Thời điểm nên chụp X-quang vú để tầm soát ung thư - Bệnh viện 108

Ung thư vú:

• Là một trong những bệnh lý ác tính thường gặp nhất ở nữ giới, chiếm tới 26% trong số tất cả ung thư ở phụ nữ.
• Năm 2015, tại Hoa Kỳ có khoảng 231.840 phụ nữ được chẩn đoán ung thư vú xâm lấn và khoảng 40.290 trường hợp tử vong do ung thư vú.
• Tỷ lệ tử vong do ung thư vú đứng thứ hai, chỉ sau ung thư phổi ở phụ nữ Hoa Kỳ.
• Tại Việt Nam, ước tính có 12.000 ca mắc với hơn 4.000 người tử vong mỗi năm, chiếm 20% trong tổng số các loại bệnh ung thư.
• Trong những năm gần đây, tỷ lệ tử vong do ung thư vú đã giảm xuống do được phát hiện sớm cũng như chất lượng điều trị được nâng cao.
• Theo viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, tỷ lệ tử vong do ung thư vú đã giảm đi 34% từ 1990 đến 2010 và tỷ lệ phụ nữ sống ít nhất 5 năm sau chẩn đoán lên tới 89%.
• Ung thư vú nếu được phát hiện sớm (giai đoạn 1), khả năng điều trị khỏi có thể đạt tới 80% - 90%; nếu phát hiện trễ, tỉ lệ điều trị khỏi rất thấp (dưới 20%).
• Chính vì vậy, việc sử dụng các phương tiện chẩn đoán hình ảnh để thăm khám định kỳ sàng lọc phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm là rất quan trọng.

Chụp X-quang vú:

• Là phương pháp hiệu quả dùng trong sàng lọc phát hiện bệnh lý tuyến vú nói chung cũng như ung thư vú nói riêng.
• Đây là một phương pháp tầm soát ung thư vú nhanh, không xâm lấn và ít tốn kém.
• Theo hướng dẫn của Hội Ung thư Hoa Kỳ, chụp X-quang vú được khuyến cáo cho những phụ nữ từ 40 tuổi trở lên vì ở lứa tuổi này nguy cơ mắc ung thư vú tăng lên đáng kể.
• Tuy nhiên những người khỏe mạnh, không có yếu tố nguy cơ nên chụp X-quang vú 1 – 2 lần/ năm.
• Đặc biệt, những phụ nữ có triệu chứng bất thường ở vú như sờ thấy khối, co kéo da hay núm vú, tiết dịch núm vú, thay đổi màu da vú v.v… thì cần phải đi khám và chụp X-quang vú càng sớm càng tốt.
• Nếu có tổn thương dạng khối nghi ngờ u vú trên phim X-quang vú cần tiến hành chọc hút kim nhỏ hoặc sinh thiết vú làm xét nghiệm tế bào, mô bệnh học để chẩn đoán xác định và lập kế hoạch điều trị cho bệnh nhân.
• Ở phụ nữ chưa mãn kinh chụp X-quang vú nên được hiện vào thời điểm 1 tuần sau khi sạch kinh. Vào thời điểm này nồng độ estrogen trong máu giảm xuống, tuyến vú bớt giữ nước và bớt căng hơn, do đó dễ quan sát hơn.

Chống chỉ định:

•  Phụ nữ có thai quý đầu, trường hợp thai hai quý sau nếu cần thiết phải chụp cần có sự hội chẩn bác sĩ chẩn đoán hình ảnh với bác sĩ lâm sàng.
• Cần thận trọng với các trường hợp đặt túi ngực, áp xe vú, trẻ em.

Nguồn: Bệnh viện 108