Dấu hiệu cảnh báo trẻ chậm biết đi

Một em bé khỏe mạnh sẽ có sự phát triển về vận động như sau:

• Trẻ 1 tháng tuổi biết xoay đầu;
• Bé 2 tháng tuổi có thể ngóc đầu lên và khi ngủ có thể duỗi 2 chân thoải mái;
• Khi được 3 tháng tuổi, khi nằm sấp bé có thể chống được tay và lật người được, tay cầm nắm được đồ vật và thích đưa lên miệng để khám phá;
• Bé 4 – 5 tháng tuổi biết trườn người về phía trước;
• Khi được 6 tháng tuổi, trẻ có thể ngồi dựa, khi nằm sấp đã lật xoay người được;
• Trẻ 7 – 9 tháng tuổi có thể ngồi vững, trườn bò nhanh, khi vịn tay vào giường, cạnh bàn, ghế có thể tự đứng và lần đi từng bước;
• Trẻ 10 – 12 tháng có thể tập đi từng bước một, lần theo những vật mà bé vịn vào;
• Bé 12 – 18 tháng tuổi đã biết đi, vịn để leo cầu thang và trèo lên ghế;
• Bé 24 tháng tuổi có thể tự lên xuống cầu thang mà không cần dắt, có thể nhảy được trên một chân và biết đá bóng;
• Trẻ 3 tuổi biết chạy nhảy, vui đùa.

Điều kiện để bé biết đi bao gồm: bộ xương đủ cứng cáp, các cơ bắp, hệ thống thần kinh và bộ não phát triển bình thường. Thông thường, theo biểu đồ tăng trưởng, trẻ cần có từng nấc thang lớn lên theo trình tự để đạt tới mục tiêu cuối cùng là biết đi. Theo đó, bé 3 tháng tuổi cần biết lẫy để lật sấp cơ thể (luyện tập cứng cơ thân và cổ). Bé 6 – 8 tháng cần biết ngồi để tập cơ thân. Khi được 9 tháng tuổi, đứa bé phải biết bò để tập cơ đùi, đến 10 tháng tuổi bắt đầu tập đứng và đi. Đến 12 tháng tuổi, trẻ có khả năng đi lại khá thành thạo, tự đi một mình và tự ngồi xuống nghỉ ngơi. Các mốc thời gian ấn định như vậy dựa trên sự theo dõi của nhiều thế hệ. Tuy nhiên, cũng tùy thuộc vào thể trạng của từng bé mà thời gian tập đi có thể xê dịch từ tháng thứ 10 tới tháng thứ 18.

Theo nghiên cứu, một đứa trẻ chỉ được coi là chậm biết đi khi đến hết thời điểm 18 tháng tuổi (1,5 tuổi) mà vẫn chưa biết đi. Trẻ 18 tháng chưa biết đi có thể đến từ nguyên nhân hệ thần kinh vận động chưa phát triển đến mức cần thiết để bé có thể bước đi ổn định.

Các chuyên gia y tế đều khuyên các bậc phụ huynh không nên đợi tới khi trẻ đủ 18 tháng tuổi mà chưa biết đi mới đưa bé đi khám, tìm nguyên nhân thực sự bên trong. Các bậc phụ huynh có thể tìm kiếm dấu hiệu nhận biết tình trạng trẻ chậm biết đi sớm hơn thời điểm 18 tháng tuổi để sớm can thiệp, mang lại hiệu quả như mong đợi.

Những dấu hiệu cảnh báo trẻ chậm biết đi là:

• Bé chậm biết lẫy, ngồi, bò,... hơn so với thang đo phát triển vận động thông thường;
• Hết 4 tháng tuổi em bé vẫn không thể nâng đầu tạo góc 45o so với mặt giường là dấu hiệu chứng tỏ tiến trình tập vận động của trẻ đã bị chậm ngay từ nấc thang đầu tiên. Lúc này, phụ huynh cần tiếp tục theo dõi bé;
• Hết 6 tháng tuổi bé vẫn không biết duỗi tay ra phía trước với lấy đồ vật. Dấu hiệu này cho thấy cơ thân mình của em bé không khỏe như mong đợi, cảnh báo tình trạng chậm biết đi trong tương lai;
• Hết 12 tháng bé không thể tự đứng một mình (ngồi và tự đứng lên mà không cần bố mẹ trợ giúp) là biểu hiện cho thấy bé sắp rơi vào trạng thái chậm biết đi.