Tổng quan các bệnh lây truyền qua đường tình dục( Phần tiếp) - bệnh viện 103

Theo quan điểm cổ điển, bệnh hoa liễu gồm năm bệnh: gaing mai, lậu, hạ cam, hạt xoài, donovanose. Năm 1989, Tỏ chức Y tế thế giới (WHO) đã công bố ít nhất 17 baanhj lây truyền qua đường tình dục (LTQĐTD). Trong số đố có 9 căn bệnh do căn nguyên vi khuẩn, 6 bệnh do căn nguyên virus, 2 bênhj do kí sinh trùng.

Về căn nguyên thì khác nhau nhưng các bệnh LTQĐTD đều có đặc điểm chung là: có thể lây truyền bệnh qua con đường tình dục (quan hệ cùng giới: sexhomo, quan hệ khác giới: sexhetero, quan hệ qua miệng: sexoro). Ngoài con đường tình dục, các bệnh này còn có thể lây truyền qua con đường khác như: tiếp xúc, truyền máu, truyền từ mẹ sang con.

1.Căn nguyên của bệnh STD

Bệnh có nhiều căn nguyên: vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, thực vật nguyên sinh.

1.1 Do vi khuẩn

• Neisseria gonorrhoeae: song cầu khuẩn lậu gây nên bệnh lậu.
• Treponema pallidum: xoắn khuẩn giang mai.
• Chlamydia trachomatis: gây viêm âm đạo, có thể cả niệu đạo nam giới và có thể gây ra bệnh hột xoài (lymphogranuloma venereum).
• Hemophilus Ducreyi: gây bệnh hạ cam (chanoroid; Chancre mou; Ulcus molle).
• Calymmatobacterium granulomatis: gây u hạt bẹn (Granuloma inguinale; Granuloma venereum; Donovanosis).
• Ureaplasma urealyticum (t.Strain of mycoplasma): dẫn đến viêm niệu đạo.
• Mycoplasma homonis: dẫn đến viêm vòi trứng, hố chậu.

Ngoài ra còn có:

• Shigela: dẫn đến bệnh lỵ, viêm trực tràng.
• Campylobacter: gây viêm trực tràng, đại tràng.

1.2. Do virus: có 2 loại virus:

Loại có nhân DNA: gồm có 3 nhóm

Nhóm 1: Herpes virus

• Herpes virus hominis: tuýp 5(cytomegalovirus): gây viêm võng mạc. Tuýp 1, 2 (hesper simplex): gây viêm cổ tử cung.
• Varicella virus: gây bệnh thủy đậu
• Herpes zoster virus: gây bệnh zona.

Nhóm 2: poxvirus

• Molluscum contagiosum: gây bệnh u mềm lây.
• Variola, vaccinia, miker’s nodules: gây bệnh đậu mùa.

Nhóm 3: papova virus

• Varrucea (human papilloma virus): gây bênh hạt cơm.
• Condyloma acuminatum: gây bệnh sùi mào gà.

1.3.Do nấm

• Candida albicans.
• Intetrigo, dermatitis gây viêm kẽ, viêm quanh móng ,viêm da.

1.4. Do vi sinh vạt nguyên sinh (portozoal agent).

• Entamoeba histolytic gây bệnh lỵ amip.
• Trichomonas vaginalis gây bệnh viêm âm đạo, niệu đạo (trùng roi).
• Giardia lamblia: gây bệnh viêm ruột non, hậu môn.

1,5 . Do ký sinh trùng (ectoparasites)

• Phtirius pibis hoặc phthirus pubis gây bệnh rận mu,
• Pediculus capitis (head louse) gây bệnh chấy.
• Pediculus corporis (corporis louse) gây bệnh rận.
• Sarcoptes scabiei var hominus gây bệnh ghẻ

2. Biểu hiện lâm sàng

Trước biểu hiện tại bộ phận sinh dục ta có thể xác định được tác nhân gây ra hội chứng đó:

Ví dụ:

• Viêm niệu đạo: căn nguyên có thể do lậu, trichomonas.
• Viêm mào tinh hoàn: có thể do lao, lậu cầu.
• Viêm âm đạo: có thể do trùng roi, candida.
• Viêm âm đạo rất hhoi(yếm khí) có thể do trichomonas vaginalis.
• Viêm hố chậu: có thể do lậu cầu, mycoplasma hominis.
• Loét bộ phận sinh dục: có thể do giang mai, virus herpes, Chlamydia trachomatis.
• Xùi tăng gai bao quy đầu: có thể do papovavirus.

Những biểu hiện ở xa bộ phận sinh dục (trên da, các giác quan, kẽ bẹn, nách, chân) có liên quan đến bệnh STD là:

• Ngứa ở vùng lông xương mu: do rận mu.
• Ngứa ở kẽ chân do nấm men.
• Ngứa ở kẽ tay, cùi tay, bụng đùi là ghẻ.
• Viêm kết mạc trẻ sơ sinh do lậu cầu.Viêm võng mạc do virus herpes type 5

Tổn thương các xương khớp có thể do lậu cầu.

Tổn thương ở hệ tiêu hóa:

• Viêm trực tràng có thể do lậu cầu, herpes tuyp 1 2, Chlamydia.
• Viêm ruột non có thể do Giardia lamblia.
• Viêm gan do hepatitis B:

Tổn thương ở hệ hô hấp:

• Viêm họng có thể do lậu cầu, chlamydia.
• Viêm phổi do nấm men.

Ngoài ra còn có biểu hiện ở các cơ quan:

Gan to, lách to, tuấn hoàn bàng hệ ở trẻ sơ sinh do giang bẩm sinh, HTLV-3.

Tóm lại:

STD là một nhốm bệnh biểu hiện lâm sàng phong phú, tổn thương nhiều nơi, mỗi tác nhân có biểu hiện đặc trưng, tuy vậy cũng có khi một biểu hiện lâm sàng mà có thể do nhiều nguyên nhân gây nên.

Đứng trước một triệu chứng hay một hội chứng, chúng ta cần phải cân nhắc đưa ra các xét nghiệm cần thiết để tìm căn nguyên gây bệnh, nêu biện pháp điều trị và dự phòng có hiệu quả.

Nguồn: Bệnh viện 103