Gây tê dưới bao Tenon phẫu thuật bong võng mạc trên mắt độc nhất, gần mù

I. ĐẠI CƯƠNG

Gây tê dưới bao Tenon là phương pháp bơm thuốc vào khoang Tenon ở vị trí cung 1⁄4 dưới, phía trong nhãn cầu, cách rìa giác mạc >5mm khi người bệnh nhìn lên trên và ra ngoài nhằm mục đích giảm đau, giảm vận động nhãn cầu.

1. Ưu điểm:

•  An toàn, không tiêm nhầm vào mạch máu, không tiêm nhầm vào nhãn cầu, ít biến chứng
•  Hiệu quả gây tê tốt: giảm đau tốt, giảm vận động nhãn cầu
•  Giảm sự tăng áp lực nội nhãn so với gây tê cạnh nhãn cầu
•  Rất an toàn đối với những người bệnh có trục nhãn cầu >26mm
•  An toàn hơn trong trường hợp người bệnh dùng thuốc chống đông

2. Nhược điểm

•  Giá thành cao
•  Cần ít nhất 2 người mới thực hiện được thủ thuật
•  Thời gian thực hiện thủ thuật lâu

II.CHỈ ĐỊNH

• Gây tê cho người bệnh có chỉ định phẫu thuật bong võng mạc trên mắt độc nhất, gần mù

III.CHỐNG CHỈ ĐỊNH

•  Người bệnh không hợp tác
•  Người bệnh dị ứng với thuốc tê
•  Người bệnh đã được phẫu thuật độn củng mạc
•  Người bệnh đã được gây tê dưới bao Tenon trước đó
•  Mộng thịt ở vị trí cung 1⁄4 góc trong, dưới của nhãn cầu

IV.CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện Bác sĩ gây mê hoặc Kỹ thuật viên gây mê

2. Phương tiện:

•  Dung dịch Betadine 5%
•  Thuốc tê, tra tại chỗ Dicain 1% hoặc Alcaine 0,5%
•  Bơm tiêm 5ml + kim rút thuốc
•  Dung dịch thuốc tê:

1. lidocain 2%
2. bupivacaine 0.5%
3. Hyaluronidase 15UI/ml

•  Kim Steven hay kim nylon (loại dùng truyền tĩnh mạch) kích cỡ 20 hay 22G
•  Vành mi
•  Kìm không mấu Morefields
•  Kéo Westcott
•  Găng tay vô trùng

3. Người bệnh đúng tên tuổi và bệnh tại mắt cần phẫu thuật, đã được mặc quần áo đúng quy định.

4. Hồ sơ bệnh án: đầy đủ xét nghiệm, thăm dò cận lâm sàng phục vụ chẩn đoán và gây tê phẫu thuật, biên bản duyệt mổ hợp pháp, giấy cam đoan phẫu thuật gây mê hồi sức...

V.CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Kiểm tra hồ sơ: xác định các vấn đề liên quan đến công tác gây mê hồi sức thông qua các xét nghiệm và thăm dò cận lâm sàng.

2. Kiểm tra người bệnh đúng tên tuổi, đúng bệnh, đúng mắt cần phẫu thuật. Người bệnh trước khi thực hiện thủ thuật gây tê cần được an thần bằng Midazolam và giảm đau bằng Fentanyl để giảm căng thẳng đến mức tối đa trước phẫu thuật

3. Thực hiện kỹ thuật

•  Nhỏ tê bằng dung dịch tê tại chỗ (Dicain 1% hoặc Alcaine 0,5%)
•  Sát trùng Betadin 5%
•  Người làm thủ thuật đeo găng vô trùng, đặt vành mi vào mắt cần gây tê
•  Lấy thuốc tê

1.  2,5ml lidocain 2% + 2,5ml bupivacaine 0.5% nếu thời gian phẫu thuật dưới 60phút
2.  5ml bupivacaine 0.5% nếu thời gian phẫu thuật >60phút

•  Để người bệnh nhìn lên trên và ra ngoài, cắt kết mạc ở vị trí 1⁄4 dưới trong nhãn cầu cách rìa giác mạc 5mm
•  Dùng kéo tách bao Tenon
•  Đưa kim (đã gắn với bơm chứa thuốc tê) hướng 45 – 90 độ đến khi ngập kim, tay trái cố định kim, tay phải bơm thuốc tê chậm đến khi được 3ml kiểm tra độ căng của nhãn cầu để quyết định dừng lại hay bơm tiếp thuốc tê.

VI. THEO DÕI TAI BIẾN

•  Phù kết mạc: xử trí đè với áp lực nhẹ lên vùng kết mạc bị phù để tránh tình trạng phù lan tỏa rộng ra xung quanh
•  Xuất huyết dưới kết mạc có thể tự khỏi mà không cần phải dùng them bất kì loại thuốc gì