Viêm phổi do francisella tularensis (bệnh tularemia) - bệnh viện 103

Bệnh viêm phổi do Francisella tularensis còn có tên là dịch Pahvant Valley,  bệnh sốt thỏ, bệnh sốt ruồi deer, bệnh sốt Ohara’s do Francisella tularensis gây ra. Francisella tularensis là cầu khuẩn Gram âm, không di động. Bệnh lây qua các động vật trung gian truyền bệnh, phổ biến là ve; có thể lây trực tiếp từ bệnh nhân viêm phổi .

Lâm sàng

• Thời gian ủ bệnh trung bình 3-5 ngày, có thể tới 21 ngày. Biểu hiện lâm sàng phụ thuộc vào vị trí côn trùng đốt .
• Khởi phát cấp tính với biểu hiện sốt, đau đầu, mệt mỏi, ăn kém. Sốt thường kéo dài nhiều ngày, có thuyên giảm từng đợt ngắn rồi tái phát trở lại. Triệu chứng toàn phát bao gồm: đau cơ, viêm thanh quản, nôn, đau bụng, đi lỏng .
• Hạch khu vực to và loét ở vị trí bị đốt: hay gặp nhất. Có thể chỉ có hạch to không kèm theo loét da .
• Thể mắt: sợ ánh sáng và chảy nước mắt nhiều .
• Thể thanh quản: xuất hiện sau khi dùng thức ăn, nước uống bị nhiễm, biểu hiện bằng viêm thanh quản và amidal cấp tính .
• Thể giống thương hàn: tổn thương ở nhiều cơ quan với triệu chứng sốt, đau cơ, đau đầu, buồn nôn, nôn, đau bụng, ho. Viêm phổi thứ phát ở khoảng 50% bệnh nhân .
• Viêm phổi tiên phát xuất hiện do hít vi trùng vào phổi  (7-20%): sốt, ho khan hoặc khạc đờm, đau ngực dưới xương ức, đôi khi có viêm màng phổi. Khám phổi thấy có hội chứng đông đặc, đôi khi có tiếng cọ màng phổi. Triệu chứng khác như hạch to, loét da, viêm thanh quản kèm theo sưng hạch cổ .

Chẩn đoán quyết định

• Cấy máu
• Cấy dịch tiết lấy từ hạch, đờm, dịch màng phổi ở môi trường đặc hiệu.
• Chẩn đoán huyết thanh, ELISA .

Điều trị:

• Streptomycin liều 7,5-10mg/kg/ngày tiêm bắp thịt 12 giờ/lần, thời gian dùng 7-14 ngày. Trẻ em liều 30-40mg/ngày, tiêm bắp thịt trong 7 ngày.
• Có thể uống tetracyclin, chloramphenycol, nhưng chỉ có tác dụng kìm khuẩn, tỷ lệ tái phát cao .

Dự phòng:

• Thận trọng khi tiếp xúc với da hoặc xác xúc vật
• Chống ve đốt (dùng túi ngủ, quạt máy, đi tất dài, xua đuổi ve khỏi khu vực làm việc) .

Nguồn: Bệnh viện 103