Nhồi máu cơ tim có những loại nào? Những thông tin cần biết về nhồi máu cơ tim

Hội chứng mạch vành cấp và nhồi máu cơ tim

Hội chứng mạch vành cấp (ACS) xảy ra khi các động mạch vận chuyển máu, oxy và chất dinh dưỡng bị tắc nghẽn. Đau tim, hay còn gọi là nhồi máu cơ tim, là một dạng ACS, xảy ra khi tim không được cung cấp đủ máu.

Nhồi máu cơ tim có 3 loại:

• Nhồi máu cơ tim có ST chênh lên (STEMI)
• Nhồi máu cơ tim không ST chênh lên (NSTEMI)
• Co thắt động mạch vành hoặc đau thắt ngực không ổn định

ST đề cập đến biểu đồ xuất hiện trên điện tâm đồ (ECG), màn hình hiển thị nhịp tim của bạn. Chỉ nhồi máu cơ tim STEMI mới có đoạn ST chênh lên. Cả STEMI và NSTEMI đều có thể gây tổn thương lớn và được coi là tình trạng nhồi máu cơ tim nghiêm trọng.

Nhồi máu cơ tim STEMI

STEMI là loại nhồi máu cơ tim được biết đến nhiều nhất. STEMI xảy ra khi động mạch vành bị tắc hoàn toàn, khiến một phần lớn cơ ngừng nhận máu. Đây là dạng nhồi máu cơ tim nghiêm trọng có thể gây tổn thương lớn.

Các triệu chứng và dấu hiệu của STEMI

STEMI có triệu chứng điển hình là đau ở giữa ngực. Cảm giác khó chịu ở ngực này thường giống như bị áp lực hoặc căng tức hơn là đau nhói. Một số người bị STEMI cũng cho biết họ bị đau ở một hoặc cả hai cánh tay hay lưng, cổ hoặc hàm.

Các triệu chứng khác có thể đi kèm với đau ngực bao gồm:

• buồn nôn
• khó thở
• lo lắng
• choáng váng
• toát mồ hôi lạnh

Lưu ý: Hãy gọi cấp cứu ngay nếu bạn thấy xuất hiện các triệu chứng nhồi máu cơ tim. Nếu không được điều trị kịp thời (thường là sau hơn 2 tiếng) có thể gây tổn thương tim vĩnh viễn hoặc tử vong.

Nhồi máu cơ tim NSTEMI

Không giống như STEMI, với loại nhồi máu cơ tim NSTEMI, động mạch vành chỉ bị tắc nghẽn một phần. NSTEMI sẽ không biểu hiện bất kỳ thay đổi nào ở đoạn ST trên điện tâm đồ.

Khi chẩn đoán NSTEMI, bác sĩ sẽ tiến hành chụp mạch vành để đánh giá mức độ tắc nghẽn của động mạch. Ngoài ra cũng có thể xét nghiệm máu để kiểm tra xem nồng độ protein troponin có tăng cao không. Mặc dù mức độ tổn thương tim có thể ít hơn nhưng NSTEMI vẫn là tình trạng nghiêm trọng.

Co thắt động mạch vành (CAS), nhồi máu cơ tim thầm lặng hay nhồi máu cơ tim không tắc nghẽn động mạch vành

Co thắt động mạch vành còn được gọi là co thắt mạch vành, đau thắt ngực không ổn định hoặc nhồi máu cơ tim thầm lặng. Các triệu chứng có thể tương tự STEMI, nhưng thường bị nhầm lẫn với đau cơ hoặc khó tiêu, v.v. Tình trạng này xảy ra khi một động mạch của tim bị co thắt mạnh, làm ngừng hoặc giảm đáng kể lưu lượng máu. Chỉ khi có kết quả chụp và xét nghiệm máu, bác sĩ mới có thể cho bạn biết mình có bị nhồi máu cơ tim thầm lặng hay không.

Co thắt động mạch vành không gây tổn thương vĩnh viễn cho tim. Mặc dù nhồi máu cơ tim thầm lặng ít nghiêm trọng hơn, nhưng nó sẽ làm tăng nguy cơ xảy ra cơn nhồi máu cơ tim nặng hơn trong tương lai.

Phương pháp điều trị các loại nhồi máu cơ tim

Điều trị ngay

Nếu bác sĩ nghi ngờ rằng bạn bị đau tim, bạn có thể được điều trị ngay bằng:

• aspirin để ngăn ngừa đông máu
• nitroglycerin để giảm đau ngực và cải thiện lưu lượng máu
• liệu pháp oxy

Sau khi xác nhận chẩn đoán nhồi máu cơ tim, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và có thể chỉ định phẫu thuật nếu cần thiết.

Thuốc điều trị nhồi máu cơ tim

Các nhồi máu cơ tim nhẹ hơn có thể được điều trị bằng thuốc. Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc dựa trên tình trạng, yếu tố nguy cơ và sức khỏe tổng thể của bạn. Các loại thuốc có thể bao gồm:

• Thuốc làm tan cục máu đông: Giúp hòa tan các cục máu đông gây tắc nghẽn động mạch.
• ​​Thuốc hạ huyết áp: Giảm tải cho tim và kiểm soát huyết áp.
• Thuốc chống đông máu: Ngăn ngừa cục máu đông.
• Statin: Hạ LDL cholesterol ("cholesterol xấu").

Điều trị phẫu thuật cho trường hợp nhồi máu cơ tim nghiêm trọng

• Ghép nối động mạch vành: Động mạch bị tắc cũng có thể được điều trị bằng phương pháp ghép bắc cầu động mạch vành, đôi khi được gọi là phẫu thuật bắc cầu. Trong quy trình này, một mạch máu được lấy từ khu vực khác trong cơ thể và được gắn hoặc ghép vào động mạch bị tắc. Với phương pháp này, dòng máu có thể được khôi phục lại ở vùng tắc nghẽn.
• Đặt Stent: Stent là một ống lưới nhỏ, mềm dẻo được đặt tại vị trí tắc nghẽn để mở động mạch cho máu lưu thông bình thường. Mảng bám bị ép vào thành động mạch và stent sẽ dẫn máu đi qua.

Phục hồi sau nhồi máu cơ tim

Thời gian phục hồi sau nhồi máu cơ tim phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và phương pháp điều trị. Quá trình này có thể kéo dài từ một tuần đến vài tuần trước khi bạn có thể quay lại mọi hoạt động thường ngày, đặc biệt đối với các hoạt động nặng nhọc.

Điều trị nhồi máu cơ tim kịp thời và hiệu quả sẽ giảm thiểu tổn thương đối với tim. Phục hồi chức năng tim là một chương trình quan trọng trong quá trình hồi phục, kéo dài nhiều tuần, bao gồm các bài tập thể dục định kỳ, tư vấn dinh dưỡng, tìm hiểu cách sử dụng thuốc tim mạch và điều chỉnh lối sống.

Theo dõi sau điều trị

Bác sĩ sẽ hẹn tái khám vào các mốc thời gian: 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng sau nhồi máu cơ tim, và sau đó là hàng năm nếu hồi phục tốt. Quan trọng là bạn phải dùng thuốc theo đơn và tuân thủ mọi hướng dẫn của bác sĩ.

Cảm giác lo âu hoặc trầm cảm có thể xuất hiện sau nhồi máu cơ tim. Nếu những cảm xúc này ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày, hãy thông báo với bác sĩ để được hỗ trợ đề xuất các biện pháp để giảm lo lắng.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim

Những yếu tố nguy cơ gây STEMI và NSTEMI tương tự nhau, bao gồm:

• mức LDL cholesterol ("cholesterol xấu") cao
• huyết áp cao
• béo phì
• lối sống ít vận động
• hút thuốc
• tuổi cao
• bệnh tiểu đường

Ngoài ra còn có những rủi ro liên quan đến giới tính. Ví dụ, khoảng trước 55 tuổi, nam giới có nguy cơ nhồi máu cơ tim cao hơn. Tuy nhiên, sau thời kỳ mãn kinh, phụ nữ có nguy cơ tương đương với nam giới. Ngoài ra, nam giới thường gặp vấn đề ở động mạch lớn, trong khi phụ nữ thường bị tắc nghẽn ở động mạch nhỏ của tim.

Các yếu tố nguy cơ gây co thắt động mạch vành

Ngoài các yếu tố trên, các tình trạng khác cũng làm tăng nguy cơ CAS, bao gồm:

• đau nửa đầu
• dư thừa hóc môn tuyến giáp
• dị ứng mãn tính
• hút thuốc
• uống quá nhiều rượu
• thiếu magiê
• dùng thuốc hóa trị

Cách phòng ngừa nhồi máu cơ tim

Bạn có thể giảm nguy cơ bị nhồi máu cơ tim bằng cách áp dụng lối sống lành mạnh:

• Dành ít nhất 150 phút (2,5 giờ) mỗi tuần để tập thể dục với cường độ vừa phải, chẳng hạn như đi bộ nhanh hoặc bơi lội.
• Thực hiện chế độ ăn tốt cho tim mạch, bổ sung nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, protein nạc (như cá), đậu, đậu lăng, các loại hạt và dầu ô liu. Tránh thịt đỏ, thực phẩm chế biến và đồ uống có thêm đường.
• Bỏ thuốc lá.
• Uống thuốc đều đặn theo chỉ dẫn.
• Ngủ đủ 7-9 tiếng mỗi đêm.
• Giảm căng thẳng.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ và xét nghiệm máu.