Viêm phổi do bordetella pertussis- bệnh viện 103

B.pertussis gây bệnh ho gà, kích thước nhỏ (0,2-0,5 x 0,5 -2,0cm), là cầu khuẩn Gram âm, đứng riêng rẽ hoặc thành từng cặp, ái khí; chúng tạo ra nhiều độc tố như yếu tố gây ngưng kết hồng cầu, độc tố adelatxyclase, độc tố hoại tử biểu mô, độc tố gây ho, độc tố tế bào với khí quản, chất gây tan máu a .

Dịch B.pertussis có chu kỳ 3-4 năm một lần. Những năm gần đây bệnh có xu hướng tăng lên nhưng không liên quan tới giảm số lượng trẻ được bảo vệ bằng vaccin chống ho gà. Bệnh chủ yếu lây từ người bệnh sang người lành qua đường hô hấp .

Lâm sàng

Thời gian ủ bệnh có thể tới 3 tuần, thường từ 7-10 ngày.

Bệnh tiến triển qua 2 giai đoạn:

• Giai đoạn sớm (pha xuất tiết): với các triệu chứng đặc trưng như chảy mũi, chảy nước mắt, viêm kết mạc, mệt mỏi, sốt nhẹ .
• Giai đoạn muộn hơn (pha kịch phát): với triệu chứng điển hình là các cơn ho, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Bạch cầu máu ngoại vi tăng, đông đặc nhu mô phổi .

Triệu chứng ở người lớn phổ biến là viêm đường hô hấp trên và ho kéo dài. Khoảng 20% người lớn nhiễm nhưng không có triệu chứng, thường chỉ phát hiện được khi đã lây sang trẻ em .

Chẩn đoán xác định 

• Nuôi cấy
• Phản ứng miễn dịch huỳnh quang trực tiếp (máu, đờm)
• PCR .

Điều trị, dự phòng

• Điều trị: kháng sinh nhậy cảm như erythromycin, chloramphenycol, ampicillin, oxytetraxyclin.
• Erythromycin là thuốc được lựa chọn đầu tiên trong điều trị và dự phòng. Liều hiệu quả là 50-60mg/kg/ngày.
• Thời gian điều trị hoặc dự phòng là 14 ngày. Kháng sinh mới nhóm marcrolid, như clarythromycin, có hiệu quả tốt .
• Dự phòng: tiêm vaccin đối với trẻ con mọi lứa tuổi (vaccin chống uốn ván, ho gà, bạch hầu). Dùng erythromycin cho người tiếp xúc với người bệnh .

Nguồn: Bệnh viện 103