Tiêm gân trên gai khớp vai - Bộ y tế 2014

I. ĐẠI CƯƠNG

• Viêm quanh khớp vai là một bệnh thuộc nhóm bệnh lý phần mềm (bao gồm dây chằng, gân cơ, bao thanh mạc..) rất thường gặp. Biểu hiện chính của bệnh là đau và giảm vận động khớp vai, gây ảnh hưởng nhiều đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
• Bệnh viêm quanh khớp gồm bốn thể lâm sàng, trong đó thể đau vai đơn thuần hay gặp nhất và có tới 90%, tổn thương thường là viêm một trong các gân cơ quay ngắn, trong đó có viêm gân trên gai.
• Điều trị viêm gân trên gai bao gồm: các thuốc chống viêm không sterioid, thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ và tiêm corticoid tại chỗ.

II. CHỈ ĐỊNH

•  Viêm gân trên gai

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

•  Nhiễm khuẩn ngoài da vùng tiêm khớp, nhiễm nấm
•  Cơ địa suy giảm miễn dịch.
•  Thận trọng với người bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường cần được kiểm soát tốt trước và sau khi tiến hành thủ thuật

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện (chuyên khoa)

• 01 Bác sỹ đã được đào tạo và cấp chứng chỉ chuyên ngành cơ xương khớp và chứng chỉ tiêm khớp.
• 01 Điều dưỡng.

2. Phương tiện

• Găng vô khuẩn
• Kim tiêm 23-25 Gauce, bơm tiêm 5 ml
• Bông, cồn Iod sát trùng, panh, băng dính

3. Chuẩn bị người bệnh

• Người bệnh được giải thích trước khi làm thủ thuật
• Có chỉ định của bác sỹ CK

4. Hồ sơ bệnh án, đơn thuốc

• Theo mẫu quy định

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Thực hiện tại phòng thủ thuật vô trùng theo quy định

• Kiểm tra hồ sơ bệnh án hoặc đơn về chỉ định, chống chỉ định
• Chuẩn bị BN: BN ngồi tay thả lỏng tự nhiên.
• Chuẩn bị dụng cụ: thuốc 0,5 ml (methylprednisolon ) Depomedrol, bơm tiêm 25 Gauce, kim tiêm, găng tay vô khuẩn, săng, bông băng cồn sát khuẩn, băng dán.
• Kiểm tra vị trí tiêm là điểm cách 1⁄2 cm dưới của bờ dưới mỏm cùng vai
• Sát trùng tay, đi găng vô khuẩn
• Sát khuẩn bằng cồn Iod 3 lần tại vị trí tiêm.
• Tiến hành chọc kim qua da, hướng kim chếch nhẹ lên trên và ra trước, giữa chỏm xương cánh tay và mặt dưới của mỏm cùng vai. Khi tiêm phải không gặp sự đề kháng nào.
• Sát khuẩn, băng tại chỗ
• Dặn dò người bệnh sau làm thủ thuật: BN giữ sạch và không để ướt vị trí tiêm trong vòng 24h sau tiêm, sau 24h bỏ băng và rửa nước bình thường vào chỗ tiêm, tái khám nếu chảy dịch hoặc viêm tấy tại vị trí tiêm, sốt.

Hình ảnh: Tiêm gân trên gai

(Nguồn: Corticotherapie locale en rhumatologie)

VI. THEO DÕI

•  Chỉ số theo dõi: mạch, HA, tình trạng chảy máu tại chỗ, tình trạng viêm trong 24 h
•  Theo dõi các tai biến và tác dụng phụ có thể xảy ra (bên dưới) sau 24 h
•  Theo dõi hiệu quả điều trị

VII. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ

•  Đau tăng sau khi tiêm 12-24 h: do phản ứng viêm màng hoạt dịch với thuốc depo-medrol, thường khỏi sau một ngày, không phải can thiệp, có thể bổ sung giảm đau paracetamol
•  Nhiễm khuẩn khớp, phần mềm quanh khớp do thủ thuật tiêm (viêm mủ): biểu hiện bằng sốt, sưng đau tại chỗ, tràn dịch => điều trị kháng sinh.
•  Biến chứng hiếm gặp: tai biến do BN quá sợ hãi- biểu hiện kích thích hệ phó giao cảm: BN choáng váng, vã mồ hôi, ho khan, có cảm giác tức ngực khó thở, rối loạn cơ tròn... xử trí: đặt người bệnh nằm đầu thấp, giơ cao chân, theo dõi mạch, huyết áp để có các biện pháp xử trí cấp cứu khi cần thiết.