5 món ăn gây tăng cân vào dịp Tết

Tết Nguyên đán là dịp lễ quan trọng nhất trong năm của người Việt Nam và một số nước trong khu vực Châu Á. Chính vì vậy nên khi đến Tết, mỗi gia đình đều chuẩn bị rất nhiều món ăn đặc biệt theo truyền thống và các bữa ăn trong 3 ngày Tết cũng phong phú hơn ngày thường rất nhiều. Tuy nhiên, trong số đó có không ít món ăn không hề có lợi cho cân nặng. Bài viết dưới đây sẽ điểm danh một số “thủ phạm” dễ gây tăng cân nhất trong mâm cỗ Tết.

1. Bánh chưng, bánh tét, xôi

Đây là những món ăn không thể thiếu vào ngày Tết ở bất cứ gia đình nào. Bánh chưng, bánh tét và xôi đều có chứa một hàm lượng carb và calo lớn. Mặc dù carb không trực tiếp gây tăng cân nhưng tiêu thụ quá nhiều thì sẽ nạp vào cơ thể một lượng calo lớn, mà khi calo nạp vào lớn hơn calo tiêu hao thì kết quả sẽ là tăng cân. Khi ăn ¼ chiếc bánh chưng, bạn sẽ nạp vào cơ thể 500 calo và để đốt cháy lượng calo này thì cần phải đi bộ 90 phút hoặc chạy bộ trong 40 phút.

Đặc biệt, các món ăn này được làm từ gạo nếp – loại gạo có chứa nhiều amylopectin. Amylopectin cũng chính là chất tạo nên kết cấu dẻo dính của đồ nếp. Khi ăn quá nhiều, lượng amylopectin sẽ làm tăng chỉ số đường huyết, có nghĩa là gây tăng đột biến lượng đường trong máu. Lượng đường dư thừa mà cơ thể chưa thể xử lý sẽ được tích trữ lại dưới dạng mỡ. Hơn nữa, quá trình xay xát gạo còn làm mất đi lượng chất xơ trong khi chất xơ lại là một chất dinh dưỡng quan trọng đối với việc giảm cân nhờ duy trì cảm giác no lâu và hạn chế ăn vặt. Do đó, chỉ nên tiêu thụ những món ăn này ở mức vừa phải.

2. Nước ngọt

Nước có ga cũng là một trong những thủ phạm chính gây tăng cân trong các bữa tiệc. Nước ngọt có chứa một lượng lớn “calo rỗng”, có nghĩa là không cung cấp chất dinh dưỡng trong khi lại chứa rất nhiều calo. Hơn nữa, các loại đồ uống này còn có nhiều carb đơn giản (simple carb) – một loại carb rất dễ gây tăng cân và khó giảm cân. Một lon nước ngọt có ga thường có chứa khoảng 200 calo và 40 gram carb (tương đương với 5 lát bánh mì). Nếu không muốn tăng cân trong dịp Tết thì chỉ nên uống những loại đồ uống không có hoặc có ít calo như nước lọc, trà xanh, nước chanh (không đường),…

3. Đồ chiên, rán

Nem rán hay chả giò là món ăn ngon miệng nhưng lại không “thân thiện” với vòng eo vì chứa quá nhiều calo và hơn nữa còn có một số chất gây hại. So với các biện pháp nấu ăn khác như hấp, luộc hay hầm thì quá trình chiên/rán làm tăng đáng kể lượng calo trong thực phẩm. Theo số liệu về lượng calo trong một số món ăn phổ biến, một chiếc nem rán chứa khoảng 72 calo và 100 gram sẽ cung cấp vào cơ thể xấp xỉ 150 calo. Khi ăn nem, chúng ta lại thường ăn rất nhiều nên tổng calo nạp vào chắc chắn sẽ lớn hơn thế.

Ngoài tăng cân, các loại đồ rán như nem còn gây hại cho sức khỏe vì chứa nhiều chất béo chuyển hóa (trans fat). Chất béo chuyển hóa được hình thành khi chất béo không bão hòa (unsaturated fat) trải qua quá trình hydro hóa. Điều này diễn ra khi dầu ăn được đun nóng đến nhiệt độ rất cao trong quá trình nấu nướng. Hydro hóa làm thay đổi cấu trúc hóa học của chất béo, khiến cơ thể khó phân hủy và dẫn đến những tác động tiêu cực cho sức khỏe, ví dụ như làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, ung thư, tiểu đường và béo phì. Trong quá trình chiên rán, lớp vỏ của nem còn hút rất nhiều dầu nên lại càng có hại.

4. Rượu bia

Rượu bia là những thức uống không thể thiếu trong các bữa cỗ và ngoài những tác hại mà ai cũng biết như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, gây tổn hại gan hay tăng nguy cơ ung thư thì rượu bia còn có thể gây tăng cân vì nhiều lý do khác nhau. Thứ nhất, giống như nước ngọt, đồ uống có cồn cũng chứa nhiều calo rỗng và carb. 100ml rượu vang có chứa gần 100 calo. Thứ hai, khi uống rượu bia, cồn sẽ được cơ thể đốt cháy làm năng lượng thay vì sử dụng các nguồn khác như glucose từ carb hay lipid từ chất béo. Lúc này, lượng glucose và lipid dư thừa sẽ chuyển thành mô mỡ ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, đặc biệt là vùng bụng. Hơn nữa, rượu bia còn ảnh hưởng đến sự tiết dịch tiêu hóa – các chất có tác dụng phân hủy thức ăn thành các chất dinh dưỡng đa lượng và vi lượng để cơ thể dễ hấp thụ. Khi uống quá nhiều, rượu bia sẽ làm giảm chức năng tiêu hóa và quá trình chuyển hóa của các cơ quan đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát cân nặng.

5. Bánh, mứt, kẹo

Ngoài những món ăn trong bữa chính, các món ăn vặt như bánh, mứt, kẹo hay hoa quả sấy cũng góp phần ảnh hưởng tiêu cực đến cân nặng. Các loại đồ ăn qua chế biến sẵn như bánh kẹo có chứa nhiều carb tinh chế và đó là thủ phạm hàng đầu gây thừa cân, béo phì trong chế độ ăn uống hiện nay. Về các loại mứt, lớp đường bao bên ngoài có rất nhiều tác hại, ví dụ như chứa lượng lớn calo rỗng, làm tăng mức đường huyết và hormone insulin, không tạo được cảm giác no và dễ khiến chúng ta ăn quá nhiều. Tiêu thụ nhiều đường còn gây các tác hại khác cho cơ thể như làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường tuýp 2 và thậm chí là cả một số bệnh ung thư. Các loại hoa quả sấy như mít sấy, xoài sấy, chà là, nho khô,… mặc dù không thêm đường nhưng lại có chứa một lượng đường tự nhiên và quá trình sấy khô, loại bỏ nước trong quả sẽ càng làm tăng mật độ đường.

Các cách tránh tăng cân dịp tết

Để tránh phải phiền lòng vì cân nặng sau Tết thì hãy hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm, đồ uống kể trên và ngoài ra, bạn cũng có thể thử các cách dưới đây:

Ăn nhiều rau xanh

Rau củ tươi chứa nhiều chất xơ, giúp tạo cảm giác no lâu và hạn chế ăn vặt sau bữa ăn. Ngoài ra, rau củ còn chứa nhiều vitamin và các khoáng chất có lợi cho sức khỏe.

Uống nhiều nước

Nước giúp tạo cảm giác no. Nghiên cứu đã chứng minh uống một ly nước trước bữa ăn sẽ giúp chúng ta ăn ít đi đáng kể. Hơn nữa, uống nhiều nước còn thúc đẩy quá trình trao đổi chất và giúp cơ thể đốt cháy nhiều calo hơn.

Ăn vặt lành mạnh

Thay vì bánh kẹo hay mứt, hãy chọn những món ăn vặt lành mạnh hơn như hoa quả tươi ít đường (ổi, đu đủ, đào, dưa hấu, dâu tây, cam,…) hay các loại hạt (hạnh nhân, hạt điều, óc chó, hạt dưa, hạt bí,…).

Vận động nhiều lên

Đối với nhiều người, Tết là dịp được nghỉ ngơi nhưng đừng nên chỉ nằm dài sau khi ăn. Hãy tích cực vận động, ví dụ như quét dọn nhà cửa, rửa bát hay cùng người thân đi chúc tết. Ngoài ra, dù được nghỉ nhưng vẫn nên duy trì thói quen tập thể dục đều đặn.

Ăn chậm, nhai kỹ

Ăn quá nhanh sẽ dễ ăn nhiều. Hãy ăn chậm, nhai kỹ và dừng lại khi vừa đủ no. Khoa học đã chứng minh khi ăn chậm, mọi người thường ăn ít hơn. Ăn chậm, nhai kỹ còn giúp chúng ta tận hưởng được trọn vẹn mùi vị của các món ăn, nhanh no và lâu cảm thấy đói hơn sau khi ăn. Ngoài ra, hãy tập trung trong bữa ăn và đừng nên làm việc khác như lướt facebook hay xem TV. Vừa ăn vừa làm việc khác sẽ khiến cho bạn không để ý đến cảm giác no và cũng dẫn đến ăn quá nhiều.

Giảm khẩu phần ăn

Đồ ăn có ngon đến đâu thì cũng đừng cho phép bản thân ăn “thả phanh” mà chỉ nên ăn ở mức độ vừa phải. Một cách hiệu quả để giảm khẩu phần ăn là dùng bát đĩa nhỏ hơn.

Hy vọng danh sách một số món ăn dễ gây tăng cân và những cách nêu trên sẽ giúp bạn đón một cái Tết vui vẻ, đầm ấm bên gia đình mà vẫn giữ được cân nặng khỏe mạnh và vóc dáng cân đối.