Quầng thâm dưới mắt: Nguyên nhân và cách điều trị

Nguyên nhân gây quầng thâm dưới mắt

Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra quầng thâm dưới mắt. Mặc dù đây có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý như bệnh gan hoặc ung thư nhưng điều này rất hiếm gặp. Quầng thâm đa phần là do viêm, các thói quen xấu như hút thuốc lá, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, mệt mỏi và di truyền.

Bệnh tật và dị ứng

Mắc một số bệnh lý như thiếu máu, chàm (viêm da cơ địa) hoặc viêm da quanh mắt có thể dẫn đến tăng sắc tố sau viêm và khiến vùng da mỏng manh dưới mắt trở nên sẫm màu. Viêm da cơ địa và hành động dụi mắt thường xuyên do ngứa là những nguyên nhân phổ biến gây tăng sắc tố quanh hốc mắt. Các dạng dị ứng như dị ứng phấn hoa có thể gây ứ đọng máu trong mạch máu, khiến các sản phẩm phụ của máu tích tụ trong da, dẫn đến sưng phù, bọng mắt và quầng thâm dưới mắt. Các loại thuốc trị hen suyễn như prostaglandin cũng có thể gây ra những thay đổi quanh hốc mắt.

Quầng thâm do dị ứng

Một nguyên nhân rất phổ biến gây ra quầng thâm dưới mắt là do dị ứng. Tình trạng này được gọi là quầng thâm do dị ứng (allergic shiner), có thể xảy ra do viêm mũi dị ứng, dị ứng phấn hoa hay các dạng dị ứng khác. Phản ứng dị ứng có thể gây ngứa, khó chịu ở mắt và dẫn đến dụi mắt liên tục. Tình trạng quầng thâm do dị ứng xảy ra khi các mạch máu quanh mắt bị ứ đọng máu và phình lên để đáp ứng với tình trạng viêm do dị ứng và giải phóng histamin.

Ở những người mắc bệnh viêm da cơ địa, viêm da dị ứng và dị ứng theo mùa hoặc các dạng dị ứng khác, khuôn mặt có một khu vực gọi là "tam giác dị ứng" – đó là những vùng dễ bị ngứa, sưng phù và dẫn đến tổn thương da. Vùng da quanh mắt là một trong những vị trí dễ bị ảnh hưởng bởi các triệu chứng dị ứng. Tình trạng quầng thâm do dị ứng có thể kéo dài nhiều ngày hoặc nhiều tuần sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng và có thể trở nên trầm trọng hơn khi mắt phải hoạt động nhiều, thiếu ngủ hoặc mệt mỏi. Hydrocortisone dạng bôi tại chỗ có thể giúp giảm phần nào quầng thâm do dị ứng. Ngoài ra cần uống đủ nước và tránh dụi mắt để vùng da quanh mắt nhanh lành lại.

Tiếp xúc với nắng

Tiếp xúc với tia cực tím trong ánh nắng mặt trời có thể làm tăng sự sản sinh tế bào biểu bì tạo hắc tố (melanocyte), tăng sản xuất sắc tố melanin và tăng sự di chuyển của các melanosome chứa menanin vào tế bào sừng trên da. Những điều này sẽ dẫn đên tăng sắc tố quanh hốc mắt. Tiếp xúc với nắng còn làm sản sinh gốc tự do trong da và điều này có thể càng làm trầm trọng thêm tình trạng tăng sắc tố, gây lão hóa da và làm tăng nguy cơ ung thư da.

Bạn cần sử dụng kem chống nắng hàng ngày để ngăn ngừa tăng sắc tố và quầng thâm dưới mắt.

Thiếu ngủ, mệt mỏi

Vùng da dưới mắt rất mỏng nên các cơ, mỡ và mạch máu bên dưới da có thể lộ rõ, góp phần tạo nên quầng thâm. Bất kỳ điều gì khiến mạch máu giãn ra đều có thể gây rò rỉ sắc tố bilirubin và hemosiderin vào vùng mô xung quanh, điều này cũng dẫn đến quầng thâm. Thiếu ngủ, mệt mỏi, hút thuốc và căng thẳng là những nguyên nhân có thể làm giãn mạch máu.

Viêm

Nghiên cứu đã chứng minh rằng phản ứng viêm kích hoạt các tế bào biểu bì tạo hắc tố tạo ra nhiều sắc tố melanin hơn. Viêm là một trong những nguyên nhân chính gây ra quầng thâm dưới mắt.

Lão hóa da

Làn da lão hóa và tổn thương do ánh nắng bị mất đi collagen và elastin. Da chảy xệ sẽ tạo ra rãnh trũng dưới mắt và tình trạng này có thể dẫn đến quầng thâm. Cơ vòng mắt nổi rõ kết hợp bên dưới lớp da mỏng sẽ càng làm cho tình trạng quầng thâm trở nên trầm trọng hơn.

Di truyền

Ở một số người, tăng sắc tố quanh hốc mắt là do di truyền

Phương pháp điều trị quầng thâm dưới mắt

Có rất nhiều loại kem, serum dưỡng mắt và mặt nạ mắt có tác dụng điều trị quầng thâm. Các sản phẩm này giúp loại bỏ quầng thâm thông qua các cơ chế khác nhau như:

• Bảo vệ da khỏi ánh nắng
• Giảm viêm
• Làm sáng da
• Ngăn chặn sự sản xuất sắc tố melanin

Kem và serum dưỡng mắt

Sử dụng các loại kem và serum dưỡng mắt có chứa thành phần làm sáng da có thể giúp cải thiện quầng thâm một cách lâu dài. Hầu hết các sản phẩm trị quầng thâm mắt hiệu quả đều nhắm đến cả tình trạng tăng sắc tố và viêm, đồng thời chứa các thành phần giúp da phản xạ ánh sáng tốt hơn để làm sáng quầng thâm. Một số sản phẩm còn có màu giúp che đi quầng thâm.

Để điều trị quầng thâm mắt, bạn nên tìm các loại kem và serum dưỡng mắt có chứa:

• Chất ức chế tyrosinase
• Chất ức chế PAR-2
• Vitamin K
• Chất chống oxy hóa
• Chất chống viêm

Một số thành phần thuộc các nhóm hoạt chất kể trên có hiệu quả làm sáng quầng thâm mắt tốt nhất gồm có:

• Axit azelaic
• Cysteamine
• Axit kojic
• Niacinamide
• Retinol
• Vitamin C

Niacinamide (một chất ức chế PAR-2) có tác dụng tuyệt vời trong việc giảm viêm và ngăn chặn sự tăng sắc tố trong khi các chất ức chế tyrosinase như axit kojic và axit azelaic có tác dụng àm giảm sự sản xuất melanin. Các retinoid như retinol là chất tẩy da chết và giúp tăng sản xuất collagen để củng cố vùng da mỏng manh dưới mắt.

Serum và kem dưỡng mắt chứa chất chống oxy hóa và chất hút ẩm

Một trong những giải pháp tốt nhất để điều trị quầng thâm dưới mắt là dùng serum hoặc kem dưỡng mắt có chứa thành phần làm sáng da. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể lựa chọn những sản phẩm chứa chất chất chống oxy hóa như caffeine hoặc chất hút ẩm như axit hyaluronic.

Caffeine

Đôi khi, quầng thâm là do các mạch máu dưới da gây nên. Caffeine là một chất co mạch, có nghĩa là sẽ thu hẹp các mạch máu khi bôi lên da. Điều này có thể giúp giảm bớt quầng thâm. Caffeine còn có tác dụng cải thiện sự lưu thông máu trong các mạch máu nhỏ và giảm sự tích tụ chất lỏng, nhờ đó giảm tình trạng bọng mắt. Đôi khi, quầng thâm dưới mắt là do bọng mắt đổ bóng tạo nên. Caffeine còn là một chất chống oxy hóa, điều này cũng rất tốt cho việc chăm sóc vùng da dưới mắt.

Axit hyaluronic

Các chất hút ẩm như axit hyaluronic và các glycosaminoglycan khác có khả năng hút nước vào chính nó và vào da, nhờ đó giúp cho da ẩm mượt, căng mịn hơn. Làn da sẽ phản xạ ánh sáng đồng đều hơn và cải thiện phần nào quầng thâm. Tuy nhiên, kết quả chỉ là tạm thời. Glycosaminoglycan có tự nhiên trong da nhưng theo thời gian, làn da sẽ mất dần glycosaminoglycan – thành phần cần thiết giúp da giữ ẩm. Do đó, bổ sung glycosaminoglycan cho da là điều rất quan trọng đối với làn da lão hóa và da khô. Axit hyaluronic là loại glycosaminoglycan được sử dụng phổ biến nhất trong các sản phẩm chăm sóc da và rất nhiều loại kem dưỡng mắt có chứa axit hyaluronic.

Mặt nạ mắt

Mặt nạ mắt cũng là một giải pháp để điều trị nhiều vấn đề ở vùng da dưới mắt như quầng thâm, bọng mắt và nếp nhăn. Mặt nạ được để trên da trong một khoảng thời gian nên các hoạt chất sẽ có thể thẩm thấu vào da tốt hơn.

Kem chống nắng cho vùng mắt

Sử dụng kem chống nắng phổ rộng hàng ngày là điều rất quan trọng để bảo vệ da khỏi tổn thương do tia cực tím và tăng sắc tố da. Bạn nên chọn kem chống nắng vật lý/khoáng chất có thành phần titanium dioxide và zinc oxide cho vùng mắt thay vì kem chống nắng hóa học vì kem chống nắng hóa học dễ gây cay mắt. Có thể dùng kem chống nắng vật lý có màu để che đi quầng thâm. Thành phần oxit sắt (iron oxide) trong kem chống nắng có màu giúp tăng cường khả năng phân tán ánh sáng, che phủ da và bảo vệ da khỏi ánh sáng xanh (ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại và máy tính có thể làm cho tình trạng tăng sắc tố quanh hốc mắt trở nên trầm trọng hơn).

Các thủ thuật thẩm mỹ để trị quầng thâm mắt

Bên cạnh việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da tại nhà như serum, kem dưỡng mắt, mặt nạ mắt và kem chống nắng, bạn có thể cân nhắc các thủ thuật thẩm mỹ để trị quầng thâm dưới mắt. Các thủ thuật này có thể giúp làm giảm quầng thâm nhanh hơn nhưng bạn phải tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời sau khi thực hiện thủ thuật. Nếu không thực hiện đúng, một số thủ thuật có thể gây tăng sắc tố sau viêm, khiến cho tình trạng tăng sắc tố quanh hốc mắt trở nên trầm trọng hơn và kết quả là mắt có quầng thâm còn nặng hơn so với trước khi điều trị.

Dưới đây là những thủ thuật thẩm mỹ có thể được sử dụng để trị quầng thâm mắt.

Peel da hóa học

Peel da hóa học bằng dung dịch axit nhẹ kết hợp axit salicylic với axit lactic sẽ giúp loại bỏ đi lớp tế bào chết mang sắc tố sẫm màu ở biểu bì đồng thời kích thích sự tổng hợp collagen mới ở lớp trung bì, nhờ đó da sẽ trở nên mịn màng hơn, dày hơn và sáng hơn. Peel da hóa học cho hiệu quả nhanh hơn retinoid nhưng cần được thực hiện thường xuyên để duy trì hiệu quả và phải hết sức thận trọng khi peel da hóa học ở người có da ngăm vì da ngăm có nguy cơ bị tăng sắc tố sau viêm cao hơn.

Điều trị bằng laser

Sử dụng laser mạch máu như laser Nd:YAG xung dài bước sóng 1064nm kết hợp với các công nghệ laser điều trị sắc tố như Q-switched bước sóng 532nm/1064nm có thể giúp cải thiện quầng thâm do mạch máu và tăng sắc tố da. Bạn sẽ cần điều trị nhiều lần để làm sáng vùng da dưới mắt một cách rõ rệt.

Liệu pháp ánh sáng xung cường độ cao (IPL)

Liệu pháp IPL phát ra ánh sáng có thể nhìn thấy có năng lượng cao để nhắm đến sắc tố melanin và hemoglobin trong da, điều này mang lại tác dụng làm căng da nhẹ, làm cho các mạch máu bớt nổi rõ trên da và giảm sắc tố gây ra tình trạng quầng thâm dưới mắt. Một liệu trình điều trị sẽ gồm có nhiều buổi để làm giảm sắc tố và mạch máu dưới da. Liệu pháp IPL gần như không cần thời gian nghỉ dưỡng nhưng hiệu quả trị quầng thâm không bằng liệu pháp laser.

Tiêm filler và PRP

Tiêm filler (chất làm đầy) chứa axit hyaluronic có thể lấp đầy rãnh lệ và vùng trũng dưới mắt, nhờ đó làm giảm quầng thâm do đổ bóng. Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (platelet-rich plasma -PRP) cũng là một giải pháp điều trị quầng thâm dưới mắt. PRP sẽ kích thích hình thành collagen mới trong da, nhờ đó giúp da dày hơn. Tác dụng của filler và PRP thường kéo dài từ 6 - 12 tháng và cần phải tiêm lại định kỳ. Với liệu pháp PRP, ban đầu bạn có thể sẽ phải điều trị nhiều lần để có kết quả ưng ý.

Nói chung, nếu quầng thâm dưới mắt là do tăng sắc tố thì sử dụng kem hoặc serum dưỡng mắt sẽ có tác dụng tốt hơn. Chỉ nên tiêm filler hoặc PRP khi quầng thâm là do vùng dưới mắt có rãnh trũng hoặc bọng mắt.

Phẫu thuật tạo hình mí mắt

Nếu quầng thâm là do bọng mỡ dưới mắt, cơ lỏng lẻo hoặc da chùng gây ra thì giải pháp khắc phục tốt nhất là phẫu thuật tạo hình mí mắt dưới. Phẫu thuật sẽ cắt bỏ đi bọng mỡ hoặc da chùng dưới mắt, làm căng phần da còn lại và nhờ đó quầng thâm sẽ được cải thiện. Việc loại bỏ đi bọng mắt, quầng thâm và làm căng vùng da dưới mắt sẽ giúp cho khuôn mặt trẻ trung, tươi tắn hơn. Quá trình phục hồi sau phẫu thuật thường mất vài tuần.