Tìm Hiểu Về Bệnh Viêm Tụy Cấp - Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn

Những triệu chứng của viêm tụy cấp là gì?

Đau bụng: 

• Triệu chứng chính của viêm tụy cấp là một cơn đau bụng  dữ dội.
• Đau bụng đột ngột thường xảy ra sau bữa ăn “thịnh soạn”, bữa ăn có nhiều dầu mỡ, rượu.
• Vị trí đau vùng bụng trên rốn, có khi đau ¼ bụng trên bên phải hay bên trái.
• Cơn đau dữ dội, mức độ đau tăng dần sau 10 -20 phút sau và có thể kéo dài đến nhiều giờ.
• Đau có thể lan ra sau lưng, đau tăng lên sau khi ăn.
• Đau giảm khi nghiêng người về phía trước hoặc nằm co người lại ( nghiêng, đầu co xuống gối, gối co lên). Nằm ngửa, ho, cử động mạnh và thở sâu đau tăng lên. 

Nôn: Đa số đều có biểu hiện nôn, nôn ra nhiều nước, nôn vẫn không làm giảm đau bụng. Nếu không tìm được nguyên nhân gây nôn cần nghĩ đến viêm tụy.

Các triệu chứng khác của viêm tụy cấp

• Tiêu chảy
• Khó tiêu
• Sốt: nhiệt độ cao từ 38C trở lên 
• Vàng da, vàng mắt
• Nhịp tim nhanh , thở nhanh nông

Ở viêm tụy cấp nặng, bệnh nhân sẽ có những biểu hiện như

• Vẻ mặt nhiễm trùng, nhiễm độc: vẻ mặt mệt mỏi, lừ đừ, môi khô, lưỡi bẩn.
• Dấu mất nước: môi khô, khát nhiều, mắt trũng...
• Dấu hiệu sốc: tay chân lạnh, huyết áp thấp, mạch nhanh…
• Suy hô hấp: mệt khó thở, SpO2 giảm.
• Da đổi màu xanh tím vùng quanh rốn (dấu hiệu Cullen), hoặc da đổi màu xanh tím vùng hông (dấu hiệu Grey Turner) trong viêm tụy thể xuất huyết.
• Tràn dịch màng phổi.

Những nguyên nhân nào hay dẫn đến viêm tụy cấp

Các nguyên nhân phổ biến nhất (hơn 70% trường hợp) của viêm tụy cấp là: sỏi mật và rượu

• Sỏi mật: Sỏi mật gây ra khoảng 40% các trường hợp viêm tụy cấp khi nó bị tắc ở ống mật chung. 
• Rượu: Sử dụng rượu gây ra khoảng 30% các trường hợp viêm tụy cấp và thường chỉ xảy ra sau khi sử dụng rượu nặng. Nguy cơ viêm tụy tăng lên khi tăng lượng rượu (4 đến 7 ly mỗi ngày ở nam giới và từ 3 ly mỗi ngày ở phụ nữ). 

Một số nguyên nhân khác

• Thuốc: Nhiều loại thuốc có thể gây kích ứng tuyến tụy. Thông thường, tình trạng viêm sẽ hết khi dừng thuốc. Các loại thuốc như thuốc ức chế men chuyển angiotensin, azathioprine, furosemide, pentamidine, thiazid,.. 
• Virus có thể gây viêm tụy, thường tồn tại trong thời gian ngắn. Các loại vi-rút như quai bị, vius coxackie và cytomegalovirus
• Tăng Triglycerid máu
• Tăng canxi máu (cường tuyến cận giáp,..)
• Tổn thương tuyến tụy do phẫu thuật hoặc nội soi đường mật, sau chấn thương
• Ung thư tuyến tụy, hoặc tắc nghẽn ống tụy
• Viêm tụy cấp do nhiễm trùng: Salmonella, Legionella pneumophila ở trong nước,…
• Viêm tụy cấp do bệnh viêm mạn tính: viêm mao mạch dị ứng, viêm nút quan động mạch, viêm ruột mạn tính,..
• Mang thai (hiếm)
• Viêm tụy không rõ nguyên nhân

Yếu tố nguy cơ làm viêm tụy nặng:

• Trên 70 tuổi
• Béo phì (BMI >30)
• Uống 2 ly rượu trở lên mỗi ngày
• Hút thuốc lá
• Có tiền sử gia đình bị viêm tụy

Biến chứng của viêm tụy cấp

Biến chứng: hầu hết sẽ ổn định trong vòng 7-10 ngày mà không có biến chứng. Khoảng 13-20% sẽ kéo dài và có biến chứng. Các biến chứng chính của viêm tụy cấp là:

• Hạ huyết áp, sốc, suy đa cơ quan
• Tổn thương các cơ quan khác: viêm phúc mạc, viêm phổi, tim,…
• Tắc ruột
• Tụy dịch quanh tụy và nang giả tụy.
• Viêm tụy hoại tử và viêm tụy xuất huyết.
• Áp xe tụy
• Bệnh não do tụy
• Viêm tụy mãn tính

Cách phòng ngừa viêm tụy là gì?

• Viêm tụy cấp thường do sỏi mật hoặc uống quá nhiều rượu.Vì vậy một lối sống lành mạnh có thể làm giảm cơ hội phát triển tình trạng này.
• Sỏi mật: Cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa sỏi mật là ăn nhiều rau củ quả mỗi ngày. Ăn nhiều bánh mì nguyên hạt, yến mạch và gạo nâu, giảm chất béo - điều này giúp giảm lượng cholesterol trong cơ thể bạn. Thừa cân cũng làm tăng cơ hội phát triển sỏi mật. Duy trì cân nặng khỏe mạnh bằng cách ăn một chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục thường xuyên để giảm nguy cơ phát triển tình trạng này.
• Rượu:  giảm uống rượu, điều này giúp ngăn ngừa tuyến tụy của bạn bị hư hại. Không uống hơn 14 đơn vị một tuần,
• trải đều từ 3 ngày trở lên. Một đơn vị rượu bằng khoảng một nửa lít rượu mạnh có độ mạnh bình thường hoặc rượu rất mạnh là 25ml . Một ly rượu nhỏ (125ml) hoặc alcopop là 1,5 đơn vị.Nếu bị viêm tụy cấp do uống quá nhiều rượu, bạn nên tránh hoàn toàn.
• Không hút thuốc lá.

Nguồn: Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn