Lưu ý khi chăm sóc trẻ bó bột tại nhà
1. Bó bột có tác dụng gì?
Bó bột là phương pháp điều trị nhằm bất động xương gãy và giữ cho xương được ở đúng tư thế phải phẫu. Việc này sẽ giúp tránh di lệch cũng như thúc đẩy quá trình liền xương và hồi phục phần mềm. Ngoài ra, bó bột còn giúp bệnh nhân giảm đau, giảm sưng nề và co cơ sau chấn thương.
Dù là bó bột chân hay bó bột tay thì bột bó sẽ được rạch dọc đến tận kề da để đề phòng sưng nề ở ổ gãy hay chèn ép trong khi bó bột. Sau khi bó bột 24h bệnh nhân sẽ được kiểm tra các ngón tay, ngón chân xem có cử động được không và có sưng nề hay tím tái không. Lý do là để chắc chắn rằng bột bó không quá chặt khiến máu không thể tới nuôi chi dẫn tới biến chứng hoại tử và thậm chí là phải đoạn chi
2. Những điểm chung của phương pháp bó bột điều trị gãy xương
Có 2 loại bột thường được sử dụng là:
- Bột thạch cao: Có điểm yếu là dễ thấm nước khi bột đã khô
- Bột sợi thủy tinh: Được làm từ sợi thủy tinh với sức bền, chịu lực tốt, cùng lúc trọng lượng lại nhẹ, không thấm nước và có màu sắc đa dạng phù hợp cho trẻ em
Thời gian bó bột đối với gãy xương ở trẻ em thường khoảng 4-8 tuần hoặc lâu hơn tùy thuộc vào lứa tuổi và tình trạng gãy của trẻ (vị trí xương, khớp và có kèm tổn thương viêm không)
3. Những lưu ý khi chăm sóc trẻ bó bột tại nhà
- Đầu tiên, sau khi bó bột cần lau sạch các đầu chi để theo dõi màu sắc và mức độ sưng nề nhằm đánh giá xem có bị tím hay không. Ngoài dựa vào màu sắc cần xem đầu chi của trẻ có lạnh không, hỏi trẻ có tê bì mất cảm giác không để xử trí kịp thời.
- Sau khi bó bột cần hạn chế vận động cho trẻ trong ít nhất 1 giờ với bột thủy tinh và 2-3 ngày với bột thạch cao để tránh hỏng bột và di lệch xương vì bột chưa đủ cứng chắc.
- Trong 2-3 ngày đầu bột bó sẽ có xu hướng chặt lại do chi bị sưng nề khiến trẻ cảm giác căng tức và chật chội, phụ huynh cần kê chi bó bột cao hơn mức tim để giảm tức
- Cần chú ý giữ cho phần chi bó bột được khô ráo vì nếu để phần bột thấm nước sẽ dễ bị nở ra, nứt bột làm xương chưa liền bị di lệch và kích ứng da. Tuy nhiên vẫn phải vệ sinh sạch sẽ hằng ngày, lau sạch các đầu chi, khi tắm cần lấy khăn quấn bên ngoài bột rồi trùm băng hoặc túi nilon để tránh làm ướt bột.
- Trẻ có thể bị ngứa phần da ở trong bột nên phụ huynh cần theo dõi không cho trẻ dùng các vật cứng hoặc đầu nhọn như que, bút hay thìa để gãi dễ gây tổn thương da, thậm chí là viêm da
- Trong mọi trường hợp không được tự ý cắt bột hoặc xén mép bột hoặc dùng nước, gạc độn lót thêm vào mép bột mà phải đưa trẻ tới cơ sở y tế để xử lý
- Khi trẻ bó bột bất động lâu rất dễ dẫn tới teo cơ cứng khớp nên cần cho trẻ tập phục hồi chức năng theo chỉ định của bác sĩ nhằm hồi phục sức mạnh cơ bắp và duy trì biên độ vận động của khớp. Những bài tập này sẽ có thể thực hiện được từ ngày thứ 3 sau mổ hoặc sau bó bột
- Chế độ ăn của trẻ cần giàu đạm, vitamin và vi lượng để mau hồi phục tốt. Trẻ cần được đưa đi tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ hoặc khi phát hiện các dấu hiệu bất thường như tím, lạnh đầu chi, mất cảm giác hoặc vết thương thấm nhiều dịch máu, có mùi hôi.
XEM THÊM:
- Gãy xương mác phải bó bột bao lâu thì lành?
- Xương mác chân bị lệch có tự khỏi không?
- Dấu hiệu liền xương sau bó bột
Tổn thương dây chằng chéo trước là thương tổn thường gặp nhất trong nhóm chấn thương khớp gối. Hàng năm, tại Mỹ khoảng 200.000 bị tổn thương dây chằng chéo trước và hơn nửa số đó phải điều trị bằng phấu thuật.
Xương quai xanh có tác dụng rất quan trọng, là nơi treo xương cánh tay vào thân. Gãy xương quai xanh là một chấn thương thường gặp ở vùng vai, trong trường hợp ngã hoặc chấn thương do tai nạn giao thông.
Hội thấp khớp học Hoa Kỳ (American College of Rheumatology, ARC) đã đưa ra một số tiêu chuẩn để chẩn đoán chính xác thoái hóa khớp gối. Những biểu hiện của thoái hóa khớp gối bao gồm: xuất hiện gai xương dưới sụn, mất dần sụn khớp, xơ hóa xương dưới sụn, cử động khớp đau, có tiếng lục khục, lệch trục khớp...
X-quang có vai trò quan trọng trong chẩn đoán các bệnh lý khớp gối. Nó là một trong những xét nghiệm nằm trong tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh và dùng phân biệt giữa các bệnh lý khớp gối khác nhau.
Xương đùi là phần xương chắc khỏe nhất trong cơ thể vì thế phải có lực tác động rất mạnh mới có thể làm gãy thân xương đùi. Xương đùi cũng là xương dài nhất, mỗi vị trí gãy sẽ có đặc điểm và biện pháp xử trí khác nhau.
Chứng loãng xương có thể được điều trị bằng thảo dược và một số phương pháp điều trị thay thế khác (phương pháp điều trị thay thế bao gồm tất cả các biện pháp giúp kiểm soát hoặc làm giảm tình trạng bệnh mà không cần dùng đến các phương pháp điều trị chính thống như thuốc).
Gãy lồi cầu chẩm là tình trạng gãy xương xảy ra ở đáy hộp sọ (nền sọ), thường là sau khi có lực tác động mạnh lên khu vực này. Mặc dù xảy ra ở hộp sọ nhưng hầu hết các trường hợp gãy lồi cầu chẩm đều không nghiêm trọng và chỉ cần điều trị ở mức độ tối thiểu.
