Các dấu ấn sinh học CA125, HE4 và ứng dụng thuật toán Roma trong chẩn đoán ung thư buồng trứng - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
Protein CA125
- CA125 là một epitop peptid lặp lại của mucin MUC16, thúc đẩy sự phát triển tế bào ung thư và ức chế đáp ứng miễn dịch kháng ung thư.
- CA125 được tìm thấy trong dịch ối và biểu mô thể khoang; cả hai mô này đều có nguồn gốc từ bào thai.
- Được tìm thấy nhiều trong các khối u buồng trứng có nguồn gốc biểu mô và có thể được phát hiện trong huyết thanh.
- Sự tăng nhẹ nồng độ dấu ấn này cũng có thể xảy ra ở đầu thai kỳ và trong các bệnh lành tính khác (ví dụ viêm tụy, xơ gan, viêm gan, bệnh đường tiêu hóa lành tính, suy thận và một số bệnh khác).
- Các nghiên cứu sử dụng xét nghiệm Elecsys CA125 của hãng Roche trên 593 mẫu từ những phụ nữ khỏe mạnh (tiền và hậu mãn kinh) cho giá trị 35 U/mL (phân vị thứ 95).
- Giá trị > 35 U/mL chỉ dẫn sự tăng xác suất ung thư biểu mô buồng trứng còn sót hay tái phát ở những bệnh nhân đã điều trị ung thư buồng trứng xâm lấn biểu mô nguyên phát.
Protein HE4
- Protein mào tinh người 4 (HE4, còn được gọi là WFDC2) thuộc về họ các protein sữa, lõi có bốn cầu nối disulfide, tính acid và có thể ức chế trypsin.
- Biểu hiện HE4 ban đầu được mô tả là đặc hiệu cho mào tinh hoàn.
- Những phát hiện gần đây cho thấy HE4 có biểu hiện thấp trong biểu mô của mô đường hô hấp và mô sinh sản, nhưng biểu hiện cao trong mô ung thư buồng trứng.
- HE4 được chứng minh là biểu hiện ở 93% huyết thanh, 100% nội mạc tử cung và 50% ung thư biểu mô buồng trứng rõ ràng..
Phối hợp CA125, HE4 và thuật toán ROMA
- Sự kết hợp CA125 và HE4 sẽ cho độ nhạy tăng lên 76.4% và độ đặc hiệu 95%, giúp xác định khối vùng chậu là lành tính hoặc ác tính ở phụ nữ tiền mãn kinh và hậu mãn kinh.
- Một công bố khác của tác giả Huhtinen cũng cho thấy khi kết hợp hai dấu ấn này độ nhạy là 78.6 %, độ đặc hiệu 95 % trong ung thư biểu mô buồng trứng so với u nang nội mạc tử cung.
- Như vậy dấu ấn kép kết hợp CA 125 và HE4 cho dự đoán chính xác hơn về tính ác tính hơn từng dấu ấn riêng lẻ.
- Hiệu quả của xét nghiệm HE4 kết hợp với xét nghiệm CA 125 trong tiên lượng nguy cơ ung thư biểu mô buồng trứng ở bệnh nhân có khối vùng chậu đã được xác định trong một thử nghiệm lâm sàng quốc tế đa trung tâm sử dụng mẫu lưu trữ.
Nguồn: Bệnh viện Đại học Y Hà Nội
Ung thư là một nhóm các bệnh nguy hiểm mà nếu không được điều trị kịp thời thì có thể gây tử vong. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị ung thư cũng đi kèm với nhiều tác dụng phụ và thậm chí còn có thể dẫn đến các biến chứng vĩnh viễn.
Nếu đã được chẩn đoán mắc bệnh ung thư buồng trứng giai đoạn cuối thì bác sĩ sẽ đề nghị làm xét nghiệm di truyền tìm các đột biến gen BRCA, đặc biệt là khi có thành viên khác trong nhà cũng mắc ung thư buồng trứng.
Khi bị chẩn đoán mắc ung thư buồng trứng, có lẽ điều đầu tiên nhiều phụ nữ nghĩ đến là có chữa khỏi được không và mình còn sống được bao lâu.
Giai đoạn 4 là giai đoạn cuối của bệnh ung thư buồng trứng. Ở giai đoạn này, ung thư đã lan rộng (di căn) ra ngoài hệ sinh dục và vùng chậu đến các cơ quan khác trong cơ thể.
Rất khó phát hiện ung thư buồng trứng ở giai đoạn đầu vì ở giai đoạn này, bệnh thường không có bất cứ dấu hiệu bất thường nào mà nếu có thì cũng giống với biểu hiện của nhiều vấn đề không phải ung thư.
