiểu phục vụ việc lập phương án phẫu thuật.  
• Chụp xạ hình chứng minh tốt nhất sự hiện diện của chủ mô có hoạt động ở vùng eo do mô thức chẩn đoán hình ảnh này không chỉ đơn thuần tùy thuộc vào cấu trúc của mô mà còn vào sự hoạt động của mô liên quan. Dimercaptosuccinic acid (DMSA) đánh dấu bằng Technetium-99m (99m Tc) được dùng để xác định đoạn kết dính cùng sự biến đổi trục của cả 2 thận. (Xin xem hình 15 trên đây.)

C-Các hạn chế kỹ thuật

• Trong đa số các trường hợp, không thể dùng UIV để phân biệt giữa eo xơ và eo chủ mô của thận móng ngựa. Ngoài ra, trong nhiều trường hợp, rất khó chẩn đoán thận móng ngựa chỉ đơn thuần dựa trên các kết quả của UIV.
• Trên phim UIV, một thận xoay bất thường hoặc thận lạc chỗ đôi khi có thể bị nhầm với thận móng ngựa. Trong những trường hợp này, CT scan hoặc chụp xạ hình thận có thể giúp ích
• Siêu âm đôi khi có những hạn chế về mặt kỹ thuật, đặc biệt ở những bệnh nhân có thân hình to lớn, lúc đó quan sát phần eo của thận móng ngựa sẽ rất khó. Ngoài ra, thận móng ngựa có thể bị bỏ qua ở những lần siêu âm kiểm tra thường quy, trừ phi có sự chú ý để chẩn đoán loại trừ.
• Trên hình ảnh siêu âm, đôi khi không thể phân biệt được giữa thận móng ngựa và thận dính bắt chéo lạc chỗ (cross fused ectopia).
• Tật gù cột sống có thể ảnh hưởng đến trục của thận, tạo ra hình ảnh giống thận lạc chỗ trên siêu âm.

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn