Viêm phổi do C.psittacosis - bệnh viện 103

Dịch tễ học

• Nhiễm khuẩn do C.psittaci (Psittacosis-bệnh sốt vẹt) là một nhiễm khuẩn hô hấp ít gặp, lây truyền do tiếp xúc với chim, vẹt bị bệnh .
• C. psittaci sống ở máu, mô và lông chim. Chim sống mang mầm bệnh trong cơ thể .
• Người bị lây chủ yếu do tiếp xúc bằng tay hoặc do bị chim mổ. Thời gian ủ bệnh 7-15 ngày .
• Mầm bệnh lan tràn rộng và đến cả hệ võng nội mô (gan, lách…), sau đó lan tràn đường máu đến phổi và cơ quan khác .

Triệu chứng

Tổn thương phổi luôn lan ra ngoại vi và chủ yếu ở các thuỳ hoặc  phân thuỳ phụ thuộc .

Tổn thương ban đầu là thấm dịch viêm vào phế nang và phù nề khoảng kẽ. Bạch cầu đa nhân trung tính chiếm ưu thế ở giai đoạn đầu, nhưng nhanh chóng được thay thế bằng bạch cầu mono. Vùng tổn thương trở nên đông đặc với các sợi gelatin đàn hồi, có thể xuất huyết .

Triệu chứng toàn thân:

Biểu hiện giống nhiễm virus (sốt cao, đau đầu, ho khan, cảm giác ớn lạnh, sốt 39-40OC), mệt mỏi, kém ăn, đau khớp, đau vùng cổ-lưng. Sốt có thể kéo dài 2 tuần hoặc hơn. Có thể gặp ban dạng rát sẩn giống thương hàn .

Triệu chứng hô hấp:

• Ho nhiều; khạc đờm trong, số lượng ít, đôi khi có máu; đau ngực .
• Đôi khi có cọ màng phổi, ran nổ. ít khi thấy triệu chứng khác của hội chứng đông đặc .

Triệu chứng khác:

•  Tim mạch: viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim, viêm màng trong tim, suy tim .
•  Thần kinh: viêm não (triệu chứng khu trú), viêm màng não .
•  Huyết học: thiếu máu nặng, thiếu máu tan máu, test Cooms âm tính; đông máu rải rác trong lòng mạch .
•  Tiêu hoá: viêm gan, viêm tụy .
•  Thận: protein niệu dương tính, viêm thận, suy thận .
•  Viêm tuyến giáp .

Cận lâm sàng:

Không  đặc hiệu .

• Bạch cầu: số lượng bình thường .
• Đờm: chỉ có bạch cầu đơn nhân .
• Đôi khi tăng bilirubin máu, protein niệu dương tính .
• Xquang lồng ngực: hình ảnh giống phế quản-phế viêm, hình ảnh gương mờ, xoá chậm (sau 8 tuần), khoảng 28% không có biểu hiện Xquang 

Chẩn đoán

Lâm sàng: có nuôi chim .

Chẩn đoán xác định:

• Phân lập được mầm bệnh từ đờm, mô, dịch thể .
• Kháng  thể có từ cuối tuần 1, cao nhất sau 3 tuần. Phát hiện kháng thể bằng xét nghiệm cố định bổ thể trực tiếp .
• Phát hiện kháng thể chống kháng nguyên nhiệt ổn định sản xuất từ C.pneumoniae, hiệu giá 1:16 ở bệnh nhân viêm phổi cấp. Xét nghiệm này dương tính chéo với Brucella và Coxiella burnetii .

Điều trị:

Dùng thuốc kháng sinh nhóm tetraxyclin, chlorocid, penicillin, erythromycin .

Nguồn: Bệnh viện 103