Làm cách nào để kiểm soát cơn đau do viêm động mạch tế bào khổng lồ?
Làm cách nào để kiểm soát cơn đau do viêm động mạch tế bào khổng lồ?
Đau là một triệu chứng thường gặp của viêm động mạch tế bào khổng lồ (GCA), một dạng viêm mạch ảnh hưởng đến các động mạch vùng thái dương, sọ và các động mạch cảnh khác. Bệnh nhân thường bị đau đầu, đau da đầu, đau hàm và cổ.
Tuy nhiên, hiện nay đã có nhiều phương pháp giúp kiểm soát GCA một cách hiệu quả.
Việc điều trị bằng thuốc có thể làm giảm tình trạng viêm trong cơ thể, đồng thời giúp giảm đau và các triệu chứng khác một cách nhanh chóng.
Dưới đây là 8 cách giúp kiểm soát cơn đau do GCA.
1. Khám bác sĩ
Bạn nên đi khám nếu thấy xuất hiện cơn đau bất thường ở đầu, mặt hoặc các khu vực khác trên cơ thể. Bác sĩ có thể chuyển bạn đến gặp bác sĩ chuyên khoa thấp khớp hoặc các bác sĩ chuyên khoa khác để thực hiện xét nghiệm và điều trị.
Do triệu chứng của viêm động mạch tế bào khổng lồ (GCA) có thể giống với nhiều bệnh lý khác nên việc chẩn đoán chính xác là rất quan trọng. Từ đó, bác sĩ sẽ lên kế hoạch điều trị sao cho phù hợp.
Điều trị sớm không chỉ giúp giảm đau mà còn ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng như mất thị lực hoặc đột quỵ.
2. Dùng thuốc đúng chỉ định
Phương pháp chính để điều trị GCA là sử dụng thuốc steroid prednisone liều cao. Nếu uống thuốc theo chỉ định, cơn đau có thể thuyên giảm trong vòng một đến hai ngày.
3. Kiên trì điều trị
Bạn cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ và không tự ý giảm liều hoặc ngừng sử dụng thuốc. Thông thường, liệu trình điều trị với prednisone sẽ kéo dài từ một đến hai năm, với liều lượng giảm dần theo thời gian.
Nếu tự ý ngừng thuốc, cơn đau có thể bị tái phát.
4. Thông báo với bác sĩ nếu gặp tác dụng phụ
Prednisone là một loại thuốc mạnh và có thể gây ra một số tác dụng phụ như:
- Kích động và bồn chồn
- Dễ bầm tím
- Mất ngủ
- Tăng cân
- Giữ nước và sưng phù
- Mờ mắt
Dùng prednisone lâu dài có thể dẫn đến các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn:
- Bệnh tiểu đường
- Tăng huyết áp
- Loãng xương
- Giảm sức đề kháng
- Các vấn đề về mắt (đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp).
Nếu gặp tác dụng phụ, hãy báo ngay cho bác sĩ. Không nên tự ý ngừng sử dụng thuốc.
Bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng hoặc kê thêm thuốc để giảm tác dụng phụ, chẳng hạn như thuốc bisphosphonate để giúp xương thêm chắc khỏe hoặc thuốc ức chế bơm proton để giảm trào ngược dạ dày.
5. Chú ý nếu thấy đau hơn
Ghi lại các triệu chứng bạn gặp phải và báo cho bác sĩ nếu cơn đau tăng lên. Có thể bạn cần điều chỉnh liều thuốc hoặc bổ sung thuốc khác như tocilizumab (Actemra) để kiểm soát viêm và đau.
6. Nhận biết dấu hiệu nguy hiểm
Hãy đến bệnh viện ngay nếu xuất hiện triệu chứng nghiêm trọng như đau hàm hay đau lưỡi khi ăn, hoặc gặp vấn đề thị lực (nhìn đôi, mờ mắt).
Những dấu hiệu này cảnh báo nguy cơ cao bị mù, cần điều trị khẩn cấp bằng steroid đường tĩnh mạch để bảo vệ thị lực và phòng ngừa biến chứng.
7. Bổ sung vitamin D và canxi
Hãy hỏi ý kiến bác sĩ về việc bổ sung vitamin D và canxi vì theo thời gian, prednisone có thể làm xương bị yếu đi. Việc bổ sung hai chất này có thể giúp giảm nguy cơ gãy xương.
8. Vận động mỗi ngày
Mặc dù bạn có thể ngại vận động do vấn đề đau nhức nhưng thực tế thì tập thể dục là một cách giảm đau hiệu quả.
Khi vận động, cơ thể sẽ sản sinh endorphin – một chất hoá học có tác dụng giảm đau tự nhiên, giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.
Tập thể dục cũng giúp xương và cơ bắp chắc khoẻ hơn, giảm áp lực lên các khớp bị đau, đồng thời hỗ trợ cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng. Mất ngủ và căng thẳng là hai yếu tố có thể khiến tình trạng đau nặng thêm.
9. Chế độ ăn chống viêm
Nguyên nhân khiến bệnh nhân viêm động mạch tế bào khổng lồ bị đau là do tình trạng viêm. Vì vậy, áp dụng chế độ ăn chống viêm có thể giúp cải thiện triệu chứng của bệnh.
Nên ăn các thực phẩm có đặc tính chống viêm tự nhiên như:
- Trái cây và rau xanh
- Cá béo (cá hồi, cá ngừ)
- Ngũ cốc nguyên hạt
- Các loại hạt
- Dầu ô liu và các loại dầu lành mạnh khác
Cần hạn chế hoặc tránh các thực phẩm có thể gây viêm sau:
- Đồ ngọt
- Đồ chiên rán
- Đồ ăn chế biến sẵn
10. Tái khám định kỳ
Ban đầu, bạn sẽ cần gặp bác sĩ mỗi tháng một lần. Khi tình trạng ổn định hơn, lịch tái khám có thể giãn ra ba tháng một lần.
Tái khám giúp bác sĩ theo dõi tình trạng bệnh và điều chỉnh phác đồ điều trị nếu cần thiết.
Kết luận
Đau là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh viêm động mạch tế bào khổng lồ (GCA), có thể ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hàng ngày.
Bệnh được điều trị bằng prednisone càng sớm, hiệu quả kiểm soát cơn đau sẽ càng tốt. Thông thường, tình trạng sẽ cải thiện rõ rệt chỉ sau vài ngày dùng thuốc.
Duy trì lối sống lành mạnh có thể làm giảm huyết áp trong phổi và làm giảm các triệu chứng tăng áp phổi. Ví dụ, người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn uống, tập thể dục nhiều hơn và tránh các chất kích thích.
Viêm động mạch tế bào khổng lồ (GCA) là tình trạng các động mạch ở vùng đầu bị viêm và sưng, khiến lòng mạch thu hẹp và hạn chế lưu lượng máu. Nếu mắt không nhận đủ máu, thị lực có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến mù lòa đột ngột.
Hiện nay, dùng steroid là phương pháp chính để điều trị bệnh viêm động mạch tế bào khổng lồ (GCA) nhằm làm giảm viêm và ngăn ngừa biến chứng. Vẫn đang có nhiều nghiên cứu được tiến hành để tìm ra phương pháp điều trị mới giúp kiểm soát bệnh hiệu quả hơn và giảm bớt các tác dụng phụ.
Bệnh Buerger hay viêm thuyên tắc mạch máu là một bệnh hiếm gặp xảy ra ở động mạch và tĩnh mạch ở tay và chân. Ở những người mắc bệnh lý này, các mạch máu bị viêm, sưng và có thể bị tắc nghẽn do cục máu đông (huyết khối). Điều này làm gián đoạn sự lưu thông máu đến da, làm hỏng mô da và có thể dẫn đến nhiễm trùng hoặc hoại thư. Các triệu chứng đầu tiên của bệnh Buerger thường xuất hiện ở bàn tay và bàn chân rồi cuối cùng lan rộng ra trên cánh tay và cẳng chân.
Viêm tĩnh mạch huyết khối là tình trạng viêm xảy ra ở tĩnh mạch, thường là tĩnh mạch ở chân do cục máu đông hình thành và làm tắc nghẽn mạch máu. Viêm tĩnh mạch huyết khối có thể xảy ra ở tĩnh mạch gần bề mặt da (viêm tĩnh mạch huyết khối nông) hoặc tĩnh mạch sâu trong cơ (huyết khối tĩnh mạch sâu).
